تحرک اجتماعی یکی از مضامین مورد توجه فیلم‌سازان موج نو سینمای ایران در سال‌های پیش از انقلاب بوده است. در این سال‌ها به دلیل تحولات اقتصادی و اجتماعی و تلاش دولت برای مدرنیزاسیونِ ساختار سنتی اجتماع، تحرک اجتماعی نوینی در جامعه رخ داده که در فیلم‌های فیلم‌سازان معترض آن دوره مورد انتقاد قرار می‌گیرد. در این مقاله سه فیلم، که با مرگ ضد قهرمان به پایان رسیده، از منظر تحرک اجتماعی بررسی می‌شوند. بن...

به جهت اوضاع مشابه اجتماعی و فرهنگی دو ملت ایران و عراق، در این مقاله سعی شده است تا با تکیه بر مضامین دینی اشعار محمد مهدی جواهری و محمد حسین شهریار، موارد اشتراک و اختلاف دیدگاه این دو شاعر بزرگ در مورد دین مورد بررسی قرار گیرد. جواهری در شعر خود به بیان موضوعاتی چون خرافه زدایی و قشر زدایی دینی می‌پردازد، در این زمینه جواهری به دنبال اصلاح در دین می‌باشد. همچنین نگاه شهریار در اشعار دینی، نو...

امیر هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعری چیره ­دست و توانا و از درخشان ترین چهره های غزل سرای معاصر است. او در هر دو شیوه شعر سنّتی و شعر نیمایی طبع­آزمایی کرده است؛ بنابراین طبیعی است که غزل­سرایی او از تبحّرش در زمینۀ سرودن شعر نیمایی متأثّر شود تا جایی که در شمار یکی از بهترین سرایندگان غزل نو قرار گیرد. از سوی دیگر غزل چه سنّتی باشد چه نو، یکی از انواع شعر است و  می­توان آن را در پنج حوزۀ عاطفه، زبان، ت...

پس از انقلاب مشروطه و تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران تحولی بنیادین در اندیشه مردم به وجود آمد. تحول در اندیشه، تحول در فرهنگ و به تبع آن تحول در ادبیات را به همراه داشت. در جامعه ی متحول شده ی ایران، شعر سنتی پاسخگوی نیاز زمانه نبود؛ پس شعر نو مطرح گردید. از زمان روی کار آمدن شعر نو تاکنون شاهد سبک ها و جریان های شعری بسیاری بوده ایم. از آنجا که بررسی شعر معاصر در دهه های اخیر گامی مفید جهت رف...

قیصر امین‌پور، شاعر برجستۀ معاصر، علاوه بر شعر نو در غزل نیز تبحر وافی، و بیش از قالب‌های سنتی دیگر، در غزل‌سرایی ید طولایی دارد. غزل او سادگی و صراحت خاصی دارد و هیچ تکلف و تصنع خاصی در آن دیده نمی‌شود. غزل او امتداد جریانی در ادب معاصر است که بدان «غزل نو» می‌گویند و بیشتر نزدیک به شعر نو یا نیمایی است. حال و هوای عمدۀ حاکم بر غزل او عبارتند از: بیان حدیث نَفْس، توصیف حالات درونی و شخصی و نیز ا...

مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می­کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد و بررسی قرار گرفتة است؛ اما راز و رمز شعر گروهی دیگر همچنان در پردة ابهام باقی مانده و کمتر کسی به سراغشان رفته است. این جستار...

از مشخصه‌های بارز سینمای معترضِ موج نو در سال‌های پیش از انقلاب، بیان هویت ملی در اعتراض به بحران هویت است. مسئلة پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های هویت ملی و بحران هویت در آثار منتخب بهرام بیضایی، از فیلمسازان شاخص سینمای موج نو، از دیدگاه جامعه‌شناختی است. بنابراین، پس از بررسی وضعیت هویت ملی و ابعاد و مؤلفه‌های آن، از دیدگاه جامعه‌شناسی هنر، عناصر تکرار‌شوندة مرتبط با هویت در سه فیلم رگبار...

چکیده: نگاهی گذرا بر روند شکل گیری شعر نو فارسی و شعر حرّ عربی تأثیر پذیری ادبیات فارسی وعربی را از یکدیگر نشان می دهد. این تأثیرپذیری ها که شباهت های بسیاری را می زاید، هر پژوهشگر کنجکاوی را وا می دارد که به بررسی روند تأثیر و تأثر این دو نوع قالب شعری بپردازد.در ادبیات فارسی نیما یوشیج با بهره گیری از تجربیات شاعران پیشین در عرصه ی نوآوری، قالب شعر فارسی را دگرگون کرد. در ادبیات عربی نیز همین...

بررسی تاثیر پذیری از شعر شاعران، از جذّاب ترین مقوله های نقد ادبی است. شعر شفیعی کدکنی از رهگذر تاثیر پذیری از اشعار سنّتی و معاصر فارسی و با توجه به رویکرد بینامتنیت قابل مطالعه است. بینامتنیت به رابطه­­­ی میان متن های ادبی اطلاق می شود. این اصطلاح نخستین بار توسط ژولیا کریستوا در اواخر دهه­ی شصت میلادی پس از بررسی آرای باختین مطرح شد. شعرِ«م. سرشک» به دلیل سرشار بودن از پشتوانه­ی فرهنگی و توجه ب...

در این نوشتار، محقق تلاش نموده با بررسی نمونه ای از ادب متعهد عرب ضمن پرداختن به خصائص آن گونه ادبی جلوه های تجدید و نوآوری را در آن به بحث نشیند. نمونه منتخب اختصاص به ادبیات عاشورا و امام حسین (ع) در جلوهء نظم آن دارد. بخشی از پژوهش به مقایسة گذری این شعر با اشعار حسینی دوره های گذشته می پردازد و بخش عمده جستار به فنون و شیوه های نو در این شعر همت می گمارد. اشعار قصصی و شعر آزاد از این زمره ...