ایرانیان و عبریان، نخستین بار در شاهراه کلده و آشور یکدیگر را یافتند و به‌تدریج در کاشان، یکی از طولانی‌ترین هم‌زیستی‌های بشری را آغاز کردند. از ورود اسلام به ایران تا دورۀ صفوی، از یهودیان کاشان اطلاعی در دست نیست؛ اما با ورود به عصر صفوی، به‌مدد دو وقایع‌نامۀ داخلی و گفتار سیاحان غربی، به رشد و پویایی فرهنگی واجتماعی و اقتصادی این جامعه پی می‌بریم. این جستار به گزارش و تحلیل حیات اجتماعی و فر...

نگاره معراج در «فالنامه تهماسبی» در عهد صفوی و با بیانی نمادین، به روایت‌ تصویریِ شیعی از این واقعه می‌پردازد. این نگاره، با ارائه تصویری متفاوت از معراج، برای اولین بار از آیکون ترکیبی «شیر و خورشید» برای نمایش پیامبر(ص) و امام علی(ع) بهره برده است. «آیکونولوژی» با اتخاذ رویکردی نظام‌مند، منطقی و چندوجهی، معانی نهفته در آثار هنری را تفسیر می‌‌کند. این پژوهش با همین رویکرد به تحلیل سه‌مرحله‌ای ج...

مدرسه چهارباغ اصفهان یکی از بناهای باشکوه اواخر عهد صفوی (1118- 1126 ﻫ.ق) است که در زمان شاه سلطان حسین صفوی (1105-1135 ﻫ.ق) در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان احداث گردیده است. این مدرسه به همراه کاروانسـرا و بازارچه‌ای که پیرامون آن قرار داشته، مجموعه عظیمی را تشکیل می‌داد که عـلاوه بر فواید کاربردی و تعلیم و تربیت طلاب و مدرسان علوم دینی، از لحاظ هنری نیز بسیار ارزشمند بوده است. وجود عقاید و ...

تاریخ نویسی در ایران عصر صفوی، تحت تأثیر دگرگونیهای مذهبی و تحولات اندیشه‌ای و سیاسی این دوران، شاهد پیدایی و تکامل گونة نوینی از رویکرد به زمان‌ و‌فنون نگارش تاریخ بود.چشمگیرترین ویژگی این تاریخ- نویسی،تداوم الگوها و قواعد پیشا‌صفوی از سویی و شکل‌گیری ساختار ویژة اندیشه و فنّ تاریخ‌نویسی صفوی از سوی دیگر بود.در این دوره، انواع تاریخ- نویسی‌ها همچنان انجام می-شدند و مورّخان بر بنیاد الگوهای پیشین...

چکیده : از زمان شاه عباس اول تحول اساسی در حکومت نسبت به حکومت های گذشته و حتی اوایل حکومت صفوی پدیدارشد. تشکیلات کشوری، سازمان قضایی و سازمان نظامی و سازمان اقتصادی از جمله ارکان سازمان اداری صفوی می باشد. سیستم حکومت در این دوران پس از اصلاحات شاه عباس اول مبتنی بر دیوان سالاری ، تمرکزگرایی و حفظ قدرت حکومت مرکزی ، تضعیف قدرت های گریز از مرکز و دفع نیروهای مزاحم حکومت مرکزی مثل ( قزل باشها ...

دولت صفویه، یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین دولت های تاریخی ایران اسلامی است که همزمان با امپراطوری عثمانی، بزرگ ترین حکومت های دینی زمان خود را تشکیل می دادند. توجه و تلاش پادشاهان صفوی در ایجاد حکومتی مستقل و یکپارچه نه تنها باعث تحول در نظام سیاسی ایران شد، بلکه نظام اقتصادی و تجاری ایران را که به دلیل حکومت های ملوک الطوایفی، شورش ها و عدم امنیت ناشی از هرج ومرج دوران فترت، تا حدی در حالت ر...

پژوهش حاضر با هدف بررسی سیر تحول نقوش گیاهی در طراحی منسوجات دوران صفوی و قاجاریه با هدف بررسی میزان الهام این نقوش از نقوش مربوط به هنرهای متعالی نگارگری و بررسی عوامل موثر بر دگرگونی منسوجات در این اعصار است. از این رو پژوهش در بستری تاریخی و با اتکا به اسناد و تصویری باقی مانده از این اعصار به بررسی تحولات کلان منسوجات ایرانی و نقش عواملی همچون تغییرات سیاسی، تجارت و ارتباط با بیگانگان بر ک...

مدرسه چهارباغ اصفهان که امروزه به عنوان مدرسه علمیه امام صادق (ع) نامیده می شود، یکی از بناهای باشکوه اواخر عهد صفوی می باشد که در زمان شاه سلطان حسین صفوی در فاصله سال های 1118- 1126 ه.ق در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان و به دستور مادر شاه سلطان حسین احداث گردیده است. این مدرسه که دارای بزرگترین مجموعه وقفی آن دوران بوده است، به همراه کاروانسـرا و بازارچه ای که در پیرامون آن قرار داشته، مجموع...

عصر بالندگی و شکوفایی هنر ایران دوران سلجوقی و ایلخانی است و در زمان تیموریان به اوج می رسد. در حالی که از گذشته تاکنون مطالب بسیاری در مدح و ستایش صفویان گفته شده که بیشتر جنبه سیاسی دارد تا تحلیل و بررسی جدی در زمینه فرهنگ و هنر. تمرکز و یکپارچگی سازمان دولت صفوی باعث شد تا جمیع هنرها رونق گرفته و تولیدات فراوانی در تمامی زمینه های هنری انجام شود و بدین گونه بود که هنرها در این عصر به جهت کم...

مذهب تشیع در زندگی ایرانیان عصر صفویه از اهمیت خاصی برخوردار بود. از این‌رو بررسی رویکرد متون مذهبی این دوران به نوروز، به عنوان بزرگ‌ترین جشن ملی بازمانده از ایران باستان، بسیار بااهمیت است. در روزگار صفویه، بحث‌‌های مذهبی دربارة نوروز سبب نگارش رساله‌‌های متعددی با عنوان «نوروزیه» شد. از سیزده نوروزیه در منابع مختلف نام برده شده که امروز نه رساله در دسترس است. در این پژوهش، برپایۀ نسخ خطی م...