در طول تاریخ بشری زبان عشق را می توان یگانه زبان انسانی دانست که در حوزه ی وحدت تمدن، فرهنگ و ادبیات اقوام مختلف به کار برده می شود. بدون شک در بررسی زوایای عرفان اسلامی، (به ویژه در ادبیات ایران و اندلس) مبحث عشق از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده و می باشد. مقوله عشق از مهم ترین موضوعات در عرفان اسلامی است، چندان که بدون در نظر گرفتن آن، عرفان و حکمت متعالیه قابل فهم نیست. از مهم ترین کتاب ...

توصیف مظاهر و زیبایی های طبیعت از دیر باز در آثار ادبی و هنری، نمود چشمگیری یافته است و وصف به معنای کشف و اظهار و برابر با توصیف همه جانبه ی شی ء است. در ادبیات عرب نیز، وصف طبیعت یکی از مهم ترین أغراض شعری می باشد که، از دوره ی جاهلی میان شاعران متداول بوده، و توانسته است جایگاه ویژه ای را در سروده های شاعران به خود اختصاص دهد. در دوره ی عبّاسی و اندلس نیز، این فن مورد توجّه شاعران بوده است. بح...

ششتری از جمله شاعران نامدار سدۀ هفتم هجری در اندلس است که شعر او افزون بر درون‏مایه‏های عرفانی، از زبان و ساختاری متفاوت با سروده‏های سایر عرفا برخوردار است. او مضامین عرفانی و معانی صوفیانه را در قالب زجل و موشّح که ساختاری متفاوت با قصاید کلاسیک عربی دارد و زبان آن عامیانه و مورد اقبال مردم است، بیان نمود و از این رهگذر، شعر عرفانی را نه برای طبقۀ صوفیه که برای عامۀ مردم سرود. هدف از پژوهش پیش...

بازرگانی و تجارت در مغرب اوسط، طی قرون دوم و سوم، با ورود دولت بنو رستم به عرصه ی قدرت، به رشد چشمگیری دست یافت. در این دوره، تاهرت مرکز رستمیان، به لحاظ تجاری به چنان موقعیت و جایگاهی دست یافت که توانست با بسیاری از شهرهای متمدن آن روزگار رقابت کند. این برتری و شکوفایی معلول تجارت گسترده بود که خود مرهون عوامل چندی چون موقعیت جغرافیایی مناسب تاهرت، قرار گرفتن در شاهراه های تجاری، فراوانی بازار...

گسترش اسلام درحوضه مدیترانه درقرن اول هجری زمینه تأسیس حکومت های اسلامی را دراین حوضه بوجود آورد هریک از حکومت اسلامی این حوضه طی قرون اول تا هفتم هجری با جلب نظر مردم  وتحکیم پایه های حکومت، طی دوره حاکمیت در پیشرفت اقتصادی حوضه مدیترانه کوشابوده ودستاوردهای اقتصادی مهمی برجای نهادند. تأسیس بندر، احداث کارخانه کشتی سازی ، انتظام امورکشاورزی وصنعتی واهتمام به تجارت وگسترش آن در سرزمین های اسلام...

آن چه فرا رو دارید مقاله ای است با عنوان: ((بررسی تاریخ ترجمه در دوره اول خلافت عباسیان)) در این مقاله نگارنده تلاش دارد تا ضمن معرفی هرچه بهتر و دقیق تر نهضت بزرگ علمی جهان اسلام ـ نهضت ترجمه ـ تلاش های راستین محققان طراز اول و دانشوران سازنده آن دوره را بیان نماید. در این عرصه به برخی ویژگی های فرهنگی عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی نیز اشاره خواهد شد. در این مقاله به بررسی موارد ذیل خواهیم پردا...

بنی غانیه خاندانی از بربرها بودند که در قرن ششم هجری در منطقه شرق اندلس و افریقیه به حکومت رسیدند. نخستین امیر از بنی غانیه محمد بن علی بن غانیه مُسوفی و آخرین آنان عبدا& بن اسحاق است. این خاندان که با حمایت مُرابطان روی کار آمد, پس از سقوط دولت مرابطی و در زمان حاکمیت موحدان از حامیان بزرگ تفکر مرابطان به شمار می رفت. تاخت و تازهای بنی غانیه تا مدت ها سبب سلب آرامش از موحدان شد. سپاهی که آنان از...

مهاجرت فلاسفه و متکمان از شهرهای در حال سقوط اندلس به افریقیه دوره حفصی با ورود اندیشه های کلامی امام المتکلمین فخر رازی از مصر به افریقیه همزمان شد. در این برخورد اندیشه ها حاکمیت با متکلمان مالکی بود که سنت سلف را تایید و برقرار می ساختند. تقوی کلام بر فلسفه در سراسر دوره حفصی در غالب مدارس متعدد کلامی برقرار ماند. تلفیق فلسفه و کلام، فلسفه و تصوف و پیدایش تصوف فلسفی از پدیده های خاص دوره حفص...

فاطمیان به عنوان یکی از حکومتهای مستقل جدا شده از حکومتهای عباسی بغداد و در مقابل آنها برای مدتی نزدیک به 270 سال در شمال آفریقا و مصر حکومت کردند. آنها برای اینکه از سایر حکومتهای مسملان نظیر عباسیان بغداد و امویان اندلس عقب نمانند، تشکیلات اداری، فضایی و نظامی گسترده ای دایر نمودند و از طرفی برای این که سیادت خود را بر جهان اسلام به عنوان خلفای مسلمان به اثبات رسانند، اقدام به روابط گسترده ای...

محمد بن هانی، شاعر شیعه مذهب اندلس، زبان شعر را ابزاری برای بیان عقاید دینی خود به کار برده و در بخش مدحی قصائد، فاطمیان را ادامه دهنده راه ائمه(ع) می­داند و در ضمن بیان حقانیت آنها و بطلان دعاوی عباسیان و امویان، حقانیت اهل بیت(ع) و مظلومیت آنها را بیان می­کند؛ نکته اصلی و مهم در این اشعار این است که ابن هانی عقایدی چون امامت، شفاعت، قاطعیت، گذشت و بخشش را - که از عقاید اصلی تشیع می­باشد- در ب...