این جستار پاسخی است دیگر پدیدارشناسانه به پرسش دیرینه و آشنای «هنر چیست؟» خاستگاه هنر چیست و کاروساز آفرینش هنری چگونه است؟ در پاسخ بدین پرسش ها، از گونه های ناخودآگاهی و پیوند ساختاری هنر با اسطوره و رؤیا سخن در میان آمده است و سرانجام به آسیب شناسی هنر نو پرداخته شده است.

اساطیر ملی هر کشوری، روایتگر سرگذشت قدسی ابر انسانها و پهلوانان آن کشور است که در طی روزگاران در اذهان اسطوره پرداز مردمان شکل گرفته و به تدریج بنیانهای حماسی فرهنگ و ادبیات آن سرزمین را پدید آورده است. در این نوشتار، ضمن تأکید بر ضرورت مقایسه اساطیر یونانی با اساطیر ایرانی مندرج در اوستا و متون ادبی پهلوی، به بیان برخی همسانی های میان گرشاسب آریایی و هراکلس یونانی پرداخته ایم و برخی کردارهای پ...

نظام تصوف به عنوان مهم ترین بستر تجربه های درونی و بیرونی ایرانیانِ پس از حمل? اعراب، از آغاز تکوین تا اوج و افولش در قرون هفتم و هشتم دچار دگردیسی های نامحسوسی در مبانی نظری خود می شود که زمینه را برای تغییر کارکرد آن فراهم می کنند. به تدریج در این نظام مولفه هایی تعریف می شوند که سوی? کنش آن را از تجربه گرایی دینی به بینش اساطیری تغییر می دهند. این مولفه ها که همان مولفه های تفکر اساطیری هستند...

چکیده: قالب نمایش رادیویی توانایی زیادی در جذب مخاطب و اثرگذاری بر آنها را دارد. برای اینکه شناخت کامل و درستی از نمایش، معانی، تعابیر و انگاره هایی که نمایش های رادیویی اسطوره ایی روایت می کنند بدست آید، نیازمند پژوهش و نگاهی تازه به این مقوله می باشیم. معاصر سازی اسطوره های ملی در نمایش های رادیویی نقش عمده ای در برساخت فضاهای فرهنگی و اجتماعی و خلق ارزش ها و هویت ها دارد که چگونگی انجام ا...

در مقاله ی حاضر با مقدمه ای از تعاریف اصطلاحیِ تمثیل، حکایت تمثیلی، فابل و پارابل از نظر ادیبان به نقد کهن الگویی حکایتی عارفانه و اخلاقی از دیدگاه سه شاعر بزرگ سنایی، مولوی و نیمایوشیج پرداخته ایم و باز نموده ایم که در این حکایت زنگی در مواجهه با حقیقت واقعی خود و سایه ای که آن را خوش نمی دارد از راهنمای پیر فرزانه (آینه) می گریزد و به معرفت و شناخت صحیح دست نمی یابد.الگوی روان شناسانه – اساطیر...

این مقاله، در ابتدا، مروری کوتاه بر مبانی هستی شناختی حکمت اشراق دارد و، سپس، به بیان جایگاه عالم مُثل و عالَم مثال منفصل در این دستگاه فلسفی می پردازد. نویسنده با ذکر نوآوری های شیخ اشراق در اثبات عالم مُثل– که پیش از او در مکتب مشّاء ردّ شده بود – و کشف و اثبات عالم مثال – که پیش از او در تاریخ فلسفۀ اسلامی مطرح نبود – مبانی نمادپردازی ادبی و هنری را بر پایۀ این دو عالم بیان کرده است. نویسنده، در ...

هدف این مقاله بررسی و ارزیابی دیدگاه تفسیری شش مفسر مشهور، با پیش زمینه های فکری مختلف، امین الاسلام طبرسی، جاراللّه زَمَخْشَری، فخر رازی، ابوالقاسم قشیری، رشیدالدین میبدی و علامه طباطبایی است تا دریابیم از دیدگاه آنان، در تفسیر آیات متشابه قرآن، وزن هر کدام از سه نظریۀ مطرح دربارۀ چیستی زبان دین، یعنی اشتراک معنوی، اشتراک لفظی، و تمثیلی، چیست. برای رسیدن به این هدف، ابتدا، این سه نظریه را بررسی و ب...

سوررئالیسم مکتبی ادبی است که آندره برتون، نویسنده فرانسوی، در قرن بیستم آن را بنیان گذاری کرده و دامنه نفوذ آن به دیگر کشورها هم کشیده شده است. این مکتب با بهره گیری از نظریه های علمی فروید در روان شناسی و نظریه های یونگ در اسطوره شناسی و نظریات فلسفی- ادبی هگل و هانری برگسون و برخی نویسندگان ادبی پا به عرصه وجود گذاشته است. سوررئالیسم معتقد است که یک اثر ادبی باید محصول ذهن و روان ناخودآگاه خا...

پژوهش حاضر، بر آن است که با نقد و بررسی آثار منتشرشده در حوزه پژوهش های اساطیری، این آثار را به پژوهشگران و علاقه مندان به اسطوره بشناساند و آثار برتر را به خوانندگان، معرفی کند. همچنین به دلیل نبود چارچوبی منسجم و مناسب در حوزه کتاب شناسی توصیفی تحلیلی، هدف دیگر این پژوهش، ارائه چارچوبی مناسب در این حوزه است که برای نویسندگان، پژوهشگران، ناشران و هر فردی که با نقد کتاب سروکار دارد، سودمند می ن...

سانسور موضوعی است که ممکن است هر فرهنگی به نوعی آن را تجربه کرده باشد. تاریخ معاصر ایران نیز نشانگر اِعمال سانسور در عرصه های مختلف است، و هنرمندان عرصه¬های متفاوت نیز همواره با آن دست به گریبان بوده اند. با وجود این، و باز به علت وجود سانسور، کم تر پژوهشگر ایرانی به سراغ چنین موضوعی رفته است و معدود کارهای انجام شده نیز در زمینه¬ی خود سانسور است نه راه کارهای هنرمندان برای عبور از آن. اهمیت پژو...