قرآن جلوه ای از جمال بی مثال خداوندی است که افزون بر معانی والا سرشار از زیبایی و دلربایی است. زبان شیوا و دلنشین، بشارت های آرام بخش و هشدارهای بیدار کننده از قرآن چنان چهره ای را نمودار ساخته که نام آوران عرصه سخن در برابر آن تسلیم شده و تحسین و اعجاب آنان را بر انگیخته است. گزینش حروف و واژگان، ضمائر و نسبت های افعال و مانند آن در قرآن به گونه ای سنجیده و موشکافانه است که نمی توان برای آنها ...

این مقاله به مطالعة پنج فیلم مهم سینمای کلاسیک هالیوود می­پردازد و استدلال می‌کند که در دورة کلاسیک، سینمای داستانی از سلسله­ای از اصول، راهکار و قرارداد برای آغاز و ورود به فیلم­ها تبعیت می­کرد و تشریح می­کند که این اصول بر مبنای نظریات فلاسفه در باب نحوه شناخت، درک و استدلال ذهن انسان بنا شده است. این مقاله در پی اثبات این نظریه است که در این دوره، استودیوها با استفاده از فلسفه، نسبت به تدوین...

مرتبة ذات الهی پیچیده‌ترین اعتبارات عرفانی است؛ مرتبة اطلاق مقسمی که حتی حمل واژه‌های مقام، مرتبه، اعتبار عرفانی، و اطلاق بر آن محل تردید است. دربارة وجود لابشرط مقسمی دو اختلاف وجود دارد؛ یکی اختلاف میان فلاسفه و عرفا و دیگر اختلاف میان خود عرفا. اختلاف میان فلاسفه و عرفا در این است که این مرتبه صرفاً از معقولات ثانیة فلسفی است و مابه‌ازای خارجی ندارد، چنان‌که فلاسفه معتقدند یا حقیقه الحقایق اس...

فراهم آوردن الگوهای مناسب برای تربیت اخلاقی ، همچنان یکی از نیازهای مبرم تعلیم وتربیت است . در پژوهش حاضر ، دو رویکرد مهم اخلاق فضیلت و اخلاق غمخواری ، از حیث مبانی فلسفی و روش های تربیت اخلاقی ، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین ، سعی بران بوده تا با توجه به ویژگیهای ممتاز هر یک از این دو رویکرد ، الگویی برای تربیت اخلاقی پیشنهاد گردد. دربررسی رویکرد فضیلت ، آرا دیوید کار که صورت احیا شده اخلا...

کتاب تأملات متداول ترین و پرخواننده ترین متن فلسفی در دوران جدید بوده و فیلسوفان با هر مشرب فلسفی آن را در مد نظر قرار داده اند و هستۀ اصلی برنامه های درسی فلسفه را تشکیل داده است، تا جایی که نه تنها اهل فلسفه بلکه بیشتر فرهیختگان با این اثر کمابیش آشنایی دارند. هیچ کتابی در تاریخ فلسفه به اندازۀ این کتاب کوچک به نسبت حجمی که دارد، مهم و مؤثر نبوده است. بی گمان یکی از علل اصلی موفقیت این اثر اف...

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): این رساله به بررسی دیدگاه ارسطو درخصوص استدلال و خصوصیات آن، انواع استدلال و غایت آن در فن خطابه اختصاص دارد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از چارچوب نظری، پرسش ها و فرضیه ها: این پژوهش دو بخش اصلی دارد: نخست مفهوم اقناع در مقام غایت فن سخنوری بررسی شد. بررسی دیدگاه ارسطو دربار? اقناع، واکاوی آرای ارسطو را درخصوص برخی مفاهیم در حوز? متافیزیک-ضرورت ...

مواضع جدلی را ارسطو و مشائیان به‌ منزلۀ «اصول مناظره» به‌کار می‌گرفتند ولی ابن‌سینا کارکرد آن‌ها را به «مغالطات تعریف» دگرگون ساخته است. این یکی از برجسته‌ترین نوآوری‌های ابن‌سیناست که پویایی اندیشة منطقی او و استقلال آن از منطق ارسطو و مشائیان را به‌خوبی نشان می‌دهد، با این حال تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. این نوآوری از یک سو با «هدف‌گرایی منطقی» او، و از سوی دیگر با منطق‌نگاری دوبخشی‌اش ...

مقاله‌ی حاضر کوششی است برای ارزیابی و نقادی نظریه‌ی حرکت ارسطویی از منظر رویکرد منادولوژیک - رویکردی که می‌کوشد همه چیز را بدون دخالت معجزه‌آسای غیر، و صرفا با اتکا به درون‌زایی جوهر توضیح دهد. این رویکرد میراثی لایب‌نیتسی است و در این نوشته نیز چیستی آن با رجوع به منادولوژی لایب‌نیتس توضیح داده خواهد شد. اتخاذ رویکرد منادولوژیک در فهم نقادانه‌ی ارسطو موجب پدید آمدن تعبیری متفاوت با تعبیر رایج ...

بررسی انتقادی نجوم ابن سینا در حوزه نظری و نیز کوشش های عملی و رصدی و لو اندک وی در حیطه اخترشناسی  بر عهده این مقاله است؛ در جنبه نخست، الگوی حرکات اولیّه و ثانوی افلاک قرار دارد که در دانشنامه علایی و النّجاة مطرح شده است. وی در این الگو نحوه ارتباط بین محرّک اوّل با فلک الأعلی و افلاک کوچکتر سیّارات را به صورت هندسی و با تأکید بر آموزه ارسطویی پیکربندی حرکات افلاک سیّارات (یعنی فقط کاربرد حرکات مس...

«اوسیا» برگرفته از «ایمی» (وجود داشتن)، مفهومی اساسی در هستی شناسی ارسطو است. امّا به رغم این اهمّیّت، نصّ آثار ارسطو در این باره یکدست و همگون نیست و افزون بر آن، گزینه هایی که اغلب مترجمان در ترجمه آن برگزیده یا ساخته اند، در معرض اشکال و ایراد است. در زبان لاتین نخستین مترجمان essentia را برگزیدند که به لحاظ دلالت بر «وجود» وافی به مقصود بود ولی دیری نپایید که این گزینه به سود substantia منسوخ ش...