در میان مفاهیم جدیدی که در اوایل قرن بیستم در حوزه­ی تعلیم و تربیت مطرح شده بودند، مفهوم «دو طرفه بودن» (Gegenseitigkeit) فرایند آموزش چالش­های بسیاری را به همراه داشته است؛ بسیاری از مربیان با انتقاد از این مفهوم، اظهار داشتند که معلم باید به تنهایی فرایند آموزش را رهبری کند و شاگردان نمی­توانند و نباید نقشی در این فرایند ایفا کنند. بوبر ضمن اشاره به این مطلب که به منظور حفظ رابطه­ی آموزشی، با...

تعلیم و تربیت امر خطیری است که انسان با آن روبه رو است. هر نوع تعلیم و تربیت علمی، نیازمندنظریه تربیتی است و بدون آن، تعلیم و تربیت بی پایه و اساس خواهد بود. پدیدارشناسی که به عنوان یکدیدگاه فلسفی در قرن بیستم ظهور کرده است، جهان را به شیوه ای متفاوت تصویر می کند و به تبع آن، نگاهخاصی به انسان دارد. با توجه به این که تصویر ما از جهان و انسان در چگونگی راه یابی به فرایند«انسان شدن» بسیار اساسی ا...

با گذشت بیش از دو قرن از ورود مدرنیته و آثار آن به جوامع اسلامی و استقرار تعلیم و تربیت نوین غربی، همچنان نظام آموزش و پرورش جامع، کامل، روشمند و مبتنی بر مبانی و فلسفه تعلیم و تربیت و دارای چشم‌اندازی روشن در این کشورها دیده نمی‌شود. محمد عابد الجابری متفکر مراکشی، با تقسیم دوره‌های آموزشی کشور مغرب به سه دورۀ پیش از استعمار، استعمار و پس از استعمار، نقدهایی بر سیاست‌های آموزشی هر سه دوره وارد...

مجموعۀ رویکردها به فلسفه تربیت دینی در چهار طبقه جای می‏گیرد: «فلسفه تربیت دینی بالمعنی الاعم» که شامل همۀ ادیان، اعم از حق و باطل است؛ «فلسفه تربیت دینی بالمعنی العام» که فقط شامل ادیان حقۀ توحیدی است؛ «فلسفۀ تربیت دینی بالمعنی الخاص» که به تعالیم اسلامی‏محدود می‏شود؛ و «فلسفۀ تربیت دینی بالمعنی الاخص» که به سه حوزۀ تربیت اعتقادی، اخلاقی، و عملی اسلام اختصاص دارد و از ورود به دیگر حوزه‏های تعل...

نظریه انتقادی، از پرنفوذترین نظریه‌های معاصر در تعلیم ‎ و تربیت بوده که به انتقاد شدید از مدارس و اجتماع پرداخته‏است‏‏. این نظریه مفروضات خود را از مکاتب پست مدرنیسم، اگزیستانسیالیسم، نئومارکسیم و فمنیسم گرفته‏است‏‏.  د‌ر این مقاله کوشش شد‌ه‏است‏‏ معنا، خاستگاه و روند تکامل این نظریه به‏عنوان یکی از جنبش‌های تأثیرگذار د‌ر حوزه فلسفه تعلیم‎ و تربیت به اجمال و با تأکید بر دیدگاه بنیانگذاران معرو...

تربیت اسلامی از زمان طلوع اسلام در جزیره العرب به پر چمداری رسول اکرم(ص) جلوه ای خاص ونمود ویژه ای یافت واین انسان برگزیده بهترین شیوه های تربیتی را برای اصلاح انسانها به کار گرفت وتوانست در قلوب ظلمانی عرب جاهلی نفوذ کرده و آنها را به طریق سعادت رهنمون سازد. با توجه به نیاز جدی جامعه ی امروز به مسائل تربیتی،به ویژه تربیت کودک ،دست اندرکاران امر تربیت و روانشناسان را واداشته تا مباحث جدیدی را...

هدف از این پژوهش دست یافتن به مفروضه­های بنیادین عرفان اسلامی و دلالت­های این مفروضه­ها برای آموزش صلح است. زیرا صلح، از جمله مهم­ترین ضرورت­ها و نیازهای جهان امروز تلقی می­شود. بنابه نظر بسیاری از صاحب­نظران و اندیشمندان تربیتی، آن را بایستی جزء مهم­ترین اهداف تربیتی و آموزشی بشمار آورد. به­نظر می­آید صلح­آموزی از منظر عرفان اسلامی می­تواند به عنوان رویکردی نوین در مدیریت آموزشی مطرح شود. با ا...

مقالة حاضر برگرفته از طرحی است که در سال 1392 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اجرا شده است و به مطالعة دوره‌های تربیت مربی برنامة فلسفه برای کودکان در گروهی پژوهشی با همین عنوان و قیاس آن با دوره‌های مشابه در کشورهای پیشرو پرداخته است و با استناد به هفت معیارِ مرجعیت برگزاری دوره، شرایط پذیرش افراد، طول دوره، محتوای درسی، حوزه‌های موضوعی، الگوی نظری برنامة درسی و نحوة ارزیابی، بستة آموز...

مقالة حاضر برگرفته از طرحی است که در سال 1392 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اجرا شده است و به مطالعة دوره های تربیت مربی برنامة فلسفه برای کودکان در گروهی پژوهشی با همین عنوان و قیاس آن با دوره های مشابه در کشورهای پیشرو پرداخته است و با استناد به هفت معیارِ مرجعیت برگزاری دوره، شرایط پذیرش افراد، طول دوره، محتوای درسی، حوزه های موضوعی، الگوی نظری برنامة درسی و نحوة ارزیابی، بستة آموز...

در فلسفه تعلیم و تربیت، نقش تربیتی خود بسیار مهم و مورد توجه است. به همین علت موضوع از منظر دو حکیم و در دو سرزمین مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته شده است. هدف مقاله حاضر مطالعه مفهوم «نقش تربیتی خود» و چگونگی تربیت آن در نظام فکری و اندیشگی مولوی و اقبال لاهوری است. مسأله‌ای که در این زمینه مطرح می‌شود؛ آن است که معرفت نفس یا شناخت خود و نحوه تربیت آن نزد مولانا و اقبال چه همسانی‌ها و تفاوتهایی ...