محمّد عبدالسّلام کفافی (1340-1392 ه‍. ق) از مؤلّفان و پژوهشگران برجسته و پیشگام جهان عرب در حوزة ادبیّات تطبیقی به شمار می‌آید: کتاب ادبیّات تطبیقیِایشان (پژوهش‌هایی در باب نظریّۀ ادبیّات و شعر روایی) - که به زبان فارسی هم ترجمه شده است - از آثار برجستة ادبیّات تطبیقی دهه هفتاد در جهان عرب است. این کتاب دربرگیرندة سه بخش اساسی است که هر بخش به چند فصل تقسیم شده است: مؤلّف در بخش نخست، برخی مبانی نظری ادب...

پژوهش حاضر، پیشنهادهایی برای نگارش «تاریخ ادبیّات تطبیقی فارسی و عربی» براساس «الگوی انواع ادبی» است. نوشتار پیش رو آن دسته از گونه­های ادبیّات فارسی و عربی را که می­توانند در نگارش تاریخ ادبیات تطبیقی مورد مطالعه باشند را نشان داده است. پژوهش حاضر به­دنبال یافتن معیارهایی برای تفکیک و طبقه­بندی انواع ادبی در ادبیّات فارسی و عربی است که قابلیّت بررسی تطبیقی در درون یک بافت تاریخی را داشته باشند. ای...

مورفولوژی (ریخت شناسی) شهری بررسی نظام مند فرم، شکل، نقشه، ساختار و کارکردهای بافت مصنوع شهرها و منشاء و شیوه تکامل این بافت ها در طول زمان است. مطالعات بسیاری در خصوص مورفولوژی شهری انجام گردیده است که در یک طبقه بندی صورت گرفته به سه مکتب کلی بریتانیایی، ایتالیایی و فرانسوی تقسیم شده اند. مطالعه حاضر به گونه بندی مطالعات مورفولوژی و مقایسه تطبیقی مکاتب موجود در انجام مطالعات مورفولوژی شهری می...

اهداف تحقیق: 1- مطالعه و شناخت بافت مورد نظر بر اساس اسناد تاریخی و وضع موجود 2- ارائه ی طرح پیشنهادی جهت ساماندهی محله با تأکید بر گذر شمالی- جنوبی آن پرسش های تحقیق: 1-پیشینه ی تحقیق و سیر تحول فرمی به چه صورت بوده است؟ 2-روند تغییرات محدوده ی مورد مطالعه در چند دهه ی گذشته به چه صورتی بوده است؟ 3-ساماندهی این بافت جهت بهینه کردن شرایط حاضر به چه صورت می تواند باشد؟ 4-آیا ساماندهی با توجه به...

مقالۀ حاضر بر آن است تا به بررسی ابعاد و مؤلفه‌هایی از به‌کارگیری توانایی فردی در نظام ارزشی و نظریات معاصر با محوریت آیات و روایات مستدل در زمینۀ تربیت جسم و مهارت‌های بدنی در اسلام بپردازد. ازاین‌رو با عنایت به اینکه قراین و شواهد بسیاری دال بر نگاه سنجیده نسبت به جسم ورزیده و روان آرمیده در نظام ارزشی وجود دارد و مطالعات موردی فراوانی برای آن قابل استناد است، در این مقوله ضمن بررسی بسیار اجم...

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

ادبیات تطبیقی از دیدگاه مکتب فرانسوی، شاخه ای از تاریخ ادبیات است که به بررسی روابط تاریخی در میان دو یا چند ادبیّات ملّی می پردازد. مکتب تطبیقی آمریکا نیز ادبیات تطبیقی را پژوهشی بین رشته ای می داند که به مقایسه ادبیات ملّت ها با یکدیگر و بررسی رابطه ادبیات با سایر رشته های علوم انسانی و هنرهای زیبا می پردازد. ادبیات تطبیقی در مفهوم علمی آن نخست در فرانسه پدید آمد؛ آن گاه به بعضی از کشورهای غربی ...

تحقیقات تطبیقی- تاریخی، نوعاً با موردهای خیلی کمی روبه‌رو هستند. بدین خاطر برای آزمون مدعای علّی‌شان با معضل متغیرهای زیاد و N کوچک مواجه‌اند. این مشکل به خصوص هنگامی که مسئله آزمون فرضیات رقیب به میان می‌آید، مشکلی بنیادین محسوب می‌شود. در پاسخ به این مشکل، برخی پژوهشگران تطبیقی- تاریخی روش‌های توافق و اختلاف استوارت میل را به کارگرفته‌اند تا علیّت را بر اساس تعداد کوچکی از موردها استنباط و فرضیا...

ماسون اُرسِل پدر فلسفه‌ی تطبیقی است. او با تأثر از دو جریان تاریخ‌گرایی و پوزیتیویسم سده‎ی نوزده، می‌کوشید تا فلسفه‌ها را در مقام پدیده‌هایی تاریخی، در درون سنّت پوزیتیویستی، به گفت‌وگو وادارد. موفقیت روش تطبیقی در دیگر حوزه‌های معرفت خصوصاً فیلولوژی (فقه‌اللغه)، الهام‌بخش او در اتخاذ این اندیشه بود که مطالعه‌ی تطبیقیِ الگوهای تفکر در تمدّن‌های مختلف می‌تواند دانش ما را در جهت آنچه فلسفه می‌خوانیم، و...

در این مقاله ابتدا به تعریف و توصیف لهجه شناسی به عنوان رشته ای مستقل با اهداف و روش های خاص خود میپردازیم. سپس به طور اجمالی زبانشناسی تاریخی ، اهداف کلی و روشهای رایج در آن را توضیح می دهیم. این توضیحات  به ما در شناخت خاستگاه لهجه شناسی کمک خواهد کرد. آنگاه تاریخچه توجه ایرانیان به گوناگونی های لهجه ای را مرور می کنیم و سرانجام به دو نمونه عینی از کاربرد لهجه شناسی در زبانشناسی تاریخی اشاره ...