مقاله ای که با عنوان ‹‹مردم شناسی کاربردی و استعمار›› تقدیم می شود‘ ترجمه بخشی از فصل اول کتاب ‹‹مردم شناسی اجتماعی و سیاست توسعه››‘ به ویراستاری رالف گریلو و رو آلن است. این مقاله را گریلو به منظور معرفی کتاب و بررسی وضعیت مردم شناسی کاربردی در دهه 1980 نوشته است. اهمیت این مقاله در آن است که ضمن مروری بر پیشینه پیدایش مردم شناسی کاربردی‘ سعی می کند این حوزه را از دیدگاههای مختلف با یکدیگر برر...

شورش های خوارج در دوره خلافت عباسی نیازمند شناخت کافی از اصل پیدایش آنها می باشد.آگاهی از مبداء پیدایی و دگرگونی های حاصل از انشعابات و وقوف به اصول اندیشه ها از خاستگاه سیاسی آنها سرچشمه می گیرد. این تحقیق حرکت خوارج را در نگرشی تاریخی و در قرون اولیه هجری بررسی می کند.لذا سعی شده است زمینه های شکل گیری شورش ها و کشیده شدن آن به منطقه ی ایران را بابررسی ساختار اجتماعی،سیاسی آن پس از ورود اسلام...

مقاومت به عنوان راهکاری دفاعی در برابر تعدّی و تجاوز، ارزش خاصی در زندگی انسان دارد. این ارزش، توجّه شاعران و نویسندگان را در قرون اخیر به خود جلب کرد و سبب‌شد که مقاومت در آثار ادبی انعکاس یابد و ادبیّاتی به نام ادبیّات مقاومت یا ادبیّات پایداری شکل‌گیرد. رمان «الطریق­الطویل» اثر نجیب الکیلانی، نویسندة معاصر مصری که در این پژوهش مورد بحث و بررسی واقع‌شده، یکی از بهترین شواهد ادبیّات مقاومت‌است.نویسن...

میرسیدعلی همدانی در سال 773ق/1372م، یعنی دو سال بعد از به تخت نشستن امیرتیمور در فرارود، به ختلان آمده و ساکن شده بود. گذشت زمان و محبوبیت بیش از حد سیدعلی‌ بخل و حسد شیوخ محلی را برانگیخت و موجبات خروج سیدعلی همدانی از ختلان و سفر او به کشمیر را فراهم کرد. بعد از وفات سیدعلی همدانی در سال 786ق/1384م خرقۀ ولایت و جانشینی وی به دامادش، خواجه‌اسحاق، رسید. در بین مریدان خواجه دو نفر، یعنی شیخ‌محمد...

تضعیف و شکست دادن دیکتاتوری ها کار ساده ای نیست، به علاوه تمامی تلاش ها و مبارزات مدنی با وجود صدمه های فراوان به کوشندگان و مبارزان مدنی به پیروزی نمی انجامند. دیکتاتوری ها بدون تحمل مخاطرات و تلفات نابود نمی شوند از اینرو هرگونه جریان آزادی خواهانه مخاطرات و رنج های بالقوه ای به همراه دارد و برای عملی شدن نیازمند زمان است. مطمئناً هیچ وسیله ای نمی تواند پیروزی سریع را در تمامی وضعیت ها تضمین ک...

در این مقاله به طراحی یک الگو فرضی مبتنی بر واکنش های روانی – اجتماعی بعد از وقوع زلزله احتمالی در شهر تهران پرداخته ایم. این الگو فرضی به چهار مرحله ی نارضایتی، ازدحام، شورش و غارتگری تقسیم گردیده است که در هر مرحله عوامل هیجانی شوک، ترس، وحشت، غم، تنفر، احساس ناکامی، خشم، اضطراب و احساس ناامنی به طور مجزا نشان داده شده است. این الگو فرضی خاطر نشان می سازد که پیامدهای روانی - اجتماعی زلزله تهر...

منابع روایی انقلاب مشروطه چوب‌زدن تجّار قند از سوی حاکم تهران را اقدامی ناهنجار و ظالمانه تلقی کرده‌اند که به دنبال بحران گرانی قند کیفر شدند و اسباب شورش مردم فراهم گشت. نوشتار حاضر فارغ از این پیش‌فرض در پی پاسخ به این پرسش است چرا به‌رغم سابقۀ این‌گونه اقدامات حکومتی، تا پیش از این شاهد چنین واکنشی از سوی جامعۀ ایران نبوده‌ایم؟ آیا رفتار علاءالدوله مغایر با سنت پیشین بود؟ یا این زمان تحولی در...

بررسی تطبیقی اجتماع و بازتاب آن بر اندیشه سیاسی سعدی یوسف و ابوالقاسم لاهوتی از منظر سیاسی و اجتماعی مستلزم شناخت شرایط خاص جامعه­ای است که این دو شاعر در آن زندگی کرده­اند. از آنجا که در دوره مشروطه مفهوم آزادی، رنگ سیاسی به خود گرفته است، این مفهوم در شعر لاهوتی به صورت شورش علیه ظلم و حمایت از قشر کارگر و رنجبران، و در شعر سعدی یوسف</...

در منابع اسلامی، کلمة «بغی» را به معنای «ظلم و تعدّی بدون حق، یا قیام و شورش» معنا کرده‌اند و منشاء انتخاب این معنی، آیة شریفة (الحجرات/9) می‌باشد. این آیه، هرچند اختصاص به قتال و نبرد و جنگ دارد، امّا از آنجاییکه جنگ به غیر حق یکی از جرائم سیاسی می‌باشد، می‌توان دانست که مراد از «بغی» در این آیه جُرم سیاسی است. روایات وارده در منابع دینی مؤیّد این مطلب است.اسلام جلوگیری از ظلم و ستم را هر چند به ق...