عقاید و آموزه های صوفیانه در مصر پیش از اسلام سابقه ای دیرینه دارد، این خصوصیت باعث شده تا روح و روان جامعه مصری عرصه تاخت و تاز فرقه ها و طرق صوفیانه در طول اعصار مختلف باشد. تصوف در فرهنگ اسلامی مصر به طور بسیار واضحی نمودار است وشناخت فرهنگ اسلامی در این سرزمین، بدون شناخت عرفان وتصوف، ممکن نیست. تصوف در مصر تا اوایل سده سوم هجری که مبانی تصوف به عنوان مکتبی فکری و معنوی پایه گذاری شد، بیش...

خاقانی از جمله شاعران عارف ادبیات فارسی است. اما از آن جایی که هنر غالب او در قصاید به ویژه قصاید مدحی، وصفی و زاهدان? اوست این جنبه از شخصیت او تا حدی مغفول مانده است. از طرف دیگر زبان فخیم و مطنطن و ناهموار او در قصاید نیز با موضوع عرفان و زهد، که زبانی نرم و هموار می خواهد همگون نیفتاده است. نگاهی عمیق یا حتی گذرا به سراسر دیوان خاقانی موید این سخن است. اگر چه عرفان زهد آمیز او در مقایسه با ...

توجه به تاریخ نگاری زنان و پرداختن به ریشه های تاریخ نگاری و تاریخ نگری مورخان زن، یکی از مباحث مهم معرفت شناختی در حوزه ی پژوهش های تاریخی به شمار می رود و در این منصوره اتحادیه بانوی مورخی است که در معرفی کتاب ها و شناسایی و نشر اسناد تاریخی ایران در دوره ی قاجار نقش مؤثری ایفا کرده است.در این پژوهش می کوشیم با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و از طریق مراجعه به آثار متعدد وی به بیان و بررسی ر...

در این گفتار با مقایسه کتاب ((اصول العشره)) اثر شیخ نجم الدین کبری که کتاب ((اربعین حدیث)) اثر امام خمینی ‘ برخی از زوایای فکری و روحی این دو عارف سترگ بازگو شده است. با وجود واقعیت انکارناپذیر 7 قرن فاصله زمانی وتفاوت آشکار در شیوه آموزشی ‘ حوزه تحصیلی ومشرب سلوکی این دو بزرگ ‘ باز هم به نقاط مشترک و وجوه متشابه چشمگیری بین این دو پیر شیخ پرور و ولی تراش برمیخوریم. مهمترین اصول مشترک در مسلک ع...

دکتر شوقی ضیف، ادیب مصری، از نویسندگان بزرگ معاصر است. او تألیفات بسیاری دارد که مشهورترین کتا ب های او، در زمینه ی تاریخ ادبیات عربی است که چندین مجلد دارد. جلد پنجم آن به عصر دولت ها وامارت ها در شبه جزیره ی عربستان، عراق وایران از سال 334ق تا ابتدای دوره ی معاصر، اختصاص دارد. پایان نامه حاضر ترجمه ی بخش پایانی این کتاب از صفحه ی 450 تا 603 است. در بخش آغازین، وی در مورد چند تن از نویسندگان ب...

«ورع» و «عفت» از جمله مفردات اخلاقی در نهج البلاغه است. «ورع» در لغت به‌معنای دوری از گناه است و به شخصی که پیوسته از گناهان دوری کند پرهیزکار یا وَر‌ِع گفته می‌شود. این واژه از واژگان کاربردی در بحث اخلاق و سلوک عرفانی است و در اصطلاح معناشناسی، دارای خاصیت اشتراک معنوی است، بدین‌گونه که وَرَع دارای یک معنای کلی است و تحت آن مصادیق فراوانی را می‌توان جای داد. اینکه «ورع» در مصادیق خود دارای چه معا...

زهد و مضامین مربوط به آن در ادب فارسی و عربی همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. ابو العتاهیه شاعر برجسته عرب در این زمینه جزء پیشتازان است. در شعر فارسی نیز به تحقیق خاقانی در مسیر تکامل شعر زهد قرار دارد که قبل از او به تجربه بیشتر شاعران از جمله رودکی، کسایی، سنایی و ... در آمد و در نهایت سنایی آن را به اوج رسانید. وجود...

مبانی نظری کیش مانوی اصولاً عرفانی است. زهد، ریاضت، گیاه‌خواری، تزکیه و تهذیب نفس، نیکی، راستی، پاکی، جوان‌مردی، باور به جدایی مطلق نور و ظلمت و خیر و شر، و اهمیت کسب معرفت در این دین برای دست‌یابی به رستگاری از مباحث مهم مانویت است. مانویان معرفت به ذات خداوند را شرط اصلی رستگاری می‌دانستند. از این‌رو، باورهای این دین در حوزة معرفت‌شناسی در خور توجه است. از سوی دیگر، مولوی نظمی را در شیوه تفکر ...

در این مقاله، ابتدا دو معنای متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگری به معنا و مفهوم «حادثه ی تاریخی» یا «موضوع علم تاریخ». مطلب مورد بحث این مقاله فقط دانش تاریخ است و درباره ی موضوع علم تاریخ اصلا سخنی به میان نیامده است. در این مقاله، ابتدا دو معنای متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگری به معنا و مفهوم «حادثه ی ت...