دراین پژوهش سعی بر آن شده است که به بررسی موانع تحقق دموکراسی در مصر تا قبل از سقوط رژیم مبارک وآغاز بهار عربی در منطقه خاورمیانه پرداخته شود. مصر از لحاظ سوق الجیشی از اهمیت بالایی در خاورمیانه برخوردار است.زیرا از موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خاصی برخوردار است به طوری که از روزگاران قدیم تا کنون مورد توجه خاصی بوده است. مصر از طریق کانال سوئز متصل کننده 3 قاره آسیا ، آفریقا و اروپا می با...

بعد از گذشت 50 سال از گفتمان استبدادی رژیم مبارک مردم توانستند هژمونی گفتمان استبدادی را به چالش بکشند. با سقوط حکومت مبارک، اسلام‌گرایان اخوان قدرت را به دست گرفتند. یک سال از گفتمان اسلام‌گرای اخوان نگذشته بود که این گفتمان به علت عدم درک شرایط سیاسی و اقتصادی و به دلیل تأکید بر دانش التقاطی، نداشتن دال برتری همچون رهبری امام خمینی«ره»، نشانه‌ای چون ولایت فقیه و ناتوانی در کنترل مراکز ساختاری...

تحولات جهان عرب پس از سال 2011 در حال دگرگون ساختن شرایط و ترتیبات سیاسی و امنیتی منطقه خاورمیانه است و این دگرگونی‌ها منافع و امنیت بازیگران منطقه‌ای و از جمله امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تحولات که کشورهای مختلف منطقه از جمله مصر، بحرین، یمن و سوریه را در بر گرفته است، به‌رغم برخی ویژگی‌های مشترک و مشابه در هر یک از حوزه‌ها از مشخصه‌های خاص خود برخوردار است. با ...

منطقة غرب آسیا و شمال افریقا در طول تاریخ همواره شاهد حوادث و تحولات بزرگی بوده که صرف‌نظر از ریشه‌های آن، با مداخلة قدرت‌های بزرگ فرامنطقه‌ای همراه بوده است. مداخلاتی که در اغلب موارد منجر به تغییر مسیر آن تحولات و انحراف در جریان حوادث منطقه شده است. تحولاتی که از ابتدای سال 2011 تا کنون در کشورهای عربی قارة آسیا و شمال افریقا شاهد آن هستیم به‌خوبی گویای این امر است. نوشتار حاضر در صدد تحلیل ...

تحولات و دگرگونی‌های سیاسی مصر، تونس و لیبی پس از انقلاب‌های عربی و تغییر رژیم‌های استبدادی، موج تازه‌ای از به قدرت رسیدن اسلام‌گرایان نظیر اخوان‌المسلمین را به دنبال داشت. این تحول مهم سبب شکل‌گیری نظم سه‌قطبی منطقه‌ای در خاورمیانه بر مبنای نظم اسلام‌گرایی انقلابی، نظم اخوانی و نظم سلفی شد، اما مشکلات داخلی و کارشکنی‌های خارجی که اخوان‌المسلمین را از عرصه سیاسی قدرت در مصر خارج کرد، یکی از پای...

مصر، با تمدنی چند هزار ساله و سنت­های ریشه­دار در پایان سده­ی 18، به دنبال حمله­ی ناپلئون با تمدن نوین اروپایی آشنا شد. این آشنایی، مقدمه­ی رویارویی «سنت» و «تجدد» را در این کشور فراهم کرد. بازتاب تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ حاصل از این رویارویی را می­توان در آثار داستانی معاصر مصر بررسی کرد. قصرالشوق نجیب محفوظ، به عنوان دومین رمان از مجموعه­ی سه­گانه، داستانی است که می­توان پیامدهای حاصل ا...

وقوع جنبش‌های اجتماعی در مصر و چند کشور دیگر در خاورمیانه و شمال آفریقا، آخرین و جدیدترین موج از جنبش‌ها محسوب می‌شود. وقوع غیر‌منتظره و اثرهای سرایتی آنها در منطقه، توجه تحلیل‌گران را به این موج از تحولات جلب کرد. در این پژوهش، نویسندگان درصددند با نگاهی متفاوت به موضوع، ویژگی‌ها و ماهیت جنبش اجتماعی انقلابی و سقوط رژیم اقتدارگرای مصر را در چارچوب نظریه‌های متأخر و نیز الگوی نظری جان فوران (تو...

در این مقال نخست به شرح حال زندگی توفیق الحکیم پرداخته، سپس انگیزهء علاقه ی او نسبت به نمایش و نمایش نامه نویسی را از نظرگذرانده و در این رهگذر به انواع نمایش هم دورهء او در مصر اشارت می کنیم و آنگاه تحولات و ابتکارات فکری او را در نمایش نامهء عربی به ویژه نمایش نامهء مصری مورد پژوهش قرار می دهیم و در ادامه ی گفتار، سیر نمایش نامه نویسی وی را به مراحلی چند دسته بندی نموده و آثار او را بر می شمریم.

در آخرین روزهای سال 2010، تحولاتی از تونس آغاز شد که نه تنها دیکتاتور این کشور را از قدرت به پایین کشید، بلکه موجب سقوط دیکتاتورهای دیگر کشورهای عرب همانند مصر، لیبی و یمن نیز شد. دو کشور ایران و ترکیه که دارای روابط پرفرازونشیبی در سال­های دور، و روابط رو به رشدی در سال­های اخیر بوده­اند و نیز از قدرت­های تأثیرگذار در خاورمیانه و جهان اسلام به شمار می­روند، همانند برخی دیگر از کشورهای منطقه و ...