پیوند بین وحدت (وجودی) و کثرت (اعیانی)، از مهم ترین مشکلاتی است که فراروی عارفان قرار دارد. طرح وجود یگانه و نفی وجود از دیگر موجودات، این پندار را به وجود می آورد که در عرفان، وجودات خارجی، چیزی جز هیچ و پوچ بودن، به دست نمی دهند. با توجه به مبانی مسلم عارفان در هستی شناسی عارفانه و با تکیه بر منابع اصیل عرفانی، به دست می آید که پندار یادشده، با واقعیت همگونی ندارد. در اثبات این مدعا، پس از ن...

زیبا شناسی آثار کمالالدین بهزاد(9ه.ق)بر مبنای زیبا شناسی اسلامی استوار است.بحث زیبا شناسی قبل از دوره مدرن کاملاً جنبه وجود شناسانه دارد یعنی در این زمینه متفکران مسلمان زیبایی را در ارتباطبا هستی و کل عالم می دبینند. زیبا شناسی مدرن زیبا شناسی دکارتی یا کانتی است. تداوم زیبا شناسی هنر مدرن و معاصر? به این امر بستگی دارد که ریشه های این زیبا شناسی در جهان بینی استوتری تثبیت شده باشد. در این تحق...

انسان موقعیتی ویژه در میان خالق و طبیعت مخلوق دارد؛ فاعل مطلق و خالق معنی نیست، اما واسطه ای خودآگاه در معنابخشی به طبیعت و تأویل معناست. نفس ناطقة انسانی به عنوان منشأ علم پیشینی روح و ذوق سلیم، محیط بر عقل و خیال و حس است و ارتباط بین عین و ذهن، اذهان، انسان و خدا را باعث می شود. ذوق سلیم، منشأ احساسات ناب بشری و نفس حیوانی، منشأ غرایز زیستی انسان است. کارکرد هنر، تزکیه، تعالی ذوق، هدایت و تع...

اخیراً در مطبوعاتِ فلسفه‌ی علم موضوعی تحت عنوان «فلسفه‌ی شیمی» به چشم می‌خورد. یکی از مسائلی که تحت این مقوله درباره‌ی آن صحبت می‌شود موضوع برآیش و اهمیت علم شیمی و جایگاه آن در روشن‌سازی این موضوع است. علاوه بر موضوع برآیش ، مسئله‌ی تقلیل هم در شیمی محل بحث است. اهمیت این دو مسئله در شاخه‌های مختلف علوم ، ازجمله شیمی، ازآنجاست که استقلال (نسبی) این علوم، با این دو مفهوم گره‌خورده است. در این مقا...

هنر بعد از انقلاب در ایران شاهد گسترش حوزه ی نقاشی و حضور زنان در این عرصه می باشد. امروزه با گشوده شدن در های آموزش به روی زنان، با آثار زیادی روبه رو هستیم که زنان خالق آن ها هستند .یکی از موضوع های شایعی که توسط زنان نقاش به کار برده می شود، خود "زن" است. با توجه به زن بودن این نقاشان، انتظار می رود نحوه ی ارائه ی زن و مسائل مرتبط با آن همچون "جنس" و "جنسیت"، دو مقوله ی مهمی که در تئوری فمین...

فلسفة رسانه اصطلاحی است با سابقة کمی بیش از یک دهه. هنسن mark b.) (hansen، هارتمن (frank hartmann)، و سنبوث (mike sandbothe) از جمله کسانی اند که به طور اثباتی یا انتقادی این اصطلاح را مورد استفاده و بحث قرار داده اند. برخی نیز همانند دیبری (regis debray)، مارک تیلور (mark taylor)، و والتر بنیامین (walter bengamin) در مقابل فلسفة رسانه از رسانه شناسی (mediology) سخن گفته اند و فلسفة رسانه را کژ...

بررسی انواع مصادیق یک مفهوم، یکی از مؤثرترین راه های درک آن مفهوم است. این مقاله به بررسی انواع تبیین ریاضیاتی و معرفی چند نوع جدید می پردازد. در فلسفه ی ریاضیات معمولاً از دو نوع تبیین سخن گفته می شود: تبیین های درونی و بیرونی. تبیین خواه در این دو نوع تبیین، به ترتیب، پدیده­های طبیعی و ریاضیاتی است. بنابراین مبنای تقسیم و تمایز نوع تبیین خواه است. گاهی نیز، بر مبنای راهبرد تبیین، دو نوع تبیین ...

«تبیین» به عنوان مسئله ای مهم از مسائل فلسفه تاریخ، علم تاریخ و نیز تاریخ نگاری با همه انواع، مدل ها و الگوهایی که دارد، عهده دار بیان رابطه منطقی میان رویدادها، تغییرات و تحولات تاریخی از یک سو و چرایی و چگونگی آنها از سوی دیگر است. توجه به روش ها و الگو های تاریخ نگاری مورخان مسلمان می تواند مبادی افکار و ایده های مربوط به تبیین ها در ارتباط با رخداد های تاریخ اسلام را بنمایاند. چنان که توجه ...

مدینه فاضله، یعنی جامعه ای که از هر جهت برتر و متفاوت از جوامع دیگر و دارای امتیازات و برجستگی های استثنایی که تمام خواسته و آرزوهای انسان در آن، تبلور یافته است. افلاطون چنین جامعه ای را در چهره 1) طبقاتی بودن آن؛ 2) اشتراکی بودن زنان و اموال در میان جنگجویان؛ 3) زعامت و رهبری فلاسفه، جستجو می کند. در این نظام قدرت سیاسی به یک قشر خاص اختصاص دارد و انتقال و جابجایی آن به طبقات دیگر جایز نیست. ...

بسیاری ازمباحث علمی و فلسفی را با محوریت خیال می توان تبیین، توجیه و حل کرد. کـاربرد خیال در مباحث مختلف فلسفی اعم از هستی شناختی، معرفت شناختی و معاد شناختی همواره مورد توجه فیلسوفان مسلمان بوده است. در این میان، ابن سینا یکی از مهم ترین فیلسوفانی است که نظریات فراوانی را با حد وسط خیال تصویر و ترسیم کرده است. این مقاله بر آن است با نشان دادن جایگاه محوری خیال در نظام فلسفی ابن سینا، نخست با ت...