نقد جامعه‌‌شناختی، یکی از شیوه‌‌های کارآمد نقد متون ادبی، به‌خصوص رمان، است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌‌های جامعه و محیطی که در آن متولد شده، بررسی می‌‌شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانۀ جامعه در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‌‌شود. این پژوهش بر پایۀ چهارچوب نقد جامعه‌‌شناسی، به تحلیل یکی از برجسته‌‌ترین آثار نویسندۀ مشهور فلسطینی، جبرا ابراهیم جبرا،...

مقالۀ حاضر از سه بخش اصلی تشکیل شده است . بخش اول با پرسشی آغازمی شود که کل ساختار این مقاله ، بر آن بنا شده است . پرسش این است کهبه نظر می رسد .« ؟ آیا متافیزیک توصیفی استراوسن یک آموزه است یا نه »برخی از مشکلات دربار ة فهم صحیح متافیزیک توصیفی و چگونگی ارتباط آنبا متافیزیک اصلاح گرا هنگامی به وجود می آید که متافیزیک توصیفی همچونیک آموزه در نظر گرفته شود.چگونه » تحقیق دربار ة این مطلب، با این ...

در آغاز قرن بیستم و پس از طرح نظریّات فروید و یونگ، دانش روان شناسی به نقد ادبی معاصر وارد شد. این نظریّات، بیشتر از زاویۀ فرستندۀ متن (نویسنده یا شاعر) بررسی روان شناختی می شد، ولی بعدها مکتب روان شناسی دیگری مثل گشتالت، متن را از زاویۀ تأثیرگذاری بر مخاطب نقد کرد و برخی از ناقدان معاصر عرب نیز از آن­ها الگو گرفتند. نویسندۀ مقاله بر آن است تا بداند آیا این نوع نقد در کتاب های دانشمند بلاغی و ناق...

نقد کهن‌الگویی از نظریه‌های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است که براساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی کهن‌الگوهای یک اثر، چگونگی جذب آن‌ها توسط ذهن خالق اثر نشان داده می‌شود. برپایۀ این مطالعات، سفر قهرمانی برای رسیدن به کمال فردیّت با تکیه بر حضور کهن‌الگوها در زندگی هر فرد میسر است. هدف پژوهشگر، بررسی رمان ملکوت نوشتۀ بهرام صادقی از منظر نقد کهن‌الگویی با...

پذیرفتن پیشنهاد نگارش نقدی بر کتابی آموزشی چندان موجه نیست؛ زیرا کتابی که با اسلوب آموزشی و توصیفی، و نه تحلیلی، نگاشته شده باشد، کارویژه­ای خاص خود دارد و نقد آن را دشوار خواهد کرد. نکتۀ دوم در دشواری نقد کتاب «شاخصه­های عرفان ناب شیعی»، ساختار شفاهی آن است که طبیعتاً خالی از دقایق متون پژوهشی خواهد بود. به هر تقدیر، طی مطالعۀ کتاب، نکاتی مثبت و منفی به ذهن این حقیر رسید که آن ها را در محورهایی...

توصیف به مثابه یک راهبرد عینیت‌گرا و استقرایی از روش‌های پژوهش در معماری منظر است که مبنای بسیاری از راهبردهای پژوهشی دیگر نیز دانسته می‌شود. از آنجا که از مشاهده اغلب به عنوان نخستین گام در هر پژوهش یاد شده و کمتر به مثابه یک راهبرد مورد توجه قرار می‌گیرد، هدف این نوشتار تقویت بنیان‌های نظری لازم در تعمیق راهبردهای توصیفی در پژوهش منظر و ترویج بیشتر آن است. از این روی، راهبرد توصیفی در نوشته‌ه...