عباسیان با تشکیل حکومت در سال 132هـ . ق، به مدت پنج قرن توانستند در فضای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام، یکی از مقتدرترین حکومت های اسلامی باشند. امویان اندلس هم توانستند با تشکیل حکومت در سال 138هـ . ق در اندلس، حکومت اسلامی ایجاد کنند و البته تا قرن 9 هجری بر حکومت های پس از خود نیز، تأثیرات به سزایی داشتند. از زمان تشکیل حکومت امویان اندلس، مسایل سیاسی و فرهنگی این دو حکومت به هم گره خورده بود. پ...

تحقیق حاضر با هدف شناخت روابط بین امویان اندلس و عباسیان انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا تاریخچه ای از حکومت امویان و علل سرنگونی آن ارائه شده است و سپس به ارائه مطالبی از حکومت عباسیان بسنده شده است و در پایان نیز به بررسی روابط بین امویان اندلس و عباسیان پرداخته شده است. برای انجام این کار، با استفاده از روش کتابخانه ای به فیش برداری مطالب از منابع دسته اول و تحقیقات جدید پرداخته شده است. و...

با تسلط مسلمانان بر اندلس، به مرور آئین و فرهنگ اسلامی در میان ساکنان آنجا گسترش یافت . با این همه به رغم آنکه اندیشه های مختلف دینی و گرایش های گوناگون مذهبی مجالی برای بروز و ظهور در اندلس (در دوره اسلامی) به دست آوردند، تشیّع در شمار معدود مذاهبی بود که اساساً فرصتی برای بیان مبانی اعتقادی خود به دست نیاورد و به سبب وجود عواملی چند، راه برگسترش و تثبیت اندیشه های شیعی در اندلس بسته شد.پرسش اصل...

حنین به وطن یکی از امور غریزی است که در وجود آدمی نهادینه شده و ارتباط تنگاتنگی با مسائلی همانند: هجرت و دوری از وطن دارد. این موضوع از ابتدای دوره جاهلی در ادب عربی مشاهده می‏شود و رفته رفته معانی گسترده‏ای به خود گرفت. در این میان آنچه باعث گسترش این امر در ادب اندلس شد: سفر های داخلی یا خارجی شاعران، هجرت اجباری بدنبال سقوط شهرهای اندلس، عوامل سیاسی، زندان وتبعید بود. در پژوهشی که تحت عنوان...

درکتابهای تاریخ ادبیات عرب، مشهور است که می گو یند: اندلسی ها از شرق تقلید کرده اند. اما این نکته را نباید فراموش کرد که ادبیات اندلس در بعضی اغراض- بخاطر اختلاف طبیعت بین مغرب و مشرق- غنی تر و از نظر الفاظ، استوارتر است. البته این مقایسه، در موضوعات خاص است. در کل، غربی ها مقلد شرقی ها بوده و از این رهگذر، ادبیات خود را غنی ساخته اند. ارب اندلس، از دو جهت ضعیفتر از ادب شرق می باشد: یکی در عمق ...

جنبش بازپس گیری اصطلاحی است که در ذیل آن روند فتح قلمروهای اسلامی اندلس، بدست مسیحیان تشریح می گردد. دوره اصلی جنبش بازپس گیری از سقوط بربشتر در سال456ق/1064م. آغاز شده و تا فتح اشبیلیه در سال 646ق/1248م ادامه می یابد. در پژوهش حاضر ضمن توصیف ماهیت جنبش بازپس گیری اندلس از سوی مسیحیان، زمینه ها و عوامل دینی موثر بر این جنبش واکاوی شده است. فرضیه غالب عبارت است از اینکه با اصلاحات دیر کلونی و تص...

چکیده دانش مندان علم نحو بحث های متفاوتی درباره پیدایش نحو انجام داده اند. از آن جا که علم نحو از ملزومات فرهنگ اسلامی بوده دانشمندان مسلمان درصدد تدوین قوانینی برای زبان عربی برآمدند. به مرور زمان، در این راستا مکاتبی بوجود آمد که در شکوفایی علم نحو تأثیر بسزایی داشت. دانشمندان اندلس در مشرق، نزد دانشمندان آن دیار به کسب علم پرداخته، تا آنجا که در زمینه هایی برآنان برتری یافتند و به این ترتیب...

کتاب عصر الدّول والإمارات: الأندلس، اثر شوقی ضیف نویسندۀ نام‌دار ادبیات عربی، دربارۀ تاریخ ادبیات عربی در اندلس است. مؤلف در این اثر کوشیده ‌است تا پس از بیان مقدماتی دربارۀ سیاست، اجتماع، و فرهنگ به ادبیات عربی در اندلس بپردازد و به ذکر شواهد تاریخی، شعری، و نثری و تجزیه‌و‌تحلیل این شواهد اقدام ‌کند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی جنبه‌های گوناگون شکلی و محتوایی این اثر را نقد و بررس...

نفح الطیب در زمرۀ واپسین منابع حکومت مسلمانان در اندلس است که مولّف آن درواپسین سال های زندگی خود، این سرزمین و مردمش را در آن به تصویر کشیده است .اثر نه تاریخ محض است و نه فرهنگنامه ای تاریخی ، بلکه دائر ة المعارف گونه ای است درتاریخ، ادب و جغرافیای اندلس و شرح احوال بزرگان آن از آغاز عصر اسلامی تا سقوطغرناطه. در این مقاله شرح احوال مقَّری و مهم ترین تألیف او نفح الطیب و ارزش واهمیت تاریخی و فرهن...

نفح الطیب در زمرۀ واپسین منابع حکومت مسلمانان در اندلس است که مولّف آن درواپسین سال های زندگی خود، این سرزمین و مردمش را در آن به تصویر کشیده است .اثر نه تاریخ محض است و نه فرهنگنامه ای تاریخی ، بلکه دائر ة المعارف گونه ای است درتاریخ، ادب و جغرافیای اندلس و شرح احوال بزرگان آن از آغاز عصر اسلامی تا سقوطغرناطه. در این مقاله شرح احوال مقَّری و مهم ترین تألیف او نفح الطیب و ارزش واهمیت تاریخی و فرهن...