فرارودان سرزمینی چند فرهنگی متشکل از اقوام متعدد و ادیان و آیین های زرتشتی، مانوی، بودایی، مسیحیت (نستوری)، یهودی، و باورهای کهن و آیین شمنی بود. در این تحقیق، مسئلة اصلی این است که فرارودان از نظر تنوع فرهنگی ـ آیینی چگونه بود که پیش از اسلام پیروان ادیان و باورهای گوناگون در طول چند سده با تساهل و تسامح در کنار یکدیگر زیستند؟ همزیستی فرهنگی ـ آیینی چه ویژگی های منحصر به فردی برای فرارودان به ...

پیش از اسلام باده و باده خواری در میان جشن¬ها و آیین¬های دینی و ملی ایرانیان مرسوم بوده است.اما با ظهور اسلام و تحریم باده در قرآن این رسم مذموم می¬شود و زشت ترین گناهان به شمار می آید.در این پایان نامه سعی شده است با بررسی عوامل ورود مضمون شراب در شعر فارسی مشخص شود که اجتماع و فرهنگ گذشته ایران اقتضای سرودن اشعار خمریه را داشته اشت. اغلب صاحب نظران بر این باورند که خمریه سرایی فارسی متأثر از ...

قاب، به عنوان عنصری تأثیرگذار در هنر ایرانی، در کهن ترین آثار به جای مانده از هنر ایران مجال بروز پیدا کرده و در دوره های بعد نیز با جلوه های متنوعی در هنر ایرانی تداوم داشته است. نقش قاب به عنوان عنصری معنوی در ایجاد حریمی امن و فضایی به دور از تعرض نیروهای مخرب، به واسطۀ پاسداری و حفظ احترام و تقدس نقش مایه ها، قابل توجه است. این مقاله در پی پاسخ به آن است که: بنیان های معنایی نهفته در قالب ق...

طی سده های اخیر، مطالعات خاورشناسان و پژوهش گران غربی در باب شخصیت و سیره ی پیامبر(ص) دو مسیر متمایز را پیموده است: 1. رویکرد «سنت گرا» یا «خوش بین»؛ 2. رویکرد «تجدیدنظرطلب» یا «شکّاک». نخستین رویکرد، یعنی «سنت گرا» برای منابع روایی مربوط به زندگانی حضرت محمد(ص) ارزش تاریخی قائل است. طرفداران این رویکرد، گستره ی تحقیق خود را به نگاشته های مسلمانان محدود کرده و این منابع را مطابق با مبانی و عرف د...

تغییرهای عمیق، ساختاری و چندبعدی که در پی فتح ایران رخ نمود، برخی از مهم ترین عنصرهای تشکیل دهندۀ هویت ایرانی در عهد باستان را دگرگون کرد یا به نابودی کشاند. با از میان رفتن برخی از این عوامل مانند سرزمین /جغرافیا و دولت ایرانی و در پی آنها تغییر یکی از مهم ترین پایه های هویت ایرانی در عهد باستان یعنی دین، هویت ایرانی دچار بحران شد. ایرانیان را با توجه به پاسخی که به بحران پیش رو دادند می توان ...

آن طور که اغلب تصور شده ، باستان شناسی دانش یکدست و واحد با مرزها و منطقه ها ی موضوعی شفاف و روش شناسی نظری و عملی مشخص و روشنی نیست.مسئله های مطرح شده در آن نیز چنین اند؛هم توصیفی و تحلیلی طرح می شوند، هم تبیینی و تفسیری ره می سپارند. هم ، رنگ تفسیررا برچهره دارند، هم لعاب تاویل را برتن پوشیده اند.تداخل ها و داد و ستدهای چند ضلعی و گسترده باستان شناسان با عالمان و پژوهشگران رشته ها و دانش های ...

بخشی از دوران تاریخی ایران را از لحاظ فرهنگی، عصر یونانی مآبی در بر می گیرد. این عصر با یورش ویرانگر اسکندرـ سردار مقدونی ـ شکل می گیرد. اسکندر در سیر تفسیرهای تاریخی تبدیل به یک شخصیت جهانی می شود که در تاریخ و ادبیات ملل گوناگون به گونه های مختلف در قالب شخصیت های حقیقی و افسانه ای مطرح شده است. منابع تاریخی اسکندر ما را با مجموعه ای از مشخصات افسانه ای و تاریخی روبرو می سازد که تصویری مبهم و...

با گسترش باستان شناسی جدید از دهه 1960 م .به بعد، تفسیر و تحلیل نظری یافته های باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان « نوگرا» قرار گرفت .باستان شناسی جدیدبابهره گیری از آموزه های رشته های علمی دیگر،نظیر علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و علوم سیاسی، پا از حوزه توصیف صرف داده های فرهنگی فراتر گذاشته و به تشریح جنبه های «غیر ملموس»زندگی بشر پرداخته است.دراین میان، آثار باقی مانده از «شیوه های تدفین» از ...

نوشتار حاضر جایگاه تبیینی و تفسیری کتاب «درآمدی بر جغرافیای تاریخی فرارود (در سده‌های نخستین اسلامی)» را از دو منظر ایجابی و سلبی مورد نقد قرار می­دهد. ماوراءالنهر به عنوان شرقی­ترین ایالت جهان ایرانی و اسلامی در طول قرون نخستین اسلامی، پیوندهای تنگاتنگ فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسیِ انکارناپذیری با  دیگر نواحی جهان اسلام داشته و در عین حال، حدود و ویژگی­های جغرافیایی آن تا کنون چندان شناخته ...

چکیده ندارد.