برای شناخت اندیشه های خلاقی که به نوعی در فرهنگ و تمدن و ادبیات ما دارای تأثیری به سزا بوده و هرکدام از آن ها باعث خلق شاهکارهای ارزنده شده اند، نخست به شناخت و بررسی پیشینه ی خود وفقِ منابع موثق نیازمندیم، منابعی که اکثر محققین آن را تأیید کرده باشند. حکیم عمر خیّام نیز یکی از مفاخر ملّی ماست که علاوه بر اشتهار ِدر علومی چون ریاضیات و نجوم در سلک شاعری و ادب فارسی نیز از بزرگ ترین رباعی سرایان ایر...

اولین کسی که راه انتقاد علمی شعرهای رودکی را وضع کرده و با نشان دادن گوناگونی نسخه‌ها و شکل نوشتاری مختلف کلمه‌ها و عبارت‌ها این اشعار را ثبت کرده، سعید نفیسی است. متن تهیه‌شده ازسوی این دانشمند ایرانی باآنکه دارای ارزش علمی است، به درجۀ بلند اصول متن‌شناسی و طلبات آن ترتیب نیافته است. مسئلۀ تصحیح متن آثار رودکی و تهیه و تنظیم متن علمی- انتقادی که از طلبات روز است، نگارندۀ مقاله را واداشت با هم...

ابن‌المقفع و رودکی دو نمایندۀ بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی تاجیکی هستند که اولی در نثر عربی و دومی در نظم فارسی گوی سبقت را از همگان ربوده‌اند. این مقاله کوششی فروتنانه برای مقایسه و یافتن معانی مشترک در آثار این دو نمایندۀ بزرگ نثر عربی و نظم فارسی است که در آن چند بیت رودکی ازحیث معنی با عبارات و اقوال حکیمانۀ آثار ابن‌المقفع مانند کلیله و دمنه، و رساله‌های الادب‌الکبیر و ا...

زهد و مضامین مربوط به آن در ادب فارسی و عربی همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. ابو العتاهیه شاعر برجسته عرب در این زمینه جزء پیشتازان است. در شعر فارسی نیز به تحقیق خاقانی در مسیر تکامل شعر زهد قرار دارد که قبل از او به تجربه بیشتر شاعران از جمله رودکی، کسایی، سنایی و ... در آمد و در نهایت سنایی آن را به اوج رسانید. وجود...

توجه به لزوم اخلاق و عوامل تربیت از دیرباز مورد عنایت فرزانگان بوده و شعرای ما نیز از ابتدا به این مسأله دقت نظر داشته‌اند. از رودکی به عنوان پدر شعر فارسی گرفته تا کسایی و ناصرخسرو، سنایی، نظامی و دیگران و در این میان سعدی به این مسأله توجهی ویژه مبذول داشته است و دو اثر مهم سعدی: بوستان و گلستان به خوبی این واقعیت را نشان می‌دهد تا حدی که این دو را نامه اخلاقی نام نهاده‌اند.با...

چکیده: مرگ یکی از دغدغه های اصلی و از بغرنج ترین معماهای روحی و ذهنی انسان است. سخت و دشوار است که قبول کنیم روزی خواهد آمد که به اجبار باید دل از آنچه که بدان تعلق یافته ایم بکنیم و رخت سفر به سمت جای ناشناخت? دیگر ببندیم. اگر نگاهی به آثار ادبی و فلسفی و هنری صاحبان ذوق و خرد در هم? فرهنگ ها و زبان ها بیندازیم، مرگ را از مسائل اصلی همه این آثار می یابیم چرا که حیرت و بیم هم? آدمیان از مسئله ...

چکیده موضوع و طرح مساله: بررسی سبک شناختی وزن شعر فارسی یکی از موضوعات مهم و مهجور حوزهء ادبیات فارسی است که تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است.در این تحقیق بسامد اوزان بکار رفته در دیوان رودکی،ناصرخسرو و خاقانی مورد بررسی قرار گرفته است و وجه اشتراک و تفاوت آنها از این نظر بیان شده است، هدف از این کار نشان دادن سیر بکار گیری اوزان در دوره های مختلف بوده است و اینکه این بسامد های وزنی در دوره ...

یادکرد از مرگ یکی از موضوعات رایج در گستره شعر و ادب فارسی است که شاعران هر کدام بر اساس باور و اعتقاد خود به این موضوع توجه کرده اند. یکی از بهترین شکل‌های توجه به پدیده مرگ، برداشت‌های عرفانی از آن است که از نگرش‌های اندوهبار (رودکی) فلسفی (خیام) و ... آن را جدا می سازد و کسانی مانند باباطاهر، سنایی، عطار و مولوی به آن پرداخته اند. باباطاهر به نام شاعری عارف و تارک دنیا، سرودن از مرگ را دست م...