یکی از سنت هایی که در شمال غرب و غرب ایران کمتر به آن توجه شده، سنت سفال گری دالما است. این سنت سفالی دارای حوزه ی گسترش وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است، اما اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارش نه چندان مفصل است. در سال 1388 هیأتی به منظور مطالعه و شناسایی، آشنایی با تاریخچه اسکان جوامع انسانی و مطالعه ی الگوهای استقراری از دوره های پیش از تاریخ تا مع...

مخروط افکنه ورامین که شرایط مساعد زیست بوم آن مرهون شعب جاجرود است، بخشی از منطقه گسترده مرکز فلات ایران می باشد که از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است. خاک ورامین در اثر رسوبات جاجرود آنچنان حاصلخیز است که پیشه غالب مردمان این ناحیه کشاورزی بوده و بدلیل مرغوبیت این خاک، سفال نیز از اواخر دوره روستانشینی اولیه (نوسنگی) یکی از مصنوعات اصلی و خوش ساخت بومیان بوده است. روستای احمدآباد وسط که به د...

در این مقاله، ساختار نظام اداری تپه سفالین در قالب فن مدیریت اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. داده‌های به‌دست آمده از کاوش تپه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستان‌شناسی دوران آغاز تاریخی با تمرکز بر پیدایش سیستم‌های مدیریتی و اداری در فلات مرکزی ایران شده است. در دورة آغاز ایلامی، تغییرات اصلی در سیستم اقتصادی، همراه با تغییراتی از یک جامعه خویشاوندی به سوی جامعة طبقاتی دیده می‌شود که در افزا...

در این مقاله، ساختار نظام اداری تپه سفالین در قالب فن مدیریت اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. داده‌های به‌دست آمده از کاوش تپه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستان‌شناسی دوران آغاز تاریخی با تمرکز بر پیدایش سیستم‌های مدیریتی و اداری در فلات مرکزی ایران شده است. در دورة آغاز ایلامی، تغییرات اصلی در سیستم اقتصادی، همراه با تغییراتی از یک جامعه خویشاوندی به سوی جامعة طبقاتی دیده می‌شود که در افزا...

معماری هزاره‌های دوم و اول ق.م. در استان گیلان، موضوع مطالعه بسیاری از پژوهش‌های میدانی اخیر بوده و اطلاعات خوبی از وضعیت مساکن مردم گیلان در این ادوار به‌دست‌آمده است. در این مقاله ضمن معرفی مختصر محوطه‌های استقراری از پیش شناخته‌شده مربوط به بازه زمانی فوق، شامل پیلاقلعه و کلورز در رودبار و سردخونی‌پشت در تالش، به معرفی شاخصه‌های بقایای معماری مکشوفه از پژوهش‌های میدانی در سه محوطه اسکولک رود...

این مقاله با هدف مطالعه، بررسی و معرفی سنت سفال منقوش گودین III در درّۀ هُلیلان بر اساس یافته‌های سفالی مکشوفه در جریان مطالعات باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A به نگارش درآمده است. این محوطه، بزرگترین محوطۀ تاریخی درّۀ هُلیلان از توابع شهرستان چرداول است که در شمال استان ایلام قرار دارد. در این تحقیق، نگارنده علاوه بر مطالعه و بررسی نتایج پژوهش‌های پیشین، به بررسی باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A نیز پرداخ...

نقش و نگاره در فرهنگ و تمدن ایران سابقه ای دیرینه دارد. در غبار تاریخ، عمده ای از آن ها محو شده و تنها از روی آثار مادی بجای مانده بر سنگ نگاره ها، سکه و ... می توان آن ها شناخت. از این روی با انتخاب محوطه ی تاریخی طاق بستان، سعی بر آن است که با توجه به اسطوره ها و باورهای عامیانه و مذهبی که بن مایه ی شکل گیری این نقوش هستند به بررسی گرافیکی و دسته بندی فرمی و موضوعی آنها پرداخت. با توجه به تنو...

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب‌دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می‌نمایند. به همی...

توجه به جایگاه بافت های تاریخی به عنوان هویت و ثروتی ملی، لزوم فراهم نمودن زیرساخت ها در راستای تداوم جریان زندگی و پویایی این مناطق را به همراه دارد. با توجه به قرارگیری مبحث تجهیز بافت تاریخی در زیر شاخه ای از مداخلات مرمت شهری، خط فکری نگارنده در فصل بررسی متون رساله، بر مبنای سه حوزه ی مرمت شهری، میدان مشق و مبلمان شهری قرار دارد؛ لذا در این بخش ابتدا به بیان تعاریفی از بافت تاریخی و مرمت ...

باکون یکی از شاخص ترین فرهنگ های پیش ازتاریخ فارس است که تقریباً یک بازه ی زمانی 800 ساله (4000-4800 ق.م.) را در بر می گیرد. در این دوره، تحولات زیادی در پیشرفت های فنی، فرهنگی، بافت اجتماعی و اقتصادی جوامع رُخ داد. تاکنون مطالعه ی آثار این دوره بیشتر در حوضه ی رود کُر متمرکز بوده و دیگر حوضه ها تا حدودی مهجور مانده است. در پژوهش حاضر، آثار این دوره در شهرستان فسا که از زیستگاه های اصلی دوره ی باک...