هزارو­یک­شب، معروفترین مجموعه داستانی است که عناصر فرهنگی ملّت­های گوناگون مشرق زمین را در دل خود جای داده است. در این مجموعه داستان، نشانه­هایی از افسانه­های هندی، ایرانی، عربی و ... دیده می­شود، اما با اطمینان نسبی می­توان اظهار کرد که نخستین پایۀ هزارو­یک شب، همان کتاب ایرانی هزارافسان بوده که پس از ترجمه به زبان پهلوی به قصّه­های ایرانی افزوده گردید. هفت­پیکر یا بهرام­نامه، چهارمین منظومه نظا...

قابلیت هایِ نمایشیِ منظومه ی هفت گنبد نظامی برای اقتباس در قالب مجموعه ی تلویزیونی ، موضوع این پژوهش است . منظومه ی هفت گنبد ، یک حماسه ی پهلوانی در مورد شخصیتی تاریخی به نام بهرام گور است و علاوه بر حوادث پهلوانی ، دارای هفت داستان مستقل نیز هست که هریک آغاز و میان و پایانی مجزا از کل منظومه ی هفت گنبد دارند . بنابراین در منظومه ی هفت گنبد حالت روایت در روایت شکل گرفته است . در این پژوهش ، با ...

هر شاعری به طور طبیعی تحت تأثیر شاعران پیش از خود قرار می گیرد. در میان عناصر تشکیل دهندۀ شعری صورخیال (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) جایگاه ویژه ای دارد. هاتفی خرجردی (927 ـ 22/814 ﻫ .) از شاعران برجسته ای است که به نظیره گویی خمسۀ نظامی پرداخته. در میان این نظیره ها هفت منظر (نظیرۀ هفت پیکر نظامی) به جهت نو بودن هفت داستان آمده در آن قابل توجه است. هاتفی در زمینۀ صورخیال بیش از همه از خال خوی...

چکیده اعداد و حروف از جمله عناصری هستند که در زندگی انسان پرکاربرد می باشند و آموزه های دینی و انسانی به آن رنگی نمادین داده اند . این کارکرد ، در شعر شاعران همچون آیینه پژواک تصویر زندگی بشر ، کاربردی شگفت انگیز دارد . نظامی گنجه ای از جمله شاعرانی است که این عناصر را در خمسه بکار گرفته است و به آفرینش مضامین و تصاویری رنگارنگ و زیبا دست زده است . نگارنده در این پژوهش - که با نام « تصویر سازی...

چکیده: با توجه به پیوند نقاشی و ادبیات در دوران گذشته تاریخ نقاشی ایران ، خمسه نظامی به دلیل اینکه دارای تصاویر ذهنی ( ایماژ) می باشد ، همواره مورد توجه نگارگران بوده است. آنچه در این تحقیق مورد بازبینی قرار گرفته ، بررسی معنای نور و رنگ در پنج گنج نظامی است و هدف ازارائه این موضوع ، شناخت معنا و مفهوم نور و رنگ از دیدگاه نظامی و بررسی وجوه تصویری و زیبایی شناسی اشعار وتجلی آن بر نگاره های ای...

چکیده الف: موضوع و طرح مسئله: واضح است که ادبیات تطبیقی و آنچه که از آن ناشی می شود باعث روشن شدن تاثیر و تاثر بین ادبیات فارسی و عربی می شود. این پایان نامه خواستار آن است که داستان شعری دو شاعر ( نظامی گنجوی و احمد شوقی) را مورد بررسی قرار دهد و هر کدام را به ورطه نقد( ادبیات تطبیقی آمریکایی) بکشاند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع و پرسشها و فرضیه ها: از جمله منابع تحقیق دیوان لیل...

منظومۀ وامق وعذرا یکی ازپنج مثنوی میرزامحمدصادق نامی است که آن را به تقلیدازخمسه نظامی سروده است.دراین مقاله وجوه تشابه دواثرغنایی منظومه خسرووشیرین نظامی ووامق وعذرای میرزامحمدصادق نامی با روش کتابخانه ای و به شیوۀ تحلیل و توصیف موردبررسی قرارگرفت.نظر به اهمیت تبیین ظرایف عواطف انسانی درمنظومه های غنایی بویژه دو منظومۀ خسرووشیرین و وامق وعذرا وضرورت شناخت عمیق تر متون ادبی و غنایی کلاسیک فارسی...

چکیده حکیم نظامی در ادبیات فارسی به عنوان شاعر داستان سرا، یگانه استاد صاحب سبک، در این عرصه است که سکّه ی فرمانروایی بر این شیوه ی خاص تاکنون به نام او زده شده است. از آنجا که داستان یکی از مهم ترین انواع ادبی در ادبیات نوین ملل جهان است، بررسی آثار نظامی از آن بخش های معدود ادب کهن فارسی است که امروزه مورد اقبال بسیاری از ادب دوستان قرار گرفته است. در میان آثار داستانی نظامی اکثر اهل ادب، منظو...

این پژوهش با بررسی پیوند ادبیات و هنر، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که دلیل گستردگی این پیوند درشعرهای نظامی، به هنر شعر و شاعری برمی گردد - که قابلیت جای دادن سایر هنرها را در خود دارد - یا اینکه شاعر هنری به مانند نظامی، با آگاهی گسترده از هنرهای گوناگون، این گنجایی را در شعر ایجاد کرده است؟ ضرورت این تحقیق، نیاز پرداختن به مباحث میان رشته ای و بینامتنی است که امروز در جامعه ادبی، فراو...

یکی از شیوه های معتبر در متون ادبی،اعم از نظم و نثر به منظور تبیین، ایضاح، تعلیل و تأیید مقولات تعلیمی در زمینه های مختلف، تمثیل است که از آغاز پیدایش ادب فارسی کمابیش مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده، اما اوج اعتلای این شیوه مربوط به سبک عراقی و آذربایجانی و نثر مصنوع فارسی است که از قرن ششم هجری آغاز می شود و تا پایان قرن هشتم ادامه می یابد. اهمیت این شیوه در سبک های ادب پارسی تا حدی است که ...