مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره‌گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می‌رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش‌های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

در مقاله‌ی پیش‌رو ــ چنان‌که از عنوانش پیداست ــ می‌خواهیم به معرفی، نقد و بررسی ترجمة فارسی جلد چهارم از دورة ده‌جلدی تاریخ فلسفة راتلج با عنوان رنسانس و عقل‌باوری سده‌ی هفدهم بپردازیم. نگارش این اثر را جمعی از برجستگان و صاحب‌نظران طراز اول دانشگاه‌های دنیا درباره‌ی دوره‌ی نوزایی و عقل‌گرایی برعهده دارند و سرویراستار این مجلد نیز اسپینوزاشناس معروف، پارکینسُن است.  این اثر را انتشارات راتلج به...

متون تاریخی و ادبی از لحظۀ گردآوری دست‏نویس‏ها تا انتشار اثر مراحل گوناگونی را پشت سر می‏گذارند. در این فرایند، مهم‏ترین و تأثیرگذارترین مرحله تصحیح متن است. در تصحیح، نخست دست‏نویس یا دست‏نویس‏های متن موردنظر ارزیابی می‏شود. این ارزیابی پایۀ اصلی فن تصحیح متن است و به میزانی که با روش‏های علمی و دقت‏نظر بیش‏تری توأم باشد، متن تصحیح‏شدۀ دقیق‏تر و اصیل‏تری عرضه خواهد شد. در این نوشته معیارهای سن...

            با بررسی تصویرپردازی پرندگان در شعر شاعران حبسیه‌سرا چنین استنباط می‌شود که مسائل زیباشناختی و روانشناختی چنان در هم تنیده‌اند که نقد زیباشناسی آن بدون وارد شدن در حوزة نقد روانشناسی ممکن نیست. در این مقاله با بررسی عناصر «رنگ»، «موسیقی» و «حرکت»، در خیال آفرینی و مضمون‌پردازی شاعران از پرندگان در زندان‌نامه‌ها، سعی می‌کنیم در دنیای ذهن و روان شاعران حبسیه‌سرا نفوذ کنیم و با بررسی ت...

نظریه تکامل شخصیت یونگ با همه اهمیتش، در مقایسه با ادبیات فارسی بسیار نوپا است. با‌این‌حال از زمان ارائه به‌منزله معیار جدید نقد روان‌شناختی در حوزه ادبیات رونق بسیاری یافت. ازطرف دیگر یکی از مهم‌ترین مضامین ادبیات حماسی فارسی داستان هفت‌خان رستم و همچنین اسفندیار است که با وجود شهرت و اهمیتشان تاکنون ازمنظر روان‌شناسی یونگ هدف نقد قرار نگرفته­اند. هدف پژوهش حاضر اعتبارسنجی نظریه مزبور در نقد ...

اگر نگاهی گذرا به تذکره‏های نوشته شده در عهد صفوی داشته باشیم، این نکته به خوبی آشکار می‏شود که شاعران این دوره، در نقد شعر دستی توانا داشته و هر کدام به گونه‏ای، سعی در نقد اشعار دیگری داشته‏اند، این نقدها باعث ایجاد یک ویژگی سبکی مهم در شعر این دوره شده است، ویژگی مورد نظر؛ معارضه شعراء با یکدیگر و به عبارتی نقد شعر با شعر است که به صورت‏های مختلفی در شعر این دوره دیده می‏شود. شاعران سبک هندی...