شایستگی زنان برای قضاوت از جمله موضوعاتی است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته و صاحب نظران حوزه‌های فقه، حقوق، علوم قرآنی و حدیث و ... تلاش کرده‌اند تا شایستگی زنان را برای تصدی منصب قضاوت مدلل و مستند ساخته، ادله دیدگاه مقابل را نقد کنند. این نوشتار با توجه به پژوهش‌های انجام شده، تلاش دارد تا از منظر دیگری به موضوع بنگرد و در این راستا، موضوع را از زاویه فلسفه فقه می‌نگرد و تلاش می...

علمای رجال، غالباً، عکرمه محدث و مفسر مشهور تابعی (م/ 105 ه ق) را به فرقة خوارج منتسب کرده‌اند. مقالة حاضر‌، ‌با هدف بررسی صحت و سقم این مسأله و یافتن میزان دلبستگی عکرمه به خوارج با بهره‌گیری از شیوة استخراج مطالب از متون و تحلیل آنها فراهم شده تا پژوهندگان علوم قرآنی و حدیث را در شناخت دقیق‌تر این راوی کثیرالنقل یاری کند. آنچه از رهگذر تطبیق اندیشه‌های بنیادین مورد اتفاق فرقه‌های خوارج، یعنی ...

جامع روایی کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال تألیف متقی هندی، از محدثان اهل‏سنت قرون نهم و دهم هجری، است. این کتاب در بردارنده بیش از سه هزار حدیث از امامان شیعه در موضوعات گوناگونی مانند احکام، اخلاق، علوم قرآنی و اعتقادات است. مقاله حاضر برای بررسی روایات اعتقادی امامان شیعه در این جامع روایی، به تأمل در پاره‏‏ای از موضوعات مطرح در آن از قبیل شفاعت، خلافت، مباهله و... پرداخته و در...

اولین و مهم ترین منبع تفسیر تسنیم قرآن است و استاد جوادی آملی در این مسیر راه علامه طباطبایی را –البته به گونه ای استوارتر- پیموده است. مفسر گرچه معتقد است روایات تفسیری غیر فقهی حجیت ندارند، ولی بخش وسیعی از تفسیر خود را به بحث روایی اختصاص داده و تأکید کرده است که این امر هیچگونه منافاتی با استقلال قرآن در تفسیر ندارد. در این تفسیر، آیات دربردارنده معارف عقلی با بهره گیری از مبادی بیّن یا مبیّن...

مفهوم شناسی واژگان قرآنی از دانش هایی است که پرداختن به آن با شیوة صحیح « عبرت » علمی می تواند در علوم قرآنی و تفسیر، بسیار راه گشا باشد. به این منظور واژةرا، که در قرآن کریم و روایات معصومین:، بسیار به کار برده شده است، گزینش کردیم. علت این انتخاب نیز فرمان خداوند با الفاظ و عبارات متفاوت به مردم است. دقّت و تأمّلی که در آیات قرآن نهفته شده و تنها با عبرت گرفتن از آ نها آشکار م یشود و بر دل خردم...

چکیده  بحث تحریف قرآن از اساسی‌ترین مباحث علوم قرآنی است. چه اینکه با اثبات آن، اعجاز و اعتبار قرآن و حدیث دچار آسیب جدی خواهد شد. قائلان به ‌تحریف به دستاویزهایی چند برای اثبات آن تمسک جسته‌ا‌ند. موضوع نسخ تلاوت از جمله آن‌هاست، گر چه‌ نسخ کتاب چندگونه تصور می‌شود و کما بیش اختلاف نظر در مورد آن‌ دیده می‌شود؛ اما محور بحث در این مقاله بررسی ادله نسخ تلاوت است که عالمان اهل سنت آیات محذوف از قر...

"مبانی" به معنای اصول و اساس هر چیزی است. در علوم نیز به اصول، بنیان‌ها و اجزای اصلی تشکیل‌دهنده هر علم گویند، که آن علم بدون آن ناقص خواهد بود. این مبانی از آن جهت که در هر علم متعددند، عموماً درباره علوم به صورت جمع آن کاربرد دارد، مثل "مبانی تفسیر" یا "مبانی علم الحدیث" و ...؛ "فقه الحدیث" نیز دارای اصول و مبانی متعددی است که "فهم حدیث" بدون آن شکل نمی‌گیرد. این مبانی، همان "پیش دانسته‌ه...