از مسائل مهم تاریخ ایران، چگونگی آشنایی ایران و غرب، رویکرد غرب به ایران و پیامدهای آن است. رویکرد شرق شناسی به عنوان رویکرد مسلط غرب در تعریف و نمایش ایران به مثابه ی «دیگری»، از پیامدهای این آشنایی است که روابط و مناسبات دوسویه را تحت الشعاع خود قرار داده است. شناخت این رویکرد، مستلزم بررسی عوامل موثر در پیدایش این رویکرد و به عبارتی وصول به این پرسش اساسی است که چه عواملی در پیدایش رویکرد شر...

مقاله حاضر به نشان دادن تناسب رویکردهایی گوناگون مفهوم «فرهنگ» با گفتمان های سیاستگذاری فرهنگی پرداخته و از این رو امکان شناخت و نقد بنیادین این گفتمان ها را فراهم می کند. بدین منظور از روش کتابخانه ای برای جمع آوری داده ها و روش گونه شناسی برای دسته بندی و تحلیل داده ها استفاده شده است. بر اساس مطالعه ادبیات سیاستگذاری، چهار گفتمان برجسته کنترل فرهنگی، تصدی فرهنگی، راهیری فرهنگی و خدمت فرهنگی ...

مقاله حاضر، بی‏آنکه منابع مشروعیت‏بخش فرازبانی را انکار کند، در پی بررسی کاربرد انواع روش‏های مشروعیت‏بخشی از طریق زبان به کنش‏ها و اعمال سیاسی در طول جنگ تحمیلی است. به عبارت دیگر، با مفروض پنداشتن قابلیت‏های زبان در تولید مشروعیت برای اعمال و کنش‏ها، پرسش آن است که: کنش‏گران میدان سیاست، از چه شیوه‏هایی برای تولید مشروعیت کلامی تصمیمات و اعمال مرتبط با جنگ بهره جستند؟ بدیهی است تحلیل گفتمان ب...

انتخاب کتاب درسی مناسب نقش بسزایی در فرایند آموزش زبان به ویژه آموزش زبان دوم دارد. برای انتخاب کتاب درسی می توان به شیوه های مختلفی اقدام کرد. در این میان رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در سال های اخیر بسیار مورد استفاده تحلیل گران قرار گرفته است. در این روش به بررسی متون آموزشی پرداخته می شود تا دست اندرکاران امر آموزش در دست یابی به ایدئولوژی های استفاده شده در این کتاب ها بهتر یاری شوند. پژوهش...

برای فهم روشمند ریشه و ماهیت تنش های میان ایران و کشورهای عربی به ویژه عربستان باید به صورت جدی به این سؤال اساسی پاسخ دهیم که چرا پروژه هژمونیک شدن ایران هراسی تا به این اندازه میان اعراب و به ویژه عربستان مقبولیت پیداکرده است؟ در پاسخ به این سؤال به نظر می رسد الگوی تحلیل لاکلائو و موفه در بحث هژمونیک شدن گفتمان ها به خوبی می تواند این فرایند را تحلیل کند؛ زیرا از طرفی نشان می دهد که گفتمان ا...

در این پژوهش آیاتی از جزء­های بیست‌و‌نهم و سی­ام قرآن مجید که درباره قیامت هستند، از منظر تحلیل گفتمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته­اند. هدف پژوهش این بود که مشخص شود ساختارهای گفتمان­مدار به­کار رفته هنگام سخن گفتن از قیامت کدامند و این ساختارها چه مفاهیم و محتوایی را درباره قیامت به مخاطب منتقل می­کنند. ساختارهای گفتمان­مدار به­کار رفته در این آیات عبارت بودند از تعدی، وجهیت، کنش تعهدی و جمل...

در فرهنگ مصرفی کنونی مقولۀ بدن و بدن‌پنداری، رکن اساسی هویت شخصی شده است؛ درنتیجه در سال‌های اخیر انواع مختلفی از جراحی زیبایی در جامعۀ ایرانی متداول شده که بالاترین میزان مراجعات زیبایی، متعلق به جراحی بینی است. در این مقاله با تأکید بر اهمیت بدن و تمایل روزافزون به جراحی زیبایی بینی در جامعۀ ایرانی و اشاره به تحولات گفتمانی بدن در ایران، تلاش شده است با الهام از نظریۀ باومن و باتلر در حوزۀ جن...

چکیده محققان در مقالۀ حاضر به نقد و تحلیل یکی از آثار محوری فوکو با عنوان باید از جامعه دفاع کرد پرداخته اند. در این پژوهش، پس از معرفی کلی اندیشه، روش، و آثار فوکو، عوامل بیرونی تأثیرگذار بر اندیشۀ نویسنده و ساختار اثر بررسی شده است که از جملۀ این عوامل می توان به تحولات اجتماعی و سیاسی دوران حیات او و اندیشه های مارکس، وبر، و نیچه اشاره کرد. سپس، به تحلیل درونی اثر پرداخته شده است و نقاط محور...