توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت برتر جهانی این قابلیت را دارد که تأثیرهای عمیقی بر چشم‌انداز تحولات در خاورمیانه بگذارد. ایران با دولت‌های عربی خلیج فارس به‌ویژه عربستان در رقابت تنگاتنگی در سراسر منطقه خاورمیانه است. هرچند کشورهای حوزه خلیج فارس و ترکیه با احتیاط از این توافق استقبال کردند، اما با این‌حال همچنان نگران نفوذ بیشتر ایران در عرصه منطقه‌ای هستند. در جهان غرب این امید وجود دارد که...

خلیج فارس بسیاری از ویژه­گی­های یک منطقه را داراست. با این وجود نه‌تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن­ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه‌ی­ گذشته در آن چهار جنگ خانمان­سوز، بحران­های عمیق و اختلافات حاد منطقه­ای روی داده است. منشا بحران­ها و تعارض­های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت ­هستند. یکی از این سطوح، چالش­های داخلی یا ملّ...

نقد اندیشه ژئوپلتیک قرن بیستم که در حاکمیت نگرش ژئوپلتیک مقاومت در قرن بیست و یکم نمایان گشته است، در یک نگاه انتقادی، توجه خود را از دولت های سلطه‏گر و نخبگان طبقه حاکم در تعیین اولویت‎های ژئوپلتیک به نیروهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجود در درون یک جامعه مدنی معطوف می‎دارد. در این پژوهش، ژئوپلتیک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باتوجه به مؤلفه هایی همچون احزاب، اقلیت‎های قومی و دینی، مؤسسا...

زمانی که جریان بیداری اسلامی در ابتدای سال 2011 به اوج خود رسید، مردم بحرین نیز هم سو با این جریان به اعتراضاتی گسترده مبادرت کردند که دخالت نظامی حکومت حاکم به کمک نیروهای شورای همکاری خلیج فارس باعث گسترش و تعمیق این اعتراضات و تبدیل آن به بحران شد. در این میان، رسانه های کشورهای عربی زبان حاشیه خلیج فارس نیز با درنظرگرفتن گفتمان حاکم بر کشورهای خود به بازنمایی و مدیریت این بحران پرداختند. از...

مقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت­های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه­ها و پس کرانه­های آن در فاصله سال­های 1918-1871م/ 1336-1288ق می­پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت­ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، به منظور حفظ منافع خود در خلیج فارس، با سیاست­های سیّال و چند وجهی، در برابر دیگر مدعیان ایستاده بود. اهمِ این منافع عبارت بودند...

جهان امروز بیش از هر زمان دیگری، محتاج انرژی های طبیعی تجدید ناپذیر است، بر این مبنا کشورهای بهره مند از منابع سوخت طبیعی در ساختار دنیای آینده از جایگاه ویژه ای بر خوردار خواهند بود و نقش تعیین کننده ای در کنش های جهان ایفا خواهند کرد. در این راستا خلیج فارس به عنوان محور معادلات ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک در ساختار اقتصادی جهان و اصلی ترین منبع عظیم انرژی، به ویژه نفت و گاز مورد توجه است. در ...

ایران و شورای همکاری خلیج فارس دو بازیگر مهم منطقه خلیج فارس محسوب می شوند. شورای همکاری خلیج فارس از بدو تاسیس چالش های و تضاد های اساسی با جمهوری اسلامی ایران داشت. اساسا یکی از دلایل تشکیل شورا همکاری خلیج فارس، مقابله با ایران و اندیشه انقلابی آن بوده است. لذا با توجه به این مساله، هدف نگارنده از این پژوهش بررسی چالش های سیاسی– امنیتی بین ایران و شورای همکاری خلیج فارس می باشد و به دلیلی اه...

هدف: هدف اصلی مقاله مطالعه چگونگی تحول الگوهای ارتباطی دوستی/ دشمنی در منطقه غرب آسیا با تاکید بر مناسبات قطر-عربستان پس از بروز بحران در مناسبات دو کشور است. از سال 2003 شرایطی جدید بر روابط امنیتی غرب آسیا حاکم شد که وابستگی‌های متقابل امنیتی را افزایش داده است. پیامد این تحولات سطح بالایی از رقابت و دشمنی در روابط دولت‌ها، تغییر قطبیت ها، پیوندهای متقابل امنیتی، بی اعتمادی و...

بحران‌های ژئوپلیتیکی نوع خاصی از بحران‌های بین‌المللی هستند که منشأ جغرافیایی- سیاسی دارند که مهم‌ترین مشخصه‌ی بحران‌های ژئوپلیتیک است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس. سؤال اصلی مقاله این است که بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس چه نقشی در معضل ریزگردهای منطقه دارند­؟ نتایج این مقاله نشان می­دهد که تراژدی ریزگردها، در ...

بعد از 11 سپتامبر منطقه خاورمیانه و بالتبع آن خلیج فارس بیش از گذشته در کانون توجه ایالات متحده قرار گرفته است و همانطور که مشخص است یکی از دغدغه¬های اصلی ایالات متحده در این منطقه، جمهوری اسلامی ایران بوده است. با این مقده کوتاه در این پایان نامه به دنبال پاسخ گویی به این سوال هستیم که سیاست نظامی ایالات متحده در دوره اوباما چه تاثیری بر امنیت جمهوری اسلامی داشته است؟ به طور موجز می توان این چ...