قصص قرآن ظرفیت ویژه‏ای در تبیین مسائل تفسیر کلامی دارد که در متون روایی، تفسیری و کلامی فریقین نمونه‌هایی از آن وجود دارد؛ لیکن در عرصه تفسیر و استنباط کلامی از قرآن، پیش از هر امر دیگری باید کارآمدی و درستی این نحوه از استدلال به قرآن کریم ثابت شود لذا این نوشتار با توجه به گستره مباحث کلامی، در صدد آن است که ادله کارآمدی تفسیر کلامی از قصص قرآن را در باب امامت واکاوی نماید. لذا با بهره‌گیری ا...

مهمترین مبنای کلامی اندیشه ی سیاسی فرقه شیعه امامیه، اصل"امامت" می باشد. امامت، رهبری عامه مردم در امور دینی و دنیوی آنان، به نیابت از پیامبر(ص)است. به عقیده امامیه، امام که از حیث دانش و زهد و شجاعت افضل و سرآمد همگان عصر خویش است، معصوم از گناه بوده و با حکم خداوند تعیین و به مردم معرفی می گردد. در این زمینه، شیخ مفید و علامه حلی-به عنوان مهمترین علمای شیعه در قرن های چهارم و هفتم هجری-دارای...

پیروی از امام حق و باطل به عنوان دو نماد انسان های تأثیرگذار بر  سرنوشت فردی و اجتماعی انسان، در قرآن و روایات مورد تأکید قرار گرفته است. امّت نیز سرنوشت دنیوی و اخروی خود را در  نسبتی که با این دو الگوی وجودی برمی گزیند، تعیین می کند. امام سیمایی با اقتدار بالای الگوسازی دارد  و همۀ جوامع بشری با انواع فرهنگ های دینی و غیر دینی ،دارای چهر های سرنوشت ساز و شخصیت ساز می باشند و استعداد الگوپذیری ...

حسین بن فرّاء معروف به ابویعلی، از اساتید مکتب حنبلی در بغداد در اواخر خلافت القادر و القائم بود. پدر ابن فرّاء حنفی مذهب بود، اما بعد از مرگ پدرش تحت هدایت فقه حنبلی تربیت یافت و به این مذهب گروید. در زمان ابن فرّاء، آل بویه بر بغداد تسلط داشت و حتی القادر تنها با کوشش بهاءالدوله بویهی به خلافت رسید. در این دوره موقعیت و جایگاه خلافت به سبب تسلط آل بویه بر بغداد متزلزل شده بود، اما در زمان القادر...

ولایت به معنای قرب، حقیقتی است که هم بر خدا و هم بر انسان کامل، اطلاق می شود. ملاصدرا با کمک مبانی وجود شناختی، اثبات می کند که ولی علت وجود عالم در قوس نزول و واسطه ی فیض از جانب خدای متعال می باشد؛ وی هم چنین بر اساس مبانی انسان شناختی، ولی را علت غایی، مقصود آفرینش و مایه ی دوام و بقای موجودات معرفی می نماید. هر انسانی در طی قوس صعود، نوع منحصر به فردی می گردد که متناسب با آن نوع، در مرتبه...

علمای رجال، غالباً، عکرمه محدث و مفسر مشهور تابعی (م/ 105 ه ق) را به فرقة خوارج منتسب کرده اند. مقالة حاضر ، با هدف بررسی صحت و سقم این مسأله و یافتن میزان دلبستگی عکرمه به خوارج با بهره گیری از شیوة استخراج مطالب از متون و تحلیل آنها فراهم شده تا پژوهندگان علوم قرآنی و حدیث را در شناخت دقیق تر این راوی کثیرالنقل یاری کند. آنچه از رهگذر تطبیق اندیشه های بنیادین مورد اتفاق فرقه های خوارج، یعنی زه...

امامان شیعه در مناظراتشان پیرامون مسأله ی إمامت، از دلائل مختلفی بهره برده اند و این دلائل را به روش های مختلفی مطرح نموده اند. این پژوهش بر آن است که با بررسی مناظرات إمامان معصوم در مسأله ی إمامت،ادلّه ی طرح شده بر إثبات إمامت و روش های طرح این ادلّه را استخراج نموده، و آن ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. از اینرو، سعی بر آن بوده که از کتب معتبر شیعه (اعم از کتب حدیثی و کلامی)، که به بحث مناظ...

چکیده امامت مفهومی است که در اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در مکتب تشیع، محوریت این مذهب را به عهده دارد به صورتی که تفاوت این مذهب با مذاهب دیگر اسلامی در شئونی است که برای امام قائل است، خاتمیت به عنوان یکی از آموزه های مسلم اسلام که مورد قبول قاطع تمام مسلمانان می باشد، ارتباطی تنگاتنگ با مفهوم امامت دارد، با توجه به متون اسلامی و اهداف دین جاودانی اسلامی، خاتمیت به معنای ختم نبوت ...

گزارشهای متفاوتی درباره تاریخ شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام ارائه شده است که تاریخهای هفتم و بیست و هشتم صفر در میان شیعیان مشهورتر از سایر گزارشها هستند. این پژوهش برای پی بردن به زمان دقیق شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام، ابتدا گزارشهای منابع شیعه و اهل سنت را درباره تاریخ شهادت آن حضرت بررسی می­کند. سپس به نقد ابعاد مختلف گزارش هفتم صفر، مانند شخصیت راوی، صحت انتساب گزارش وی، فاصله زمانی...