الرَّمز الموسیقیُّ أسلوبٌ من أسالیب التَّعبیر، لا یقابلُ المعنی ولا الحقیقه وجهاً لوجه، بل یقدِّم صوراً بدیلهً للأصل، ولکنَّه – أی الرَّمز- لا یکتفی بذلک، بل یتعدَّی الأمر إلی تقدیم فعالیَّهٍ رمزیَّهٍ عمیقه الدَّلاله فی معانیها ورؤاها. ویتَّسمُ الشِّعر الصُّوفیّ، بشکلٍ خاصٍ، ببنیهٍ فکریَّهٍ معقَّدهٍ، ومتشابکهٍ فی الأدبین العربیِّ والفارسیِّ. فکان استخدام الرُّموز الموسیقیَّه وسیلهً للبوحِ والکشفِ عن المستترِ والمحجوب. وقد احتفی الشَّاعران (النابلسیّ وال...

زبان از عناصر بنیادی در داستان نویسی به شمار می رود. یکی از مباحث مهم در بررسی زبان توجه به جنسیّت و رابطه ی آن با زبان اثر است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند میان زبان و نوشتار زنان و مردان تفاوت وجود دارد. این مقاله به بررسی ویژگی های زبان زنان در آثار «سیمین دانشور» می پردازد و سپس آنها را با زبان زنان در آثار «جلال آل احمد» مقایسه می کند و نشان می دهد که چگونه زنانگی در کلمات، جملات، نوع نگاه ...

در شعر فارسی هیچ شاعری در شرح و تعبیر مضامین حکمی و عرفانی به اندازة مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (604 - 672 هـ. ق) از اوزان و ظرفیت­های گوناگون موسیقی بهره برنگرفته است و هیچ سخنوری به اندازة مولانا پای موسیقی را در مضامین گوناگون شعر در میان نکشیده و در تبیین مباحث عرفانی و حکمی چنگ در چنگِ موسیقی نداشته است و در حدّ مولانا از اصطلاحات موسیقایی و نام موسیقیدانان و نیز نام سازها اعم از بادی ...

جلال آل احمد (1302- 1348 ه.ش) نویسنده‌ای متعهّد، آرمانگرا و عملگراست که داستان نویسی را با نگارش داستان‌های کوتاه از سال 1323 شروع کرد و تا پایان عمر ادامه داد. آنچه در داستان‌های آل احمد چشمگیر به نظر می‌رسد شیوه‌های حضور نویسنده در این آثار است که گاه شکل مداخله گرانه به خود می‌گیرد و گاه نیز این حضور به‌صورت غیرمستقیم است و در هر حال برآمده از نگرش خاص نویسنده و الزاماتی است که این نگرش بر دا...

با رواج داستان‌نویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درون­مایه­های جدید به عرصة ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ تودة مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضرب‌المثل­های بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم...

تئودور آدورنو به عنوان یکی از پیشگامان مدرنیسم و اعضای اصلی مکتب فرانکفورت، در نظریة انتقادی خود، به واکاوی مفاهیم اصلی و اساسی فرهنگ پرداخته است. اصطلاح صنعت فرهنگ که توسط خود آدورنو نام‌گذاری شده است، به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در آن پس از عصر روشنگری، با ادعای روشنفکری غرب، فرهنگ از کارکرد اصلی خود خارج شده و در خدمت هژمونی غالب جامعه قرار گرفته است. در چنین شرایطی مردم نه محصولاتی فرهنگی، ...

  مقاله حاضر به بررسی روایت، داستان وپیرنگ در «گلدسته‌ها وفلکِ» جلال آل احمد اختصاص یافته است.مطالب مقاله، پس از مقدمه که اشاره‌ای به جلال و آثار اوست ونقل چکیده داستان، عمد ه شامل دو بخش است: در بخش اول، عناصر پنج گانه روایت و در بخش دوم، داستان وپیرنگ در گلدسته‌ها و فلک بررسی شده.   در این داستان که رخدادهای آن از زبان شخصیت اصلی که کودکی دبستانی است، نقل می‌شود، شخصیت اصلی در پی دست‌یابی به ه...

در میان قصه‌های تعلیمی مولانا جلال الدین رومی در مثنوی قصه‌ای با عنوان منازعت آن چهار کس در باره انگور به چشم می‌خورد. موضوع حکایت اختلاف میان سه نفر با سه زبان بر سر ظاهر لفظ انگور است. هریک از این افراد واژه انگور را به زبان خود می‌خواند و از این باب، میان آن‌ها اختلاف به وجود می‌آید.داستان دوم یک خدا برای همه اثر لئو تولستوی است، در این داستان تولستوی شخصیت‌های مختلفی را از کشور‌های مختلف نش...