این مقاله به بررسی متنی و منبع شناختی یک روایت تفسیری می‌پردازد که نخستین بار در دو تفسیرالتبیان و مجمع البیان به نقل از امام باقر علیه السلام آمده است. مؤلف نشان می‌دهد که مأخذ شیخ طوسی در نقل این روایت، المصابیح فی تفسیر القرآن تألیف ابوالقاسم حسین بن علی معروف به وزیر مغربی (370ـ418 ق) بوده است. وزیر مغربی این سخن را به نحوی مبهم به «ابوجعفر» نسبت می‌دهد؛ اما این روایت نه در هیچ‌یک از منابع ...

آنچه از قرآن و روایات اهل بیت(ع) به دست می‌آید این است که هر موجودى در عالم خود سهمى از عقل و درک و شعور دارد و با زبان خود تسبیح خدا مى‏گوید، بر همین اساس حیات اختصاص به موجودات حیوانی و نباتی نداشته و نطق و سخن گفتن هم مختص به این زبان گوشتی نیست. بنابراین استماع و شنیدن نیز نمی تواند به همین گوش عادی وظاهری اختصاص داشته باشد. هرچند در انسان‌ مراد از « قول» عبارت است از استخدام صوت یا اشاره ب...

کان الإمام علی (ع) فی عهد حکومته یتعامل مع عماله وولاته بشکل یمثل عبرة للمجتمع البشری. یمکن تقییم جزء من هذه المعاملة فی مجالین هما التشجیع والتوبیخ. فکان جزء من هذه التشجیعات فی حیاة الوالی وجزء بعد وفاته. وکان یقترن بعناصر مثل التعبیر عن بعض الکفاءات کالشجاعة والولاء والمکانة السامیة لدى الإمام. تجدر الإشارة إلى أنه إلى جانب هذه التشجیعات. فقد حذر أمیر المؤمنین (ع) الولاة وأمرهم بمراعاة الحقو...

علم المتشابه من العلوم القرآنیه الذی یتناول لغه القرآن بمفهومها العام و هو علم له أصوله و فروعه و علماوه.ینقسم مصطلح المشتبهات اَو المتشابهات فی علوم القرآن إلی نوعین؛ الأول علم المتشابه مقابل المحکم و النوع الآخر هو التشابه فی الألفاظ و التراکیب، إذاً هناک نوعان من التشابه، تشابه؛ بمعنی الخفاء و اللبس العام و ذلک مما إستإثر الله بعلمه من حقائق المغیبات و الثانی تشابه خفیف لیس فیه لبس فی المعنی إ...

الملخص عند ما نراجع کتاب «نهج البلاغه» وهو ذو مضامین متعدده ـ نجد الصور البیانیه فیه بوجه خاص قد تجلت بکثیر و قد استخدمت لأغراض بلاغیه عدیده تحمل فی طیاتها أهداف تربویه وإرشادیه وبالوقت ذاته لها مدلولات ومصادیق اجتماعیه وسیاسیه. من هذه الصور البیانیه المتمثله فی مجال التشبیه والمجاز والاستعاره والکنایه نجد قد استخدمت لوصف الحیوانات والطیور والحشرات والغرض من ذلک المعانی الثانویه لهذه الأغراض ا...

عنصر الزمان هو الحجر الأساس فی الحیاه عامه وفی الحیاه الأدبیه خاصه ولطالما شغلت هذه القضیه أذهان الباحثین. ومن ثمّ فالروایه هی الزاخره بالأحداث والأفعال وهما عنصران لاینفصلان عن الزمن الروائی. فهنالک نقاشات قامت لتشید بجانب من جوانب هذا العنصر الحاسم. ومن الذین شمّروا عن سواعدهم لینالوا حظاً فی هذا المیدان هو جیرار جینت الذی اقترح نموذجاً لتحلیل الزمن الروائی فی کتابه «خطاب الحکایه» ومقترحه قام علی...