چکیده: استان اصفهان به لحاظ موقعیت جغرافیایی (قراگیری در مرکز ایران و واقع شدن در یکی از شاهراه های ارتباطی شمال به جنوب و شرق به غرب کشور) در تمام دوران تاریخی مورد توجه بوده است که این موضوع از تعدد بناها و محوطه های باستانی پراکنده در سطح استان کاملاً روشن است. در دوره ساسانی همجواری استان اصفهان با استان فارس به عنوان مرکز حکومتی ساسانیان در کنار تعدد چهارطاقی های شناسایی شده در سطح استان...

کتاب یک مطالعه منظم از سکه شناسی ساسانی را بفارسی برگردانده اند ولی مسائلی را که مورد توجه نویسنده نبوده و مشکلاتی را که نادیده گرفته و زمینه هائی را که هنوز برای بحث و حتی مطالعه دقیق نمانده است گوشزد نموده است . رساله رابطه سکه را با گسترش ایالات ساسانی، ضرابخانه ها، شاهان و عناوین ایشان، تحول عناوین و آثار مذهبی و بالاخره ارزش سکه ها را مطالعه کرده است .

با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب، این منطقه از دوره باستان همواره در تبادلات فرهنگی، از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده است؛ به گونه­ای که گروه­های اجتماعی زیادی با قوم ها و فرهنگ­های گوناگون از این منطقه عبور کرده یا در آن ساکن شده­اند؛ درنتیجه برهمکنش فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در میان آنان را در گذر تاریخ شاهدیم. یکی از مهم ترین بخش های مراودات فرهنگی شرق و غرب ب...

در قرن هشتم میلادی، در اسپانیا راهبی به نام بئاتوس اثری با عنوان «شرحی بر آپوکالیپس» نوشت که معروف به «بئاتوس لیابانا» شد. طی سال ها شمار زیادی از این اثر نسخه برداری و تصویرسازی و به بئاتوس ها مشهور شدند. نسخ بئاتوس از غنای تصویری خارق العاده ای برخوردار بوده و به لحاظ کیفیت رنگ پردازی و نمایش جهان غیر مادی و ماورایی از شاهکارهای هنری محسوب می شوند. در بین تصاویر ارایه شده در این نسخ، تعدادی ...

نیشابور، علیرغم دارابودن اهمیت استراتژیک و ژئوپلتیک در دورة ساسانی، کمتر مورد توجه باستان‌شناسان دوران تاریخی قرار گرفته است. تحلیل نویافته‌های باستان شناختی از کهندژ شهر ساسانی نیشابور و شناسایی استقرارهای ساسانی در پهنة دشت نیشابور، می‌تواند تا حدود زیادی بازسازی سازمان اقتصادی-سیاسی جوامع مستقر در این منطقه از ایران را میسر سازد. در این مقاله سعی شده با تحلیل داده‌های سفالی در قالب مدل‌های ک...

قرن 10 میلادی در جزیرۀ آغتامار در ترکیۀ امروزی کلیسایی توسط شاه گاگیک به نام صلیب مقدس بنا شد که نمونه ای منحصر به فرد در هنر مسیحی این دوره و یکی از شاهکارهای بی نظیر کلیسا سازی به سبک ارمنی است. بسیاری از موضوعات و سبک حجاری های این کلیسا به شیوۀ ساسانی است، از جمله نقوش گیاهی، جانوری، اساطیری، ماسک های انسانی و نقوش پادشاهی. این پژوهش به روش توصیفی و تطبیقی به بررسی نقوش حجاری شده در کلیسای ...

آیین مهر به عنوان یکی از قدیمیترین مذاهب تأثیر گذار ایران زمین برای طبیعت و حیوانات احترام زیادی قائل بود. باید دانست که این نگاه خاص به موجودات و عناصر طبیعی سبب آفرینش آثار چشمگیر و قابل توجهی گردید و با اینکه مذهب مهر به مرور زمان (در ظاهر) از میان رفت، اما مراسم و آیینهای مربوط به آن، در قالب ادیان دیگر از جمله مسیحیت و از راههای گوناگون به حیات خود ادامه داد. مراسم قربانی کردن یکی از شاخصت...

با ورود اعراب مسلمان به ایران و انقراضِ اشرافِ درجه اوّلِ ساسانی، دهقانان به عنوان حکّامِ محلی و کدخدایانِ روستاها ادارۀ بخش مهمی از جامعۀ ایران را به دست گرفتند. و از آنجا که آنان امیدی به بازگشتِ نظامِ قدیمیِ ساسانی نداشتند، تصمیم به برقراریِ ارتباط با نیروهای اسلامی گرفتند. اعراب مسلمان نیز که در ابتدا از دهقانان برای نظارت بر کشور یاری طلبیده بودند، با حکّامِ محلی صلح کردند و به آنان مسئولیتی را که در د...

مطالعه در خصوصِ شناختِ مردم و نحوهِ زندگیِ آنها در اَعصار و قرونِ مختلف از جمله موضوعاتیست که در حوزهِ مردم شناسیِ تاریخی می گنجد . بررسیِ وضعیتِ دینی ، فرهنگ و چگونگیِ تعاملات اهالیِ آن دوران در یک جامعهِ به غایت طبقاتی و کاستی که حدودا 1800 تا 1400 سال با زمان ما فاصله دارند ؛ موضوع جالبی است که هسته اصلی این پایان نامه را تشکیل می دهد . مسئلهِ مهّمِ مورد نظر ما این است : می خواهیم بدانیم سه آتشکدهِ عظیم ، ...

در راستای انتخاب مسیری فاقد آثار باستانی، به منظور احداث راه دسترسی مناسب به قلعه کنگلوی سوادکوه مازندران، فعالیتی در قالب عملیات گمانه‌زنی با هدف آزمایشی(تست) انجام پذیرفت که منجر به کشف گوری نادر با تدفینی به شیوه جنینی همراه با اشیاء مربوط به اواخر دوره ساسانی و دو گور از دوره اسلامی گردید. گور ساسانی مغایر با انواع معمول تدفین‌ها در این دوره است و به نظر نویسنده، ضمن دلالت بر تداوم سنتی بسی...