نسخه خطی « اخلاق حسنی »یا (اخلاق قطب شاهی) تألیف« علی بن طیفور بسطامی » ادیب ومورّخ ایرانی قرن یازدهم هجری است ،مولف این کتاب را درآغاز پادشاهی ابوالحسن قطبشاه به تاریخ ( 1083 ق) تألیف و به نام او کرده است. این اثر به زبان پارسی با محتوای تهذیب اخلاق و حکمت عملی می-باشد و دارای یک مقدّمه و سه اصل و یک خاتمه است. این کتاب در قطع 10 در 17 سانتی متر مشتمل بر113 صفحه وهر صفحه 18 سطر به خط نسخ خوش ...

منشات­نویسی یا نامه نگاری که در قدیم به آن ترسّل نیز می گفته اند از لوازم مهم در امور دیوانی(دولتی) حاکمان و فرمان­روایان بزرگ و محلّی به شمار می­رفته و به عنوان یکی از فنون نویسندگی در گستره ی فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه ای داشته و سابقه ی دیرینه ای دارد.                   با نفوذ زبان و ادبیّات فارسی در شبه قاره و حمایت بی­دریغ پادشاهان هند از نویسندگان وشاعران فارسی­زبان، آثار فراوانی به زبا...

هدف: تصرف­های صورت گرفته در نسخ خطی آثار میرزا ابراهیم بدایع­نگار از مورخان دوره قاجار و آسیب­هایی که این تصرفات بر شناسایی این آثار می­گذارند، بررسی و تحلیل شده است. در پرتو این بررسی آثار منفی تحریف نسخه­های خطی بر پژوهش­های بعدی نیز تشریح شده است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش برمبنای تحلیل متون انجام شده است. با بررسی نسخه­های خطی مربوطه، موارد تحریف مشخص و سپس با مقایسه این موارد با متون د...

کشف و انتشار نسخه های خطی معتزله و در رأس آن ها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرن ها پیش مورد بی توجهی قرارگرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بی شماری در جهت معرفی اندیشه های معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحله ی زمانی بررسی می شود؛ مرحله اول، نیمه ی نخست قرن بیستم یعنی...

هدف:  مقابله بخشی از محتوای متن دو نسخه خطی معتبر و قرن های 5 و6 هجری نهج­البلاغه و مقابله بعدی  آنها با یک  ویرایش چاپی معتبر معاصر روش/ رویکرد پژوهش:  ازجداول توزیع فراوانی خطبه­های نهج­البلاغه استفاده شده است. تحلیل بر روی یک  خطبه خیلی طولانی، یک خطبه طولانی، یک خطبه نسبتاً طولانی، و دو خطبه متوسط، و یک  نامه خیلی طولانی از متن نهج البلاغه (حجم جمعاً نزدیک به 15 درصد از کل متن) انجام شده است....

تصحیح نسخه های خطی از آن چنان اهمیتی برخوردار است که بخش اعظم پیشرفت علم به ویژه در حوزه ی ادبیات فارسی را باید مرهون زحمات مصححین نسخه های خطی دانست، و اگر مطالبی را که علما و دانشمندان به صورت گفتاری و نوشتاری ارائه می دهند به علوم ماضی متصل نباشد حائز ارزش چندانی نخواهد بود. آن چه که باعث اتصال علوم گذشته و حال می شوند نسخه های تصحیح شده می باشند.

امروزه بیشتر تحقیقات تاریخی در حوزه های گوناگون، به دانش تصحیح متن (textual criticism) وابسته است. مصحح می کوشد با استفاده از روش ها و قواعد خاصی، متنی را بر اساس دستنویس های موجود و منابع جانبی، بازسازی کند. برخی بر این گمان اند که روش ها، اصول و قواعدی که مصححان در تصحیح متون به کار می برند، در دورۀ جدید از اروپاییان گرفته شده است. این رساله می کوشد تا با بررسی دستنویس ها و آثار مکتوب دانشمند...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...

هدف: وضعیت خدمات‌دهی بخش نسخ خطی کتابخانه‌های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی، و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. روش‌شناسی: در این پیمایش برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد. یافته‌ها: در همه کتابخانه‌ها بیشترین درصد مراجعان کسانی هستند که هر از گاهی برای تصحیح نسخه خطی و یا تهیه مقاله به کتابخانه مراجعه می‌کنند. میزان رضایت از ساعات کاری کتابخانه‌های مختلف تقریباً با هم مشابه بود، ...