پایان نامه ی حاضر در چهار فصل به بررسی عقلانیت در اندیشه ی فلسفی ابن سینا پرداخته و روش عقلی ایشان را مورد بررسی قرار می دهد. جناب بوعلی به عنوان رئیس المشائین بزرگ ترین مفسّر فلسفه ی مشائی و ارسطوئی بوده و خود نیز در این زمینه صاحب نظری به نام است. گرایش جناب بوعلی به عقلانیت اشراقی در دورن متأخر زندگی و سوال بر سر گذر ایشان از معبر عقلانیت بحثی به سمت روش اشراقی و اختلافات اهل نظر در این رابطه...

تعلیمات و نوشته های ارسطو به عنوان معلم اولِ فلسفه، در طول قرن های متمادی محور بحث های فلسفی بوده است. تقریباً از زمان خود وی تا زمان ما همواره شرح ها وتفسیرهایی بر آثار او نوشته شده و گاهی چهره هایی نسبتاً متفاوت از او ترسیم شده است. تفاوت تفسیرها گاهی از تفاوت تربیت ها و اعتقادات مفسران و گاهی از خود متون بحث برانگیز ارسطو نشأت گرفته است. به هر تقدیر عقاید این مفسران ولو در تناقض با هم نیز باشند...

یکی از مباحث مهم در تاریخ کلام و فلسفه در فرهنگ اسلامی و غرب این بوده که آیا عقل  قادر به پاسخگویی به تمام مسائل و معارف بشری است یا نه؟ ملاصدرا میراث دار حکمت مشاء و اشراق، و عرفان اسلامی، و بنیانگذار حکمت متعالیه عقل را سلاح قدرتمندی برای باز کردن گره های بسیاری از مجهولات معرفت بشری و الهی می داند. اما از محددیت آن نیز غافل نبوده است. هر چند بیشتر محققان بر این باورند که ملا صدرا عقل و ایما...

چکیده ندارد.

سابقه ارائه الگوهای جدید از عقلانیت از سوی متفکران مسلمان، به بیش از صد سال پیش برمی گردد و هدف از آن بازگرداندان توانایی های لازم به جامعهٴ اسلامی برای جبران عقب ماندگی ها و ناکامی های گذشته و نیز پیشرفت و خلاقیت در عرصه های علمی، فرهنگی، فناوری، اجتماعی و... بوده است. یکی از این نظریه پردازان محمد عابد الجابری متفکر مراکشی است که اگر برجسته ترین آن ها نباشد، به حتم یکی از آنها است. با توجه به...

  معرفت پیشینی اجمالاً معرفت حقایقی است که از ابتدا فارغ از تجربه و صرفاً به نحو عقلی قابل ادراک هستند. کانت معرفت پیشینی یا ماتقدم را در مقابل معرفت پسینی یا ماتأخر قرار داد و آن را به معرفت مستقل از تجربه تعریف کرد. معرفت‌شناسان معاصر غربی بر مبنای تعریف کانت، چهار تعریف تکمیلی از معرفت پیشینی به دست داده‌اند. در کنار این بحث، مسئلة آگاهی فطری به معنای مورد نظر افلاطون، دکارت و برخی دیگر ...

امام شهید سید محمدباقر صدر براساس موازین عقلی و واقعگرایی و بررسی مکاتب سیاسی موجود و وضعیت جهان معاصر در پی طرح شالوده فلسفه نوینی در اندیشه سیاسی اسلام است . بزعم او مشکل اساسی اندیشه سیاسی معاصر را بحران نظام جامع اجتماعی - سیاسی تشکیل می دهد،و ریشه این بحران به عدم اتکای نظامهای سیاسی معاصر به تفسیر صحیحی از واقعیات زندگی انسان برمی گردد. لذا جهان نیازمند بینشی است که مبتنی بر تفسیر صحیح و ...

در مباحث مربوط به معرفت دینی و خداشناسی، شناخت فطری و راه یابی از طریق درون یکی از راه های قابل توجه است. از جمله راههای خداشناسی تعلیماتی است که از طریق براهین عقلی و بیانات شرایع به بشر رسیده است. باید توجه داشت که در عین حال انسان هایی وجود دارد که قادر به درک مبانی استدلال عقلانی و قبول بیانات شرایع نمی باشند.لذا برای این عده مسیری دیگر در همان معرفت و ارتباط با ذات خداوند از طریق فطرت انسا...

مقاله رویکردی تاریخی و فرهنگی به معانی عقل در جهان اسلام دارد و با روش توصیفی – تحلیلی نقش قرآن و متون دینی را نسبت به معانی و اصطلاحات عقل در فرهنگ اسلامی دنبال می کند.در بخش نخست مفاهیم و معانی ای که عقل در تاریخ اسلام با آنها مواجه شده است شناسایی می شود و این معانی براساس ملاک های مختلف دسته بندی می شود.در بخش دوّم با رعایت دسته بندی های معانی و اصطلاحات تاریخی و فرهنگی عقل نسبت آنها با متون...