یکی از ویژگی های معشوق این است که به جلوه های گوناگون خود را بر عاشق عرضه می دارد و سعی می کند دل او را برباید. این جلوه گری ها بیانگر ناز معشوق هستند. حاصل این پژوهش این است که گاه عشق الهی به صورت عشق انسانی تجلی می کند، بنا براین می توان گفت که ناز برخاسته از زیبایی انسان نیز تجلی ناز الهی است و بین جلوه های ناز خداوند ومعشوق انسانی رابطه وجود دارد.و صفات لطف معشوق انسانی تجلی صفات جمال خداو...

ابن فارض مصری عارف و شاعر بزرگ قرن ششم و هفتم مصر را قصیده ای معروف است در عشق خالق ازلی و بادة وجودی لم یزلی‘که در نوع خود بی همتا و بی نظیر است . و در طول تاریخ بزرگان ادب و عرفان شروحی بر آن نگاشته اند. از آن جمله نورالدین عبدالرحمن جامی کتاب لوامع را و امیر سیدعلی همدانی ملقب به علی ثانی کتاب مشارب الاذواق را. نگارندة این شرح منظوم روشی ابتکاری را در شرح این قصیده پیش گرفته است. ضمن ترجمه ...

«مرگ» و تأثیر آن بر «معنی زندگی» از دغدغه­های همیشگی بشر بوده است؛ مولوی در شمار اندیشمندانی است که موضوع مرگ و رابطه آن با معنای زندگی را در مثنوی و کلّیات شمس به تفصیل بیان نموده است. مولوی عارف، بسیار «مشتاق مرگ» است و از آن با تعبیر «عروسی ابدی» یاد می کند. از دیدگاه وی، مرگ به معنی «قطع» و «پایان زندگی» نیست، بلکه «آغاز زندگی جاودانه دیگری» است. در چنین اندیشه­ای، معنی زندگی، تولّد دوباره یا...

در این مقاله ابتدا با تبیین نظریة دین طبیعی، بررسی زیست‌شناسانه‌ای از دین ارائه می‌شود و دین هم‌چون پدیده‌ای طبیعی بررسی می‌شود. از نظر نئوداروینیست‌ها دین حتی اگر متعالی و از جهان دیگر باشد می‌تواند به عنوان پدیده‌ای طبیعی که به توسط انسان ظهور یافته و محقق ‌شود، ملاحظه شود. برای تفسیر رویکرد دین طبیعی می‌توان گفت نئوداروینیست‌هایی چون دِنت، نمی‌خواهند دین را «تبیین» کنند، بلکه می‌خواهند علاقة ...

چگونگی دستیابی بشر به حقایق ثابت و مشترک، مسئله ای اساسی است که آگوستین در مباحث معرفت شناختی با آن مواجه بوده است. وی در تبیین این مسئله از تئوری اشراق کمک می گیرد. عبارات دو پهلوی آگوستین در توضیح معنا و محتوای اشراق، عمدتاً مخاطب را با این مسئله مواجه می سازد که آیا اشراق نزد آگوستین همان قابلیت طبیعی عقل در ادراک است یا به دخالت امری الهی خارج از عقل در ادراکات بشری اشاره دارد. در این مقاله ...

خداوند در آثار ابن سینا به مثابه وجودی کاملاً متفاوت و دیگر حضور می یابد و وی در مباحث فلسفی خویش، از واجب الوجود به عنوان خدا، تصویری ارائه می کند که نه تنها به لحاظ وجودی، متعالی صرف و متباین نسبت به ماسواست؛ بلکه حتی دامنۀ این تعالی تا حوزۀ ذهن و معرفت انسان نیز ادامه می یابد. از سوی دیگر، مباحث وی دربارۀ نیایش در آثار گوناگون او، در نگاه نخست ممکن است بیانگر ناسازگاری یا دست کم چندگانگی دربا...

عشق یا محبّت، نشانه ای بسیار بدیهی و کلید معنایی در متون عارفانه است که ماهیّت آن مبتنی بر شهود و مکاشفات درونی صوفیّه و سرشار از اندیشه های غنی و احساسات وعواطف شور انگیز عرفانی است. پژوهش حاضر، نگاهی دارد به «عشق» در آثار، اندیشه و تصوّف روزبهان بقلی شیرازی و برآن است تا تصویری جامع از عشق عارفانه ی این شیخ بزرگ را به شیوه ای توصیفی ـ تحلیلی ارایه دهد؛ چرا که مطالعه عناصر عرفانی، در حوزه های عرفا...

عارفان مسلمان و صوفیه اغلب در سخن از عشق الهی ترجیح داده اند از لفظ «المحبه» استفاده کنند، گرچه عارف فارسی نویسی همچون احمد غزالی واژه «عشق» را برگزیده است. در این پژوهش نظریه عشق و محبت نزد خواجه احمد غزالی و برادرش، امام محمد غزالی در مهمترین اثر هر یک از ایشان یعنی سوانح و احیاء علوم الدین بررسی می شود. این پژوهش طی پنج فصل قصد دارد تا سیر تاریخی تکوین بحث عشق الهی و محبت را نزد اسلاف برادرا...

بستر این تحقیق بررسی صحنه آشنایی عاشقانه در آثار منتخب ادبیات ایران شامل چند داستان از شاهنامه و خسرو و شیرین نظامی گنجوی ، ویس و رامین فخر الدین اسعد گرگانی و بررسی تطبیقی آن با صحنه آشنایی در آثار منتخب ادبیات فرانسه مانند تریستان و ایزوت، تربیت احساسات فلوبر و مولن بزرگ اثر فورنیه، با شیوه ی نقد مضمونی است. صحنه های آشنایی هرکدام به عنوان نقطه ی عطف اثر، ابتدا با روش تحلیلی-تحقیقی روسه مطالع...