در یک ­روایت تفسیری ابوحمزه ثمالی، نسخ آیه صلح، ­با آیه سی وپنج سوره محمد(ص) آمده که نسخ­دراینجا،به معنی تخصیص(تخصیص حکم عامِ صلح با ردصلحِ نامعقول) است. در روایت دیگر، نسخ آیه سیزدهم سوره زمر، با آیه دوم از سوره فتح بیان شده است که هر آیه برموضوع خاصی دلالت می کند- آیه اول، تأکید بر عبادت خالصانه پیامبر(ص)دارد وآیه دوم سوره فتح، ذنب متوهم در دید مشرکان وغفرانِ متوجه همین ذنب خیالی  را اراده کرده_...

استوارترین تفسیر از قرآن کریم تفسیری است که در کلام و بیان داناترین مفسران و عالمان به قرآن یعنی پیامبر اکرم | و اهل بیت طاهرش ^ جاری شده و تجلی یافته است. آموزه های تفسیری این، آگاه ترین مفسران، در قالب روایات و احادیث تفسیری به دست ما رسیده، که مشتمل بر روایاتی که شأنی از شئون آیه (قرائت، شأن نزول، تبیین و تفسیر آیه، بیان مصداق و ...) را تبیین کرده و مربوط به کل آیه یا جمله و واژه ای از آن بو...

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده­اند. با این وجود ویژگی­های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سبب شده، تبیین موضوع تناسب اسماء الحسنی هر سوره با محوریت غرض آن سوره با ابهاماتی مواجه شود. نوشتار حاضر این نوع از تناسب را در س...

تناسب میان آیات یک سوره بر مبنای غرض واحد، از ابعاد علم تناسب است. با توجه به این که سورۀ نازعات نخست با قسم­های مؤکدی به فرشتگان شروع می­شود، سپس به قسمتی از مناظر هول­­انگیز قیامت اشاره می‏نماید و در ادامه اشارۀ کوتاه و گذرایی به داستان موسی (ع) و سرنوشت فرعون طغیانگر دارد، سپس به نمونه‏هایی از مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمین تصریح می­کند؛ براساس این آشفتگی ظاهریِ موضوعی درسورۀ نازعات، ضرورت...

ظرافت­های بلاغی در آیات قرآن کریم، از جمله جنبه­های اعجاز این کتاب جاودانه دارد، که از دیر باز مورد توجه دانشمندان علوم قرآنی بوده است. یکی از مباحث بلاغی قرآن کریم، سبک شناسی است که در ضمن آن با بهره گیری از دستاوردهای علم بلاغت به بررسی جلوه­های سبکی موجود در قرآن کریم می­پردازد. پژوهشِ پیش رو با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس معیارهای سبک­شناسی، به بررسی زیبایی­های ادبی سوره نازعات در چهار سطح...

با توجه به تکرار سوره حمد در نمازهای یومیه (اعم از نمازهای واجب و مستحب)، شناخت جایگاه آن برای نیایشگران مسلمان از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله با توجه به این که ثقل اصغر بیانگر راز و رمز قسمت‏های باطنی قرآن است، با امعان نظر به روایات، در آغاز به وجه تسمیه و راز و رمز اسامی و القاب این سوره توجه شده است؛ شامل امّ الکتاب، فاتحة الکتاب، شفاء، اساس القرآن، الصلوة، الکافیه، الوافیه، سؤال...

برای فهم جامع سوره های قرآن، به مانند هر کلام منسجم دیگر باید اجزاء آن(آیات) را شناخت و ارتباط و انسجام بین این اجزاء را درک کرد. فهم آیات سوره ها امری مرسوم است و در علم تفسیر تا حد زیادی به آن پرداخته شده است. اما برای ورود صحیح به بحث ارتباط و انسجام آیات درون سوره ها چه باید کرد؟ بنا به دیدگاه این تحقیق پاسخ صحیح به 3 سوال کلیدی، مبانی محکمی برای ورود به بحث تناسب آیات در سوره ها و فهم جام...

یکی از رویکردهای های موجود در مطالعات قرآنی و تبیین بلاغت قرآن، مبحث نظم و تناسب می باشد. که یکی از جلوه های اعجاز قرآن کریم نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل است. در این پژوهش عوامل موثر نظم همراه با تناسب درونی بین آیات سوره نمل بررسی و ارتباط ساختار بلاغی با محتوا و اهداف سوره مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تحلیل ساختار روایی، وجوه ...