اصل مصونیت و اصل حاکمیت تقنینی با اصل جبران زیان و اصل زیان نزدن به دیگری در قوانین زیانبار سر ستیز دارند؛ به باور مخالفان مسئولیت مدنی، شکستِ دژِ پایانی(حاکمیت تقنینی)، که مرکز فرمانروایی ست، با تداخل قوا،اقتدار کارامد حکومت می‌شکند (تئوری کارامدی و سودآوری)، شیرازۀ امور گسیخته شده، موجب چیرگی دادرسان بر شئونات قانونگذاری شده، نظم عمومی تقنینی، درهم می‌ریزد (خطر قاضی سالاری)؛ موافقان با تکیه...

چکیده: پس از مرگ ابوسعید ایلخان در سال 736هـ.ق چون از وی فرزند ذکوری به جای نماند، دسته ای از حکومت های محلی به خاطر کسب قدرت با یکدیگر در مبارزه بودند. در واقع فروپاشی قدرت مرکزی ایلخانان، کشور را به قطعات سیاسی مختلفی تقسیم کرد. از جمله در خراسان خاندان های محلی مختلفی سر برآوردند که اغلب آن ها نسب خود را به یکی از خاندان های ایرانی یا مغولی می رساندند. خاندان های حاکم بر خراسان و مناطق تحت ...

دو واقعۀ تاریخی متعلّق به روزگار فرمانروایی داریوش اوّل هخامنشی در تاریخ هردوت بیان شده است که شباهت بسیاری با دو داستان در کلیله و دمنه و مرزبان نامه دارد؛ یکی ماجرای تسخیر بایل توسط داریوش که با حیله و تدبیر زوپیر یکی از مشاوران برجستۀ وی به پیروزی ایرانیان و فتح بابل منجر شد که چندین ماجرا در تاریخ شبیه این واقعه تکرار شده است؛ امّا شبیه ترین داستان ها به واقعۀ مزبور، داستان نمادین «بومان و زاغ...

ایرانیان در درازای تاریخ ساسانیان، باور داشتند که پادشاه ایران تنها باید هموَندی از تخمۀ ساسانیان باشد.هموَندان خاندان‌های نژاده‌ای همچون اسپاهبد، مهران، کارن، سورن و دیگر خاندان‌های ایرانی، دست‌کم تا چند دهة پایانی تاریخ ساسانیان، این انگاره را نادیده نگرفتند و خواستار ستاندن پادشاهی از چنگ ساسانیان نشدند. تنها در شامگاه تاریخ ساسانیان بود که باور به حقِّ ایزدی و خاندانیفرمانروایی ساسانیان، اندکی ...

هخامنشیان به یکی ازقبایل متعدد آریایی بودند که درمهاجرت بزرگ اقوام آریایی به طرف فلات ایران آمدند و در نهایت در سرزمین پارس( انشان) مستقر شدند و سرانجام کورش کبیر توانست امپراطوری هخامنشیان را به مرکز پارس تشکیل دهد. این امپراطوری از سال 550 تا 330 قبل ازمیلاد برقسمت بزرگی از دنیای متمدن قدیم یعنی از نواحی شرقی هندوستان وآسیایی مرکزی تا ممالک شرقی افریقا وسواحل این قاره دربحر احمر وتمام بالکان ...

سلجوقیان در اصل طایفه ای از ترکمان غز بودند که توانستند در قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی)، بر بخش بزرگی از آسیای غربی، شامل ایران کنونی فرمانروایی نمایند. سلجوقیا پس از تصرف ایران براساس خصوصیات قبیله ای خود، سرزمین های متصرف را میان بزرگان قبیله تقسیم نمودند و حکومت کرمان به قارود، فرزند ارشد چغری بیگ رسید. قارود پس از پیروزی بر آل بویه در کرمان، حکومت محلی قدرتمندی پایه گذاری کرد که حدود یکصد...

یکی از سلسله های کوچک ایرانی که در فاصله بین سالهای 316تا 433 ه ق در نواحی شمال ایران فرمانروایی کردند زیاریان را می توان نام برد. تاریخ اجتماعی زیاریان در برگیرنده نهادهای اجتماعی است که در این دوره وجود داشت که از جمله آنها: نهاد خانواده، نهاد آموزش، نهاد مذهب و گرایش های فکری، سبک و شیوه زندگی مردم و غیره که در روند حوادث می توان به آنها دست یافت. تاریخ اجتماعی دوره زیاریان به عنوان سلسله ای...

یکی از مردان بزرگ و ارزنده تاریخ ایران امام قلی خان، فرزند الله وردی خان، در سال 1022 ق / 1613 م، به جای پدر، امیرالامرای کل فارس شد.اوابتدادر لاروسپس به جای پدرفارس فرمانداری کرد، چنانکه سراسر خاک فارس و کهگیلویه و لارستان و بنادر جنوب، از بندر جاسک تا شط العرب و تمام جزیره های خلیج فارس در قلمرو حکومت او قرار گرفت.شاه عباس اول به امام قلی خان به اندازه ای بود که در تمام دوران حکمرانی خود، هرگ...

مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ‌ترین سرانجام‌های انسان‌هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت‌های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش‌هایی از ایران فرمان می‌راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنو...