علمای شیعه در عصر مشروطه و انگاره سلطه غرب دکتر ناصر جمالزاده چکیده: مقاله حاضر یک مطالعه بین رشته ای در زمینه فرهنگ و سیاست است که با استفاده از مفهوم انگاره (image ) در رشته فرهنگ و ارتباطات و پیوند آن با سیاست سعی دارد با استناد به مکتوبات سیاسی زمان مشروطیت و تحلیل محتوای آنها، تصویر ذهنی علمای شیعه از نظامهای غربی و حکومت و جامعه ای که در آن زندگی می کردند نشان دهد. بیم از سلطه غرب ...

نهضت مشروطیت جامعه ایران را دستخوش تحولی عمیق کرد و نوعی تغییر نگرش در حیات معنوی ایرانیان را سبب شد. انعکاس این تحولات را می توان در شعر عرصه مشروطه ملاحظه کرد. برای نخستین بار عناصر سیاسی و اجتماعی‘ به عرصه شعر راه یافت و معضلات اجتماعی از دیدگاه نو‘ نقادانه مورد بررسی قرار گرفت. مفاهیمی چون آزادی‘ بیداری‘ پیشرفت‘ طبقات اجتماعی و نیز پدیده های ناخوشایند اجتماعی و کاستیهای موجود زندگی مورد ملا...

در مواجهه با سپیده­دم تجدد ایرانی در عصر مشروطه می­توان پرسید آیا انقلاب مشروطه­ ایران، سرآغازی برای تحولات هنری بوده است یا خیر؟ دربار قاجار پیش از این به مدرنیزاسیون از بالا رو آورده بود که در پی آن، نظام نقاشی ایران، عناصری از بیرون را پذیرفته و حرکت به‌سوی نقاشی واقع­گرایانه را آغاز کرده بود. در این پژوهش، با اتخاذ دیدگاهی تاریخی و جامعه­شناختی تلاش شده است نشان ­داده شود دربار در چه شرایطی...

نخبگان سیاسی همواره نقش به‌سزایی در شکل‌گیری گفتمان‌ها در درون جامعه داشتند؛ به‌گونه‌ای که یکی از اساسی‌ترین نقش‌های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزش‌ها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می‌کنند و به پویش‌های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می‌بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زم...

ناامنی‌های اجتماعی و اقتصادی، بی‌ثباتی و متزلزل بودن شرایط حقوقی، وجود احکام ناسخ و منسوخ، بی‌قانونی، امکان مصادره اموال، وجود روابط خویشاوندی و هجوم سرمایه‌های بیگانه، زمینه‌های نارضایتی تجار را در عصر قاجار فراهم کرد. لزوم ایجاد این تغییرات سیاسی جهت آَشنایی تجار با غرب و ارائه مبانی نظری آن توسط روشنفکران و از طریق روزنامه‌ها ارائه شد. استقرار دولت مدرن که در آن محور اصلی قانون و ضابطه‌مندی ا...

سیدعبدالحسین لاری از مراجع بزرگ عصر قاجار در فارس به شمار می‌آید که اقدامات تاثیرگذاری در تاریخ انقلاب مشروطیت از خود به جای گذاشت. او هر چند با انتشار رساله‌های متعدد سیاسی به دفاع از مشروطیت پرداخت اما تلقی او در حمایت از نظام مشروطیت با نظر عالمان دیگر تفاوت داشت و نظرات او با اندیشه سیاسی طرفداران مشروطه مشروعه مانند شیخ فضل‌الله نوری نزدیک‌تر بود؛ اما در عمل در نقطه‌ی‌ مقابل آنها قرار گرفت...

حماسه، یکی از انواع ادبی­ است ک­ه در ایران همواره مورد توجه بوده و خلق آثار حماسی، در دوره­های مختلف و از ادبیات کهن تا ادبیات معاصر ایران ادامه یافته است. محققان، اصلی­ترین ویژگی­ها و زمینه­های هر اثر حماسی را «داستانی بودن، زمینۀ قهرمانی، صبغۀ قومی و ملّی و خرق عادت» می­دانند. این ویژگی­ها کم و بیش در تمام منظومه­های حماسی ایران دیده می­شود و تقریباً هیچ تفاوت ماهوی و جوهری میان اولین و آخرین آ...

چکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامعه معنا می بخشند. زوال گفتمان مشروطه و در نهایت برچیده شدن آن ، نتیجه ی منازعه با گفتمان هائی بود که در راس آن گفتمان مشرو...