جنگ‌های سه‌گانه‌ای که امام علی در دوره حاکمیت کوتاه‌مدت خود بدان گرفتار شد، پس از بحران رده، عمده‌ترین آشوب‌های داخلی جامعه اسلامی به شمار می‌رفت که تبعات سنگینی را بر نظام علوی تحمیل کرد. بررسی این جنگ‌ها، از آن حیث که به مثابه‌ عمده‌ترین عامل در ناامنی اقتصادی این دوره عمل کردند، اهمیت دارد. پرسش عمده‌ای که این مقاله می‌کوشد تا به تبیین آن همت گمارد، این است که جنگ‌های داخلی تا چه میزان بر سا...

پس از سرآمدن روزگار مادها، هخامنشیان جای آنان را گرفتند، پارس ها همزمان با مادها در ایران استقرار یافتند. پارس ها بر سر خوانی که مادها گسترده بودند نشستند و آن را تکامل و توسعه دادند و سرانجام توانستند اولین شاهنشاهی جهان را به معنی واقعی کلمه برقرار کنند. برای اولین بار سراسر بین النهرین با حکومت های بسیار مهم و کهن خود تحت تابعیت ایران درآمد و سپس شرق و غرب رویاروی یکدیگر قرار گرفتند. شاهنش...

بلوچستان در آغاز قرن سیزدهم قمری، کانون بحران های سیاسی و اجتماعی شد. دولت قاجار اقدامات گوناگونی، برای برقراری امنیت و تثبیت حاکمیّت دولت مرکزی در این منطقه انجام داد. این نوشتار با هدف بازشناسی عوامل بحران زا در بلوچستان، می کوشد به روش توصیف تاریخی و اسنادی و با مراجعه به منابع دست اول، به این پرسش ها پاسخ دهد: ناآرامی های بلوچستان از آغاز دولت قاجار تا دوران ناصرالدین شاه چگونه پدید آمد؟ دول...

با تسامح می توان گفت در جهان امروز، پدیدة سیاسی تروریسم به عنوان عامل محرکة تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... ، جایگزین پدیده های سیاسی شناخته شده مثل انقلابات، جنگ ها (جنگ های تمام عیار دو یا چند واحد سیاسی با هویت مشخص در قالب دولت های ملی)، کودتاها، شورش ها و ... شده است و زندگی سیاسی در سطوح مختلف آن (گروه های سیاسی زیر ملی، و ملی و بین المللی) را به چالش کشیده است. در این مقاله کوشش می ...

هر واقعۀ تاریخی باید در بسترِ فرهنگی خاص خود و با توجه به زمان و مکان خاص خود سنجیده شود. تاریخ ایران باستان را تاکنون بیشترْ تاریخ‌پژوهان غربی نگاشته‌اند و طبعاً نگرش خاص خود را به تاریخ ایران داشته و چه‌بسا بستر فرهنگی ایران را درک نکرده‌اند. امروز می‌توانیم با بهره‌گیری از گفتمان فرهنگی، تاریخِ خود را بازنگری کنیم و به‌ یاری نقد فرهنگی بکوشیم درک درستی از حقایق تاریخی پیدا کنیم. یکی از موضوعات ب...

شاه اسماعیل اول در سال 930 هجری فوت نمود، پس از وی برخی از مسائل باعث گردید که شورشهایی در حکومت صفوی بوجود آید، خردسال بودن شاه طهماسب و برادرانش و همچنین ادعاهایی که سران قزلباش داشتند در ابتدای حکومت وی باعث گردید آشوبهایی بوجود آید. پس از شکل گیری حکومت شاه طهماسب و ثبات در حاکمیت وی نیز شورشها ادامه پیدا کرد که می توان عواملی را در بروز این آشوب ها موثر دانست، سخت گیریهای مذهبی شاه طهماسب،...

بیش از ده سال از سقوط طالبـان از قدرت در افغانستان و مداخله ی نظامی بین المللی می گذرد؛ امّا هنوز شناخت کمی از منشأ و علل شورش فعلی طالبان در افغانستان وجود دارد. به رغم این که حکومت طالبان سقوط کرده است؛ امّا سقوط آن ها از قدرت موجب نابودی این گروه  نشده است. مبارزه با طالبان یکی از مهم ترین چالش های آمریکا، ناتو، دولت حامد کرزی و بالطّبع جامعه ی جهانی است. چه عواملی به احیای گروه طالبان در افغان...

در این پژوهش با روش بررسی تاریخی و به صورت روایت تاریخی، تحول مفهومی واژۀ انقلاب را بحث و بررسی کرده ایم. انقلاب مفهومی پیچیده، چند بعدی و دارای سابقۀ دیرین در ادبیات، فلسفه و علوم دیگر مانند نجوم است. این مقاله با هدف جست و جوی تاریخی- مفهومی واژۀ انقلاب، با این فرضیه آغاز شده است که مفهوم انقلاب به معنای دگرگونی پیشروندۀ اجتماعی و اقتصادی و سیاسی، ثمرة عصر مدرن است. به عبارت دیگر، واژۀ انقلاب...