با فروپاشی سلسلة ساسانیان جامعه ایران در ابعاد مختلف دچار تحول و دگرگونی شد، هویت ایرانی نیز از این تحولات بی بهره نماند. با توجه به تغییر در عناصر هویتی، ایرانیان دچار بحران هویت شده و تلاش برای برون رفت از این بحران را آغاز نمودند. با توجه به اهمیت موضوع هویت و ضرورت پژوهش درمورد آن در این مجال در پی آنیم که «هویت ایرانی» را در دو قرن اول اسلامی مورد بررسی قراردهیم و به اجزا و عناصر هویتی ازب...

نویسنده در این نوشتار پس از اشاره به سبک‌های تفسیری، به معرفی روش تفسیر به ترتیب نزول می‌پردازد در این راستا نخست از روایی و اعتبار آن سخن می‌گوید و دلایل متعددی برای اثبات مشروعیت آن می‌آورد سپس به فواید و پیامدهای مثبت این روش در ساحت‌های گوناگون می‌پردازد و در این زمینه به: 1- کشف روش‌های تحول دینی 2- کشف مراحل فرهنگ شدن مفاهیم دینی 3- کشف هندسه تحول دینی مخاطبان 4- فهم رابطه چالش‌ها با پیام...

مبحث علم دینی، یکی از مباحث چالشی است که با دو رویکرد مخالف و موافق همراه است. یکی از موافقان نظریهٴ علم دینی، آیت الله جوادی آملی ـ دام ظلّه ـ است. ایشان «علم» را در این مباحث، به معنای اعم و شامل تمام علوم می داند و سایهٴ دین را بر سر همهٴ علوم می گستراند. استاد، امکان علم دینی را پذیرفته و با دو روش تفسیری و روش فلسفی آن را اثبات می کند. در مسئلهٴ چگونگی تحقق علم دینی، رویکرد حداکثری را به دی...

یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی ادبیات، بررسی مساله هویت و عناصر هویتی در متون ادبی است که لازمه آن، بازخوانی متن ادبی به منظور کشف عناصر و مولفه های هویت انسان ایرانی و اسلامی در متون ادبی فارسی است. در این پژوهش، تلاش شده است تا هویت های ملی و دینی در آثار دو شاعر نامدار ایران، استاد محمد حسین شهریار و مهرداد اوستا، بررسی شود. منظور از هویت ملی، شناسنام? یک ملت است؛ شناسنامه ای که شناسنده و م...

در زیست جهان فرهنگی معاصر پیوند میان دو مقوله اثرگذار، «قدرت و فرهنگ»، بیش از پیش خود را در قالب و شکل بندی اجتماعی سیاسی سیاست فرهنگی (گفتمان) و سیاست گذاری فرهنگی (راهبرد و کردار ایدئولوژیک) نشان داده است. پیامد کارکردی این سیاست ها در مجموع چیزی جز تعیین معنای زیست اجتماعی و کنش های روزمره، بازنمایی فرهنگی و مشروعیت بخشیدن به فرهنگ زندگی روزمره و نهایتاً انتظام بخشیدن به اندیشه و کردارهای فره...

آن­چه در این نوشتار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته، ارتباط میان جریان رایج روشن­فکری دینی و عرفی شدن سپهر دین است. این پرسش مطرح است که آیا جریان رایج روشن­فکر دینی در راستای عرفی شدن دین ایفای نقش نموده است یا خیر؟ پاسخ این پرسش مثبت است. برای اثبات پیوند میان جریان روشن­فکر دینی و عرفی شدن دین، پس از طرح موضوع بحث در آغاز به مفهوم عرفی شدن و سطوح آن و سپس به مباحثی که به فهم ارتباط میان جریان ...

یکی از حوزه­های مهم نقد پسااستعماری، بررسی هویت­های جدید دینی، ملی، نژادی و اجتماعی در دوران پسااستعماری و مقایسة آن­ها با دورة پیش از استعمار است. واسینی الأعرج، رمان­نویس معاصر الجزائری، در رمان­ «مملکة الفراشة»، از قالب ادبی رمان، برای بازنمایی مسائلی از جمله بحران­های­ هویتی، مهاجرت، تضادهای فرهنگی، اجتماعی و دینی در دوران پسااستعماری استفاده می­کند. پژوهش حاضر، هویت پسااستعماری شخصیت­های ا...

هویت یافتگی نسل جوان در یک جامعه می تواند آن ها را در تصمیم گیری ها و چالش های مهم زندگی یاری کند و در کاهش مشکلات روحی و روانی نقش بسزایی داشته باشد. به نظر می رسد مفاهیم دینی با پرداختن به پرسش های اساسی زندگی در شکل گیری این پدیده و جهت دادن به ابعاد مختلفِ آن مؤثر است. با توجه به این که رشد شناختی نوجوان و بهره مندی او از مهارت تفکر انتقادی یک عامل بسیار مهم در ارزیابی افکار و باورهای مختلف ...