از دوره هخامنشیان تا سقوط ساسانیان، بنادر متعددی در خلیج فارس اهمیت و مرکزیت یافتند. این بنادر عمدتاً در سواحل شمالی خلیج فارس قرار داشتند که از موقعیت بهتری برای تجارت دریایی برخوردار بودند و تحت حمایت حکومت های ایرانی حاکم بر خلیج فارس قرار داشتند. اردشیر بابکان پادشاه ساسانی، به دلیل اهمیت و موقعیت خلیج فارس و بیشتر به قصد حضور مستمر در سواحل و بنادر و در دست داشتن نبض تجارت دریایی و زیر نظر ...

مضمون این پایان نامه نوعی جمعبندی در باره مناسبات خارجی ایران دوره ای است که یکی از باشکوه ترین مراحل حیات فرهنگی و سیاسی آن را شامل می شود. نگارنده کوشش کرده است در بازیابی مهمترین عوامل روابط فراگیر ایران با همسایگانش بویژه رقیب قدرتمند آن امپراطوری روم، مواردی همچون ارمنستان ، به رسمیت شناختن دین مسیحیت در روم و تاثیر آن بر روابط سیاسی با ایران، رقابت اقتصادی و تجاری بین ایران و روم و توسعه ...

منطقه ی کرمانشاهان جزو اولین زیستگاه های انسان به شمار می رفته و یکی از مراکز مهم جمعیتی در زاگرس مرکزی محسوب می شده است.تمدن های زیادی از عهد حجر تا دوره های تمدنی پیش از تاریخ و سپس تا تشکیل حکومت های بزرگ ، سیر تحول خود را در این محدوده طی کرده اند.در دوره ی ساسانی نواحی غربی ایران به ویژه کرمانشاهان که در این زمان از محدوده ی نهاوند تا تیسفون را دربر می گرفت ،به دلایل متعدد مورد توجه شاهان ...

ارمنستان از جملۀ سرزمین‌های حائل میان ایران و روم در عصر باستان است که از اواسط دورۀ اشکانیان تا پایان دورۀ ساسانی، همواره به‌عنوان یکی از کانون‌های درگیری میان دو قدرت بزرگ عصر باستان نقش‌آفرینی کرده­است؛ چراکه این سرزمین نه‌تنها ازلحاظ اقتصادی بلکه ازلحاظ جغرافیایی، سیاسی و استراتژیکی نیز از موقعیّت مناسبی بهره‌مند بوده­است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از شیوۀ پژوهش‌های تاریخی و با استنا...

در تمدن­های دوران باستان، باورهای مردمان دربارة خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین­ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین­های تمدن­های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن­ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن­ها در زمینه­های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

دوره ساسانیان از دوره‌های اعتلای هنر و تمدن در ایران پیش از اسلام است. در این دوره جایگاه هنر و هنرمند در مقایسه با دوره‌های پیش از خود، از شکوفایی قابل وصفی برخوردار شد. از جمله هنرهای این دوره، هنر موسیقی است که در دربار پادشاهی و درون جامعه مردم جایگاه به‌سزایی داشته است. از نشانه‌های ترویج و جایگاه موسیقی در دوره ساسانیان می‌توان به نگاره‌ها، سفرنامه‌های سیاحان غربی و اشاره‌های آنها به موسی...

از سده شتم پیش از میلاد قوم آریا در فلات ایران مستقر شدند بیشتر آنها در هندوستان سکنی گزیدند. چون در آن دوران موسیقی هنری مستقل نبود و بیشتر در مراسم مذهبی و اعیاد و جشن ها بکار می رفت، یک نوع موسیقی غیر مذهبی هم در دستگاه حکمرانان هخامنشی بود که معمولاً در حملات جنگی با سازمان هایی نظیر شیپور و دهل بکار می رفت. بعد از آن موسیقی کولی ها یا کاولی در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

ایالت سغد به عنوان مهم­ترین ایالت ماوراءالنهر، به ویژه دو شهر بزرگ آن یعنی سمرقند و بخارا از تمدنی کهن و میراث فرهنگی درخشان برخوردار بود. هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، کوشانیان، هیاطله ، ترکان و ساسانیان در این منطقه حکومت کرده اند. در فاصله سقوط ساسانیان (652م) و فتح ماوراء النهر توسط مسلمانان (نیمه دوم قرن اول هجری)، دولت شهرهای سغدی درخشیدند و میراث فرهنگی ساسانیان را به دوش کشیدند. در این ...

افسانة مشهور مرگ یزدگرد یکم (399-420 م) آشکارا ساخته و پرداختۀ بزرگان و موبدان زردشتیِ دورۀ ساسانیان بود که با ترجمة خدای نامه و با کمک تاریخ نویسان عرب و ایرانی روزگار اسلامی بر آن آگاهی یافتند. طبق اجزای داستان مزبور مردم مرگ یزدگرد را خواست خداوند و اسب را فرشتة خداوند برای کشتن یزدگرد و برای رهانیدن آن ها از بیدادگری های وی دانستند. پرسش این است که چرا در دورۀ ساسانیان چنین داستانی دربارۀ مر...

در سال 224م، با روی کار آمدن اردشیر بابکان به ­عنوان شهریار جدید ایران، حکومت جدید ساسانیان موجودیت یافت. از همان آغاز، در سیاست خارجی وی، نشانی از سازش و مدارا در مقابل امپراتوری روم مشاهده نمی شد. ریشه این مناسبات خصمانه با همسایه غربی، به زمان اشکانیان بازمی گشت؛ اما اردشیر بابکان با مطرح کردن بازپس گیری مرزهای اجداد خود که اکنون در دست امپراتوری روم بود، ماهیتی ایدئولوژیک به این منازعات داد...