اشاعره و اکثر معتزله نصب امام را شرعاً بر مردم واجب می‌دانند. براین اساس تفسیر آنها از ضرورت امامت، دو قید دارد: اولاً وجوب را شرعی می‌دانند و نه عقلی و ثانیاً آن را از باب «وجوب علی الناس» می‌انگارند و برای اثبات این مدعا به ادله‌ای تمسک کرده‌اند. در این مقاله برخی از ادلۀ امامیه بر وجوب نصب امام از جانب خداوند تبیین شده است، همچون: 1. قاعدۀ امکان اشرف؛ 2. نیاز شرع به حافظ؛ 3. واسطۀ فیض؛ 4. هدای...

این پایان نامه به استخراج صورت های قرآنی ومضامین آنها در نهج البلاغه اهتمام می ورزد وآنها را بر اساس موضوعات بلاغی اقتباس، تضمین، تلمیح، استشهاد و احیانا صنایع لفظی و معنوی دیگر بررسی می کند. . به علت پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه وحی ونبوت ومشاهده نزول آیات قرآنی وگردآوری وتنظیم قرآن (توسط ایشان)، وبعد از این پیوند و همراهی بین امام علی (ع) وقرآن طبیعی است که مفاهیم واصول قرآن در افکار ومفا...

این مقاله می کوشد تا ضمن کالبد شکافی «نظریه دو فطرتی» انسان (فطرت مخموره و فطرت محجوبه)، پیامدهای سیاسی آن را از منظر امام خمینی رمز گشایی کند. مدعا آن است که انسان از منظر امام «مستخدم بالطبع و مستهدء بالفطره» است و لازمه گریز ناپذیر آن، اندیشه سیاسی دو ساحتی است. به تعبیر دیگر، تفسیر دو ساحتی (دو فطرتی) فوق از انسان، بر روی نظریه حکومتی امام، کارویژه نظام سیاسی و جامعه مدنی مطلوب اسلامی، تأثی...

تفسیر منسوبه به امام حسن عسگری (ع) از جمله تفاسیر اولیه شیعه است که بسیار زود هنگام اعتبار آن مورد بحث بوده است. مخالفان این تفسیر به لحاظ سندی و متنی به بحث از آن پرداخته اند. علامه شوشتری نیز از جمله این مخالفان است که در الاخبار الدخیله به اجمال به بحث از سند آن می پردازد، هم چنان که متن آن را نیز به نقد می کشد. نقد محتوایی او از این تفسیر، مفصل ترین نقد از آن محسوب می شود. او در نقد خود از ...

اختلاف روش و نوع بهره گیری از منابع تفسیری، موجب پدید آمدن تفاسیر گوناگون شده است. روش غالب مفسران، تفسیر ترتیبی است و  در تفسیر خود از آیات قرآن، و از منابع برون متنی مانند روایات و علوم قرآنی بهره جسته اند. «محمد عزّت دروزه» از علمای فلسطینی و مجاهد اهل سنت، مدعی است که تفسیر «الحدیث» را با اقتباس از قرآن امام علی(ع)، به شیوه تنزیل سوره ای تدوین کرده و مانند همه مفسران از منابع مذکور بهره جسته...

این پایان نامه به استخراج صورت های قرآنی ومضامین آنها در نهج البلاغه اهتمام می ورزد وآنها را بر اساس موضوعات بلاغی اقتباس، تضمین، تلمیح و استشهاد بررسی می کند. . به علت پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه وحی ونبوت ومشاهده نزول آیات قرآنی وگردآوری وتنظیم قرآن (توسط ایشان)، وبعد از این پیوند و همراهی بین امام علی (ع) وقرآن طبیعی است که مفاهیم واصول قرآن در افکار ومفاهیم وعقائد امام علی (ع) منعکس گر...

چکیده: رساله حاضر باعنوان تبیین و تفسیر امام خمینی از قضا و قدرصدرایی، به مقایسه آراء این دو حکیم می پردازد. و در خلال مباحث ابداعات حضرت امام را روشن نموده و نقاط قوت و نوآوری‎هایش را در کنار عقاید فلاسفه پیشین(ملاصدرا) بیان کرده است. ملاصدرا قضای الهی را همان صورت علم خدا و قدر را ثبوت جمیع موجودات در عالم نفسی به طور جزئی و مطابق با مواد خارجی می داند. و از نظر امام خمینی قضا همان حقایقی هس...

 تعیین گرایش مذهبى شهرستانى براساس تفسیرش "مفاتیح الأسرار و مصابیح الأبرار" و اثبات وابستگى وى به اسماعیلیه است. نویسنده، پس از ذکر آثار وى به تحقیق در مذهب او پرداخته و مى‌گوید، عده‌اى شهرستانى را اشعرى معرفى مى‌کنند اما او از باب تقیه سخنانى در دفاع از اهل سنت گفته است. اسناد و مدارکى که گرایش شهرستانى به شیعه و اسماعیلیه را نشان مى‌دهد به دو دسته تقسیم مى‌شود. اسناد تاریخى و آثار برجاى مانده...

امام خمینی& پیشتاز نگرش پویا به مفهوم «شهادت» به‌مثابۀ یکی از آموزه‌های اجتماعی اسلام بود. به‌طوری‌که ماحصل تلاش فکری ایشان در شکل «فرهنگ شهادت‌طلبی» در جامعۀ ایران معاصر، به ویژه در میان «رزمندگان اسلام» در دوران دفاع مقدس متجلی شد. این مقاله درصدد بررسی ریشه‌های فکری «فرهنگ شهادت‌طلبی» در آرای امام خمینی& به عنوان متفکر دینی نوگرا و رهبر جریان‌های سیاسی و اجتماعی تأثیرگذار در تحولات سیاسی و ف...

زیدیه یکی از فرق شیعه است که با اعتقاد به امامت زید بن علی بن حسین(ع) و قرار دادن ویژگیهایی خاص برای امامت، از شیعه امامیه جدا شدند. از قرن دوم تا دهم قمری شاهد حضور زیدیه در ایران و به خصوص مناطق شمال ایران ـ طبرستان و دیلمان ـ هستیم. میراث علمی و فرهنگی متعددی از زیدیه شمال ایران باقی مانده که «تفسیر کتاب الله» متعلق به «ابوالفضل عباس بن شهردویر دیلمی»، یکی از این آثار است. این تفسیر...