پس از حمله ناپلئون به مصر و به دنبال آن تأثیرات متعدّدی که در حوزه سیاسی و اجتماعی بر سرزمین های عربی و بویژه مصر داشت، جلوه های تازه ای در حوزه ادبیّات ظهور کرد. در پی ارسال هیئت های مختلف به کشورهای اروپایی و مطالعه آثار نقدی و ادبی ادبایی چون گوته و وردزورث و بایرون، نگاه تازه ای به نقد ادبی در میان ادبای نوگرای عرب چون عبدالرّحمن شکری رواج یافت. شکری سه سال را در انگلستان به بررسی شعر و نقد ار...

یکی از رسالت های مهم شعر، رسالت ملی و اجتماعی و توجه به مردم و سرنوشت آنان می باشد. این موضوع فراتر از منافع شخصی، عاملی در راه تحول و سازندگی ملت هاست، از این رو شاعر در برابر اجتماع و ملت خود مسئولیتی خطیر به عهده دارد که باید آن را در راه خدمت به ملت و میهنی که بدان وابسته است، به کار گیرد. خانم فدوی طوقان نیز یکی از این شاعران بود که وظیفه ی خود را به خوبی در قبال جامعه و مردمش انجام داد، ...

چکیده: ایلیا ابوماضی شاعر توانای لبنانی، یکی از برجسته ترین شعرای مهجر در اوایل قرن بیستم به شمار می آید، می توان بارزترین ویژگی های ادبیات مهجر را، تقلید، نوآوری و دوراندیشی در مسائل زندگی دانست، که شعر ابوماضی نیز بی بهره از این خصائص نبوده است. اما آنچه این پژوهش در پی آن است، جنبه های «مرگ اندیشی» شعر این شاعر بزرگ است. با بررسی دیوان ابوماضی در می یابیم، که شعرش سرشار از نکات و اشارات مر...

از آنجا که شاعران و هنرمندان در اعصار گوناگون و در ادبیات ملل مختلف از پدیده های طبیعی به عنوان یکی از عناصر مهم در بیان اهداف و اغراض خود در اشعار خود بهره بسیاری برده اند، لذا شب نیز به عنوان یکی از برجسته ترین این پدیده های طبیعی در اشعار آن ها جلوه خاصی داشته است و نمودهای فراوانی را به خود اختصاص داده است. اما اغلب این نمودها در دوران های پیش از دوره معاصر در تبیین و توصیف موقعیت‏ها و شرای...

شعر عرب تا نیمه ی اول قرن نوزدهم میلادی به همان صورت ناپسند عصر عثمانی حرکت می کرد. از نیمه ی دوم قرن نوزدهم عرب ها اندک اندک به حقوق سیاسی و اجتماعی خود پی بردند، و از طرف دیگر دیوان های شعرای دوره ی عباسی و جاهلی را مطالعه کردند، و متوجه شدند که شعر آنان آئینه ی تمام نمای زندگی شان است؛ بنابراین شاعرانی مثل احمد شوقی، حافظ ابراهیم و خلیل مطران اشعار عصر عباسی و دوره های قبل را به دقت خواندند،...

در این مقاله پیشینۀ نظری «انوا ع شعر» در آراء قدما تا قرن هفتم با سیر تاریخی تحلیل و بررسی شده است. ضرورت طرح موضوع از آنجا شکل گرفت که ملاحظه شد باوجود گستردگی بحث و نظر دربارة تقسیم‌بندی و تعریف انواع شعر در مطالعات معاصر، آنچه در این حوزه مغفول مانده است، پاسخ به این پرسش است که آیا در نظریۀ ادبی قدما تعریف و دسته‌بندی روشنی از انواع شعر وجود داشته است و اگر پاسخ آری است، مبنای تقسیم‌بندی پی...

چکیده   شعر مقاومت به عنوان نوع ادبی اثرگذار در میان انواع ادبی دیگر، به دلیل شرایط خاص حاکم بر کشور عراق از نمود بیشتری برخوردار است. شاعران مقاومت عراق، با استفاده از سلاح کلمه، گزارشی هنرمندانه از پایداری و مقاومت خود و مردم سرزمینشان در برابر ظلم و ستم ارائه داده­اند. در این میان «یحیی سماوی» از جمله شاعران معاصر عراق است که با رژیم بعث حاکم بر جامعه­ی عراق و اشغالگران آمریکایی به شدت مخالف...

گرایش اسطوره ای در شعر عربی معاصر به معنای حقیقی ان که شاعران کاربرد اسطوره ای را برای غایتی اسطوره ای در نظر داشتند و وظیفه ای بر دوش اسطوره نهادند بعد از نیمه قرن بیستم استواری یافت یکی از شاعرانی که به این گرایش اهتمام نشان داد علی احمد سعید ملقب به ادونیس است. ناقدان عرب شعر او را شعر تموزی یعنی شعر تصویرگر اسطوره های فینیقیه و سرزمین شام نام نهادند.. اگر به شخصیتهای اصلی و محوری که در ق...

ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالش­های مختلفی روبرو بوده است که می­توان اشغال فلسطین را یکی از مهم­ترین این چالش­ها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوه­هایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوه­ها، فراخوانی شخصیت­های تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بوده­اند؛ اما شخ...

ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالش­های مختلفی روبرو بوده است که می­توان اشغال فلسطین را یکی از مهم­ترین این چالش­ها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوه­هایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوه­ها، فراخوانی شخصیت­های تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بوده­اند؛ اما شخ...