در مقالۀ حاضر به یکی از ویژگی های مهم زبان فارسی که آن را از زبان های ضمیرانداز نسبی(partial nsl) متمایز می کند می پردازیم. براساس پارامترهای ضمیراندازی ریتسی (1982) که بیشتر با تمرکز بر تهی بودن ضمیر فاعلی شخصی و تأکید بر مفهوم ارجاعیت (referentiality) ارائه شده است انتظار می رود زبان های ضمیرانداز ثابت (consistent nsl) در هرنوع بافتی ضمیراندازی را مجاز بدانند. درمقالۀ حاضر خلاف این پیش بینی د...

بر اساس پژوهش های پیشین، میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی تمایز مشهود است. این تمایزات در سطوح زبانی تلفظی، صرفی، نحوی و واژگانی قابل دسته بندی است. گرچه میزان تمایزات در هر یک از این سطوح به یک اندازه نیست. به تبع پذیرش این تمایز، در آموزش زبان فارسی نیز با دو گونه گفتاری و نوشتاری روبه رو هستیم. با وجودی که توجه به گونه گفتاری زبان فارسی برای تکمیل فرایند یادگیری این زبان و برقراری ارتبا...

زبان سغدی از زبان های ایرانی میانه شرقی است که از سده نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغد...

در این مقاله به بررسی سه مفهوم «پایه»، «تکیۀ دومین» و «تکیۀ متناوب» در نظریه های واج شناسیِ نوایی می پردازیم. این سه مفهوم، در بررسی های آواشناختی و واج شناختی در زبان فارسی، عمدتاً نادیده گرفته شده اند. مشخص کردنِ حدود و مرزهای پایه در هر زبان، بر اساس تکیۀ آن زبان صورت می گیرد و بنابراین به حوزۀ واحدهای زبرزنجیری و، به طور مشخص، به قلمرو واج شناسیِ نوایی مربوط می شود. در واقع پیش نیاز مشخص کردنِ م...

یکی از نخستین کسانی که به جنبه های کلامی، فقهی و اصولی کلام خدا توجه کرده و با بیان آرا و اندیشه های تازه و بکر در حل مسائل گوناگون مطرح در این زمینه کوشیده، امام اعظم ابوحنیفه است. یکی از موضوعات مطرح دربارۀ کلام خدا این است که کلام الهی در مرتبۀ وجود عینی، یعنی در ذات خداوند نه عربی است و نه عبرانی؛ بلکه صفتی است بسیط و ازلی. در مرتبۀ وجود کتبی قرآن با صفات دیگر متصف می شود؛ بدین معنا که در ا...

هدف تحقیق حاضر، ارائۀ طبقه‌‌‌بندی نوینی از تکواژهای تصریفی زبان فارسی در چهارچوب مدل 4-M، می‌‌باشد. مدل 4-M، یک مدل تولید بنیان است که در آن، تکواژها با توجه به انتخاب‌‌‌شان در سطوح مختلف تولید انتزاعی گفتار، به یک نوع تکواژ محتوایی و سه نوع تکواژ نظام‌‌مند، تقسیم می‌‌‌‌شوند. با استناد به شواهد و ملاک‌‌‌هایی از زبان فارسی و طبق معیارهای مدل 4-M؛ تکواژهای نفی و سببی‌‌‌ساز فعل فارسی، همچنین مشخصه...

در زبان های مختلف تکواژ ریشه هسته مرکزی واژه را تشکیل می دهد. تکواژ ریشه مانند سایر تکواژها ‘ می تواند دارای معانی دستوری یا واژه ساز ی باشد. در زبان روسی اهمیت تکواژ ریشه از لحاظ معنی دستوری به مراتب از زبان فارسی غنی تر است. در زبان فارسی‘ اهمیت تکواژ ریشه از لحاظ واژه سازی بیشتر از زبان روسی است. تکواژ از لحاظ کاربرد به دو گروه وابسته و غیر وابسته(آزاد) تقسیم می گردد. تعداد تکواژ ریشه وابسته...

در این مقاله، نقش واج‌آرایی زبان فارسی در درک خوشه‌های آغازی (غیرمجاز) فارسی در چارچوب مطالعۀ آزمایشگاهی بررسی شده است. هدف از انجام این پژوهش، پاسخ‌گویی به این پرسش است که آیا با توجه به محدودیت‌های ساخت هجایی زبان فارسی مبنی بر وجود تنها یک همخوان در آغازۀ هجا، فارسی‌زبانان در رشته‌های آوایی دست‌کاری‌شدۀ بی‌معنیِ C1V1C2 واکه می‌شنوند که در آنها V1 به درجه‌های مختلف از سیگنال آوایی گفتار حذف شد...