غزالی یکی از بزرگ‌ترین متکلمانی است که برای منطق منشأ وحیانی قائل است. او خدا را معلم اول، جبرئیل را معلم ثانی و پیامبر اکرم6 را معلم ثالث می‌شمرد. مهم‌ترین ابتکار غزالی در علم منطق، استخراج قیاس‌های منطقی از قرآن کریم است که با مثال‌های اصولی و اسلامی آمیخته و آنها را در کتاب «القسطاس المستقیم» آورده است. از دیدگاه غزالی، قرآن کریم نور است و از آن جهت نور خوانده می‌شود که مشتمل بر موازین منطقی...

ازموضوعات کلامی مسئله شرور است. این پرسش که با وجود علم وقدرت ورحمت گسترده الهی چرا در عالم شرور راه یافته است پرسش این است که قرآن کریم چگونه مسئله شرور را تبیین کرده است ؟ این بحث مبتنی بر فرض وجودی بودن برخی شرورمانند درد وبیماری وفقرو وجودی بودن مبادی شرور مانند شیطان است که چگونه از خداوند متعال که خیر محض است، صادر شده است؟ حکما ومتکلمان در طول تاریخ در صدد پاسخ به آن برآمدند ولی آنچه در ...

چکیده از اولین مسائل در بهینه‌سازی و ارتقای سطح کیفی رشته‌های تحصیلی توجه به برنامۀ درسی و محتوای آموزشی است که در سرفصل‌های آن رشته نمود می‌یابد. رشتۀ علوم قرآن و حدیث، به‌سبب ارتباط با دو منبع وحیانی، باید از جامعیت مقبولی برخوردار باشد تا بتواند در تمام عرصه‌های دینی حضور پویا داشته باشد. احراز این جایگاه به برنامه‌ریزی دقیق در حوزۀ آموزش و پژوهش منوط است. مقطع کارشناسی به‌مثابۀ زیرساخت یک ر...

کارکرد تذکری (تذکر به معرفت فطری) یکی از مهم ترین کارکردهای غیر استقلالی وحی است. انبیا و اولیای الاهی برای عملی ساختن این کارکرد و وظیفه وحی از روش های مختلفی بهره برده اند. متون وحیانی با ارائه نقش تبیینی (تبیین عهد و میثاق فطری، مفاد و خصوصیت آن)، نقش تعلیمی (آموزش دین، عبادت و دعا)، نقش انگیزشی (ایجاد حالت­های تکوینی موجب التجا و اضطرار) و نقش بازدارندگی (از بین بردن موانع فطرت)؛ به کارکرد ...

چکیده مقوله اخلاق یکی از بدیهی‌ترین و مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مقولات، در مباحث مرتبط باعلوم‌انسانی به شمار می‌رود. دین اسلام به مقوله اخلاق نگاه بنیادی و سیستمی دارد و ارزش‌های اخلاقی پیوندی ناگسستنی با دین دارند. در نظام اخلاقی اسلام، آموزه‌های وحیانی غایتمند و مبتنی برعمل‌گرایی و واقع‌نگری هستند؛ چون نقش سازنده‌ای در تزکیه و تربیت انسانی دارند. همچنین این آموزه‌ها مدعی یک نظام وارده معرفتی ...

با توجه به رویکرد دینی علامه مجلسی در پرداختن به ماهیت وحی، اصول و مبانی وی در این زمینه نیز متناسب با این رویکرد و برخاسته از آیات و روایات است که یا به آنها تصریح کرده یا می‌توان آنها را از توصیفاتی که از ماهیت وحی ارائه داده است استخراج کرد. بخشی از این اصول معرفت‌شناختی و بخش دیگر آن وجودشناختی است. این اصول عبارت است از: مادی بودن فرشته، مبدأ نبوت انبیا، محوریت علوم نقلی با اتخاذ روش عقلی ...

چکیده مقوله اخلاق یکی از بدیهی‌ترین و مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مقولات، در مباحث مرتبط باعلوم‌انسانی به شمار می‌رود. دین اسلام به مقوله اخلاق نگاه بنیادی و سیستمی دارد و ارزش‌های اخلاقی پیوندی ناگسستنی با دین دارند. در نظام اخلاقی اسلام، آموزه‌های وحیانی غایتمند و مبتنی برعمل‌گرایی و واقع‌نگری هستند؛ چون نقش سازنده‌ای در تزکیه و تربیت انسانی دارند. همچنین این آموزه‌ها مدعی یک نظام وارده معرفتی و ...

  محمد علی اخگر* مقاله‌ی حاضر با استفاده از آموزه‌های عقلانی و وحیانی در حیطه‌ی معنای زندگی و سبک زندگی به بررسی رابطه‌ی این دو مساله‌ی اساسی پرداخته و با نشان دادن همراهی و هم‌رأیی عقل و وحی، به اثبات ارتباط مستحکم بین معنا و سبک زندگی می‌پردازد. کیفیت این ارتباط از دیدگاه این دو منبع مهم معرفتی به گونه‌ای است که سبک ...