تناسخ به معنی تولد مجدد، باز پیدایی یا حیات متوالی در قالب انسان، حیوان، گیاهان یا اشیاء، عقیده ایبنیادین در برخی ادیان آسیایی است که می تواند ریشه در ادیان ابتدایی داشته باشد. در ادیان هندی نیز، اینمفهوم اه می ت بالایی دارد و در ارتباط مستقیم با مفاهیم کرمه و سمساره است؛ روند بازپیدایی بی انتهاست،مگر اینکه فرد از طریق درک حقیقت به رهایی یا موکشه دست یابد . تحول اندیشه های مربوط به زندگی پساز م...

فرهنگ دینی سرزمین هند در دسترس مردم نبود و متون دینی فلسفی و عمیق در اختیار طبقه "خواص و روحانیون" بود؛ از این‌رو دین عوام با مجموعه‌ای از اشعار، افسانه‌ها و مناجات‌های عارفانه و گاه نامفهوم طی سالیان دراز به نام وید (بید) یعنی دانش هندی گردآوری شد. این مجموعه به عنوان قدیمی‌ترین کتاب مذهبی مدون عالم شناخته شده که مادر ادیان هندی است؛ اکثر پژوهشگران از آن به عنوان دین یاد نمی‌کنند و آن را فرهنگ...

 طرح پرسشهایى درباره سنجش نظریه پلورالیسم و پیامدهاى علمى و عملى آن از منظر قرآن است. نویسنده، پس از معرفى اجمالى پلورالیسم، در رابطه با نجات انسان سه دیدگاه انحصارگرایى، کثرت‌گرایى، و شمول گرایى رامطرح نموده سپس دیدگاه‌هایى را درباره کثرت گرایى دینى آورده آن گاه پرسشهایى را براى شناخت دیدگاه قرآن طرح مى‌کند: 1- قرآن کدامیک از سه دیدگاه یاد شده را مى‌پذیرد؟ 2- آیا داورى قرآن نسبت به ادیان توحید...

امروزه با تفوق مباحث هستی شناسی بر معرفت شناسی و طرح ناگذرایی وجودی، فرافعلیت و فرونکاستن واقعیت به فعلیت و حادثه قابل مشاهده و طرح لایه لایه بودن واقعیت، ناگزیر اعتراف به موجودی مطلق می شود که برخلاف مشروط و ممکن بودن هر شیئی، شرطِ بلاشرط و مطلقِ هر شرط و امکانی به شمار می رود. لزوم توجیه پذیری مابعدالطبیعی آرمان های بشری، زمینه مستعد تاریخی دین در پذیرش این آرمان ها، توجه به رابطه مفهومی خدا و ...

رمزهای مشترک در ادبیات عرفانی اقوام مختلف جهان از موضوع‌هایی است که می‌توان در ادبیات عرفانی به آن پرداخت. دلیل این اشتراک چیزی جز وجود یک مثال اعلای واحد نمی‌تواند باشد، که هرجا رخ نموده، حتی در سنت‌های مختلف، چهره‌ای یکسان نشان داده است. یکی از این رمزها «پر ریختن» است که معانی گوناگون دارد، و دو معنی آن در ادبیات عرفانی بارزتر است؛ یکی، ترک قدرت و ساز و برگ دنیایی است، که شرطی است برای پذیرا...

جهان بینی فلسفی شهید آیت اله مرتضی مطهری اسلام دین حقیقت گرا و واقع گراست. لغت «اسلام» به معنی تسلیم و نشان دهنده این حقیقت می باشد که اولین شرط مسلمان بودن تسلیم واقعیتها و حقیقتها شدن است. هر نوع عناد، لجاج، تعصب، تقلیدهای کورکورانه، جانبداریها، خودخواهیها از آن نظر که برخلاف روح حقیقت خواهی و واقع گرایی است از نظر اسلام محکوم و مطرود می باشد. از نظر اسلام اگر انسانی حقیقت جو، بی نظر و کوشا ...

پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی مبانی فلسفی دین صابئین مندائی به‌منظور استخراج آموزه‌های تربیتی و اخلاقی آن‌ها بپردازد، بدین منظور با روش سندی و تحلیلی- استنتاجی، چهار مقوله‌ی فلسفی این دین شامل هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی مورد بررسی تحلیلی قرار‌گرفته‌است. صابئین مندائی-یکی از قدیمی‌ترین ادیان توحیدی جهان- که هم اکنون به آرامی و سکوت در کنار کرانه‌های رود کارون و کرخه زند...

تقریرهای متفاوتی از مدیریت اسلامی، به عنوان جلوه ای از تولید علم دینی شده است. مدیریت اسلامی ترکیبی از مدیریت (به عنوان علم) و اسلام (به عنوان دین) را شکل می دهد که هر کدام، پشتوانه ای به وسعت یک کتابخانه از موضوعات و نظریه ها دارند. در این مقاله تلاش شده است از دیدگاهی نو، پنجره ای جدید به موضوع رابطه اسلام و مدیریت پرداخته شود. در این دیدگاه، گزاره های دین و علم، از لحاظ کشفی و اعتباری بودن م...

علم کلام در صدد ارائه­ی تبیینی معقول از دین و دفاع خردمندانه از آن است. این علم در دوران مختلف، به گونه های مختلف مورد نقد قرار گرفته است، هم از جانب مخالفان دین و هم از جانب موافقان دین. در جهان اسلام، غزالی هم به رشد آن دانش کمک بسیار کرده است و هم در نقد آن کوتاهی نکرده است. در دیگاه وی، منزلت علم کلام در کلیت یک دین، درمان و نگه­بانی عقاید عامه­ی مردم است گرچه دانستن آنْ بدعت، خطرناک یا دست ...

پرسش اصلی این مقاله این است که احکام دین (شریعت) چه سهمی در سیر و سلوک عارف دارد و در این طریق، التزام به احکام دین تا چه حد لازم و ضروری است؟ طرح این موضوع، از مسئله پایبندی عرفا به شریعت رفع ابهام می‌کند؛ به همین منظور ابتدا معنای واقعی شریعت را می‌کاویم و سپس نقش آن را در سیر و سلوک عارف، از ابتدا تا انتها، بررسی می‌کنیم. بدین ترتیب در می‌یابیم که اگر شریعت را به معنای واقعی کلمه در نظر بگیر...