حماسه، به دلیری و رزم، می پردازد و آگنده از امور بزرگ و خارق العاده است و اغراق، صنعتی است که به دلیل فرارفتن از معمول، بیش تر در حماسه ها به کارمی رود، از این روی، اصلی ترین صنعت ادبی آثار حماسی و شاهنامه شمرده می شود، در حالی که اغراق، تنها، بخشی از تاکیدهایی است که در یک اثر ادبی، از آنها بهره گرفته می شود تا هدف تاثیرگذاری بیش تر برمخاطب، امکان پذیر گردد. تاکید صوری، فکری و معنایی با تکرار،...

انس سعدی با قرآن کریم، به­عنوان والاترین جلوه­گاه فرهنگ اسلامی، میزان اثرپذیری وی از قرآن را بسیار نظرگیر نمود. برخی از عمده­ترین مولفه­های قرآنی که سعدی به­شدت متاثر از آنها بود، عبارتند از: تعلیمی بودن بوستان و گلستان به­عنوان محوری­ترین ویژگیِ برداشت شده از قرآن، سادگی و روشنی کلام، حکایت­ها و مثل­ها، زبان مطایبه و طنز، آهنگین بودن کلام و ایجاز هنرمندانه. پژوهش حاضر، ادب تعلیمی و برخی ابزارها...

یکی از مهم­ترین پدیده­های مورد بررسی در رویکرد­های نوین زبان­شناسی، صنعت استعـاره است که بر پـایـه­ی دیدگاه­های تازه، نه تنها ابزاری زیبایی­شناسی بلکه به­عنوان ابزاری فرا­زبانی که نظام مفهومی انسان را شکل و به اندیشه، رفتار و زبان او جهت می­دهد، شناخته می­شود. بر این اساس، استعاره بخش گسترده­ای از ارتباط­های گفتاری ما را تشکیل می­دهد به­گونه­ای که نمود آن را در زندگی روزمره و تجارب خویش می­توان...

هر ملتی آرمان های خاص خود را دارد که عینیت بخشیدن به آنها، وظیفه فرهنگ است. در فرآیند این استحاله، معماری و موسیقی که از فرهنگ هر منطقه سرچشمه می گیرند، نقشی اساسی برعهده دارند. معماری و موسیقی، دارای وجوه اشتراک بسیاری؛ از جهات مفهومی، فضای ایجادی، شکلی و مورفولوژی هستند. از دیگر روی، در قواعد بنیادی حاکم و تشکیل دهنده آنها نظیر تناسبات، ریتم، هارمونی، تکرار، زیبایی شناسی و... نیز مشابهت دارند...

یکی از اصطلاحات و مباحثی که فرمالیست ها در ادبیات و نقد ادبی مطرح کردند، شکل (فرم) است. به مجموعه ی عناصری (بیان، بدیع، وزن، قافیه و...) که ساختار اثر ادبی را به وجود می آورد، شکل می-گویند. در پژوهش حاضر، معراج نامه های جامی و نظامی- نظامی در پنج منظومه و جامی در چهار منظومه- از منظر وجوه ادبیت کاویده شده است. برای نیل بدین مقصود، در پنج فصل؛ 1- مفاهیم و کلیات 2- چهارچوب های نظری 3- متن معراج...

بررسی تفکر و ویژگی های ملودیک و ریتمیک در ساختار ایرانا، هدف اصلی این پژوهش است. ساختار و سبک اثر ایجاب کرده است که نگاهی متفاوت از نظر آنالیز و تحلیل نسبت به این قطعه بوجود آید. به همین منظور در قسمت هایی، از تئوری مجموعه ها و رابطه های آن با موسیقی استفاده شده است. رده ی نغمه ای که نگاهی خاص به فواصل موسیقایی و ساختار مجموعه های آن دارد در این پژوهش بصورت یک بخش مجزا در هر چهار موومان این اثر...

بررسی مقایسه­ای شعر حافظ  و هوشنگ ابتهاج  (هـ.. ا. سایه)*   حسین محمدی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس دکتر ناصر نیکوبخت1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس   چکیده با نگاهی به شعر هوشنگ ابتهاج می­توان به آسانی اثر شعر حافظ را در آن مشاهده کرد. یافتن چگونگی این اثرپذیری مسألة اصلی این تحقیق است. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است. با مطالعة متون مورد بحث ...

بررسی و تحلیل موسیقایی شاهکارهای شعری از اهمّیّت فراوان برخوردار است؛ زیرا موسیقی عنصری اساسی در ساختار شعر است؛ بگونه‌ای که برخی معتقدند وجه تمایز میان شعر و نثر در درجۀ نخست همان نظام آوایی خاص و جنبة شنیداری آن است. قصیدة «ازریه» سرودۀ شاعر توانمند عراقی، شیخ کاظم ازری (1143-1211 هـ) از جایگاه ادبی و دینی بسیار ارزشمند برخوردار است. این قصیده از زمان شاعر تاکنون مورد توجه شاعران و اهل ادب قرار...

مسئله ی اصلی این تحقیق، دست یابی به نمونه ای علمی و قابل استناد، دربررسی الگوهای ریتمیک و مدالیته ی دو ضرب «نوای پهلوانی» و«پای ورود» می باشد. روش این تحقیق به صورت ترکیبی از روش های کتابخانه ای، آرشیوی و میدانی بوده که در بخش کتابخانه ای، منابع مکتوب در زمینه ی موضوع مربوطه، مورد مطالعه و یادداشت برداری قرار گرفت و در بخش آرشیوی نمونه های ضبط شده ی صوتی از اجراهای زورخانه ای، جمع آوری و بررسی...