در مقالة حاضر، به صورت موجز، توضیحی چند درباره ادبیات تطبیقی داده می شود و سپس مقایسه ای بین نقد تاریخی و نقد نفوذی و ادبیات تطبیقی صورت می گیرد و دیدگاه چند استاد ادیب و فرزانه نیز ذکر می شود و در آخر، نقد تطبیقی خاقانی و بحتری و پورکشی در شاهنامه و نمونه مشابه یونانی انجام می شود. ادبیات تطبیقی از شاخه های جدید گسترده ادبیات و ادبیات نمایشی امروز است که در آن، تشابه و تفارق نمونه های مختلف آث...

ادبیات تمثیلی، هنری است از مقوله‌ی زبان مجازی (بیان) در خدمت اصلاح رفتارهای فردی؛ لذا از آغاز، مورد توجه اهل ادب و هنر بوده است. در ادبیات فارسی ـ چه در نثر و چه در نظم ـ به آثاری برجسته بر می‌خوریم که تمثیل را ابزاری برای روشنگری و مستندسازی برخی مطالب که فهم آن‌ها به توضیح نیاز داشته، قرار داده‌اند. یکی از این تمثیل‌ها، داستان طوطی هندوستان است. این تمثیل که در سده‌ی ششم هجری، میان اهل فضل شن...

چکیده ندارد.

در زبان های فارسی و رومی، با توجه به ساختار نحوی، واژه در جمله می تواند نقش های زیادی ایفا کند. نقش اسم در جمله، بستگی به واژه ای دارد که از لحاظ نحوی تحت تأثیر آن قرار می گیرد. دستورنویسان زبان فارسی، با توجه به وظیفة اسم در جمله. برای آن نقش های مختلفی را در نظر گرفته اند. این نقش ما، عمومأ از لحاظ تعریف در یک چهارچوب قرار می گیرد. زبان شناسان روسی برای نقش های اسم، معمولأ از نام های یکس...

از آنجا که زبان پدیده ای زنده و نهادی اجتماعی است، همواره در سیر تحولی خود، به ویژه در برخورد با زبان های هم خانواده، تحت تأثیرعوامل سیاسی، اجتماعی، دینی و فرهنگی قرار می گیرد و بنا به جایگاه و موقعیت خود، حالتی تأثیرگذار یا تأثیرپذیرنده پیدا می کند. براثر این برخورد است که عناصری از زبانی به زبان دیگر راه می یابد و در موارد بسیاری سبب غنای زبان وام گیرنده می شود. البته این امر به زبان یا دوره ...

رساله حاضر مساله ملیتهای ایران را مورد بررسی علمی قرار داده و تکیه خود را بر روی زبان مشترک یعنی مهمترین نشانه ملت نهاده است . در مساله مرزبندی بین زبانها و لهجه ها علاوه بر معیارهای زبانشناسی در زمانی، معیارهای زبانشناسی همزمانی نیز بکار برده می شود. در مورد تعیین کردن زبان و یا لهجه بودن زبانهای رایج در ایران تنها بر روی زبانهایی که از یک خانواده هستند بحث می کنیم . زبانهای رایج در ایران از س...

تحول معنایی یکی از تغییرات زبانی است که در سطح واژه ها رخ می دهد و منظور از آن، حفظ شکل ظاهری واژه و تغییر معنای نخستین و پذیرش معنایی تازه است. وام واژه ها یکی از زمینه های به وجود آمدن تحول معنایی هستند. در این مقاله، به تحول معنایی برخی از وام واژه های عربی کتاب کلیله و دمنة فارسی می پردازیم. ابتدا عوامل و نحوة تحول معنایی را از نظر زبان شناسان مطرح می کنیم و سپس وام واژه های تحول معنایی یاف...

کتاب بهار دانش اثر عنایت­الله کنبوه لاهوری (درگذشته 1028یا 1088)از آثار ادبیات فارسی در هند و ازجمله پرخواننده­ترین متون ادبی است که بیش از سیصد نسخة خطی و چندین شرح و فرهنگ از آن در دست است. کمتر کتابی تا این اندازه نسخة خطی دارد. این کتاب مهم تاکنون در ایران به شیوة منقّح تصحیح انتقادی نشده است. بهاردانش سرمشق نویسندگی منشیان و کتاب درسی مکتب­خانه­ها و فارسی آموزان هندی بوده و معرف سبک داستان­...

توجه به ساختارزبانی اثرادبی ازویژگی های ممتازمکتب صورت گرای(فرمالیستی)روسی است که درسال های آغازین قرن نوزده مطرح وپس ازآن نیزمورداقبال بسیاری از زبان شناسان وادیبان قرار گرفت.با توجه به بحث هایی که درزمینة رابطة زبان وادبیات مطرح است که برخی زبان رابطورکلی جدای ازادبیات می بینند و برخی به عکس زبان را محملی برای ادبیات می انگارند،این پژوهش می کوشد تا با استناد به برخی از ویژگی های زبان فارسی نش...