تحقیقات فراوانی دربارۀ مفهوم بلاغت، نقد ادبی و همچنین نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی انجام شده است امّا مطالعات اندکی هستند که مفاهیم بلاغی جرجانی را با اندیشمندان دیگر، به خصوص اندیشمندان غربی مقایسه کرده باشند. هدف از این تحقیق، مقایسه بلاغت از دیدگاه جرجانی با عقاید و نظریه های دو تن از مشهورترین اندیشمندان بلاغی غرب در عصر حاضر، یعنی برک آمریکایی و باختین روس است. اندیشه های این متفکرین با استفا...

نقد جامعه شناختی یکی از شیوه های کارآمد در نقد متون ادبی، بخصوص رمان، است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی های جامعه و محیطی که در آن متولد شده است، بررسی می شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندان? اجتماع در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می گردد. در این پژوهش، رمان فارسی افغانستان با تأکید بر چهار رمان منتخب- که بر اساس معیارهای مشخص از چهار دوره اصلی تاریخ داستا...

تحولات سیاسی و اجتماعی و برنامه ریزی های سیاست فرهنگی ، نقش مهمی در ورود و تثبیت مدرنیسم در هنرهای تجسمی ایران و ایجاد جریان های هنری مدرن در دوره پهلوی دوم داشته است. رویکرد و نظریات منتقدین و نظریه پردازان هنر و نوشت و نقدهای آنان در مقوله ی هنر تجسمی مدرن، در کنار دخالت ها و اقدامات حکومتی ، بر سیر تحولات هنری و ساخت گفتمان هنر تجسمی مدرن دوره ی پهلوی دوم تأثیر فراوانی گذاشته است. منتقدین آث...

ازقدیم،نقدمنبعوسرچشمه هایی-کهیکاثرادبیدربدوپیدایش،بدان-هاگرایشداشته،موضوعتحقیقبسیاریازمحققانگشتهاست. درکتببلاغتونقد- ابتدادرادبیاتعربوسپسباتقلیدبی-چونوچرادرایران- برپایه یسرقاتادبی،گونه-اینقدتطبیقیومقایسه ایشکلگرفت،کهبرمنابعالهامشاعرانونویسندگان،ومیزاناقتباس هاوعاریت گرفتن هایآنان،باتأکیدبرتأثیروتأثراتمی-پرداخت.محققاندرذیلقضیه-یسرقاتبهانواعتشابهاتواشتراکاتوتقلید-هایادبیپرداختند کهازسرقتبسیاردور...

با آغاز نگارش رمان و داستان کوتاه در ایران، نویسندگان معاصر کشورمان پس از آشنایی با آثار ادبی مدرن دنیا تحت تأثیر شیوه ها و مکاتب بزرگ ادبی جهان قرار گرفتند. همچنین بررسی تطبیقی ادبیات داستانی کشورمان با ادبیات داستانی جهان گویای این واقعیت است که به دنبال ترجمه ی شاهکارهای ادبیات جهان به زبان فارسی داستان نویسان معاصرمان، به تبع شاعران هم عصر تحت تأثیر سبک ها و مکاتب بزرگ ادبی جهان از جمله رئا...

نقد کهن الگویی از نظریه های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان شناختی است که بر اساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی کهن الگوهای یک اثر، چگونگی جذب آن ها توسط ذهن شاعر و نویسنده نشان داده می شود. کهن الگوها که محصول تجربه های مکرر بشر در زندگی است و در ناخودآگاه وی به ودیعه نهاده شده است، از زوایا و ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. بر پایۀ این مطالعات، س...

ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشة بشری پی می­برد که چگونه اندیشه­ای در نقطه­ای از جهان توسط اندیشمندی، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطة دیگر همان اندیشه به گونه­ای دیگر مجال بروز می­یابد. مقالة حاضر نگاهی است تطبیقی به شعر، اندیشه، زمینه و زمانة...

از آنجا که میان دو دانش سبک­شناسی و نقد ادبی رابطه و همبستگی هست و تحلیل­های منتقدانه برپایه داده­های سبکی بنا می­شوند، بررسی وضع موجود مطالعات سبک و نقد می تواند زمینه­های نهادینه­سازی و سامان دهی این شاخه­های مطالعاتی را هموار کند. بررسی مقالات علمی- پژوهشی دو مجله تخصصی بهار ادب (سبک شناسی نظم و نثر) و نقد ادبی در سال 1389- که پایان دهه هشتاد شمسی است- دورنمایی از شاخصه­های این نوع مطالعات ر...

چالش میان سنّت و مدرنیته به عنوان یک مسألۀ اجتماعی در آثار ادبی معاصر بازتاب یافته است. یکی از این آثار ادبی، که بازگو کنندۀ روایت تقابل این دو پدیدۀ اجتماعی است، رمان «اهل غرق» منیرو روانی پوراست که به شیوۀ رئالیسم جادویی به نگارش در آمده است. تبیین روابط و عناصر سنت و مدرنیته، انعکاس دیدگاه نویسنده و نقد آن هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نویسندۀ این رمان برخ...