قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمه واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناخته آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.

این مقاله به بررسی غزل های صائب تبریزی از لحاظ کاربرد انواع تشبیه تمثیل و کارکردهای آن پرداخته است. تشبیه تمثیل از گونه های خاص تشبیه است. در یک طبقه بندی ساده می توان آن را به سه نوع گسترده، نیمه فشرده و فشرده (اسلوب معادله) تقسیم کرد. در شعر صائب تبریزی، دو گونۀ اخیر کاربرد فراوان دارد. به همین دلیل، صائب را شاعر تمثیل نام داده اند. در این مقاله، با در نظر گرفتن ساختار بلاغی ابیاتی که تشبیه ت...

عرفان همواره در رونق و شکوفایی ادبیات تعلیمی نقشی اساسی داشته است. فرهنگ کناره­گیری از دنیا، توجه به ناپایداری و گذرا بودن دنیا و شادی و غم­های آن، دوری از رذائل اخلاقی و پرداختن به فضائل از جمله مسائل مشترک عرفان و ادبیات تعلیمی است. مثنوی حدیقة الحقیقه نخستین منظومة عرفانی است که با هدف تعلیم مباحث عرفانی، دینی و اخلاقی سروده شده است و سنایی اولین شاعری است که از حکایت و تمثیل برای تعلیم مسا...

پژوهش حاضر ضمن تحلیل و بررسی مآخذ داستان «رفتن گرگ و روباه در خدمت شیر به شکار» به بازگویی دو روایت منظوم عربی و فارسی طغرایی و مولوی از این داستان می­پردازد؛. سپس با نگاهی ساختار‎شناسانه، عناصر داستانی چون شخصیّت، پیرنگ، زاویة دید، لحن و... در هر دو روایت تشریح و مشخّص می‌شود کدام­یک از دو روایت به مآخذ اصلی داستان نزدیک‎تر است. مهم­ترین نتیجۀ این بررسی که براساس شیوۀ قیاسی تطبیقی به انجام رسیده...

عرفان همواره در رونق و شکوفایی ادبیات تعلیمی نقشی اساسی داشته است. فرهنگ کناره­گیری از دنیا، توجه به ناپایداری و گذرا بودن دنیا و شادی و غم­های آن، دوری از رذائل اخلاقی و پرداختن به فضائل از جمله مسائل مشترک عرفان و ادبیات تعلیمی است. مثنوی حدیقة الحقیقه نخستین منظومة عرفانی است که با هدف تعلیم مباحث عرفانی، دینی و اخلاقی سروده شده است و سنایی اولین شاعری است که از حکایت و تمثیل برای تعلیم مسا...

هدف از انجام این پژوهش، مقایسۀ اثربخشی آموزش از طریق «اسناد»، «تمثیل» و «اسناد و تمثیل» بر میزان خوشبینی دانش آموزان بود. روش مطالعه نیمه تجربی، با پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه بود. جامعۀ آماری شامل همۀ دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطۀ دبیرستان های روزانه و دولتی شهر همدان در سال تحصیلی 1390ـ1389 و روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای بود. نمونه شامل 96 نفر از دانش آموزان بود که به ...

0

 گزارشى از بهره‌بردارى‌هاى مولوى از قرآن در دیوان مثنوى معنوى است. مثنوى معنوى، سروده عارف نامى و شاعر متفکر، مولانا جلال الدین رومى است. از نمودهاى آشکار و جلوه‌هاى برجسته این اثر ادبى شگرف، حضور گسترده و کم نظیر قرآن در جاى جاى آن است.  دامنه تأثیر قرآن بر مثنوى، تنها محدود به الفاظ و تعبیرات آنکه بسیار بر گرفته از قرآن کریم است، خلاصه نمى‌شود، بلکه اوج بهره ورى مولوى از قرآن در پیام و محتوا...

نویسندگان در این مقاله، سروده های تمثیلی مهدی اخوان ثالث، در دو مجموعۀ «زمستان» و «آخرِشاهنامه» را بازخوانی و بررسی کرده اند. بدین منظور، درونمایه و محتوای تمثیل های به کار رفته در سروده های دو مجموعه شعر یادشده را با تکیه بر منابع معتبر، مطالعه و بررسی نموده و دریافته اند که شاعر در این دو مجموعه، به روشی تازه دست یافته و اغلب شعرهای خویش را به شیوه ی تمثیلی و روایی سروده است. این تمثیل ها به و...

هرچند در میان افرادی که ویتگنشتاین به تأثیر آن­ها در آراء خود تصریح می­کند نامی از «فروید» دیده نمی­شود، با این حال مطالعه­ آثار ویتگنشتاین از گونه­ای تشابه روش­شناختی میان روان­کاوی فروید و رویکرد درمانی او به فلسفه حکایت دارد. این تشابه که در قالب یک «تمثیل» در بند 255 پژوهش­های فلسفی عنوان شده، نوعی «انتقال روش» به­شمار می­رود، به­­عبارت دیگر ویتگنشتاین شیوه­ برخورد فروید با بیماران نوروتیک ...