زبان‌شناسی حقوقی به عنوان یکی از رویکردهای جدید بین‌رشته‌ای، در سال های آخر قرن بیستم مطرح شد. یکی از حوزه‌های فعالیت این شاخه علمی، تجزیه و تحلیل و تفسیر متون حقوقی است. مقاله حاضر در پی آن است تا نشان دهد که برخی از فقها، آگاهانه یا ناآگاهانه به جنبه‌هایی از زبان‌شناسی حقوقی واقف بوده‌اند و آن را در تفسیر پاره‌ای از جملات و احکام به کار بسته‌اند. مثال های ارائه شده، نمونه‌هایی در جهت تأیید ای...

تعدد جرم به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های عام تشدید کیفر در حقوق جزای عمومی عرفی مورد توجه فقها قرار نگرفته است؛ هدف از این پژوهش واکاوی تعدد جرایم و مجازات‌ها در حدود، از منظر مذاهب خمسه است، چرا که فقها به‌جای طرح بحث‌های نظری مسائل حقوق جزای عمومی و بسط نظریات شخصی خود، بیشتر به مجازات‌های تشریع‌شده از سوی شارع مقدس همچون حد، قصاص، دیات و تعزیرات پرداخته‌اند. مجازات‌های حدی به لحاظ اینکه ماهیتاً مقد...

یکی از مسایلی که امروزه بسیار مورد فحص و بررسی قرار گرفته و اختلاف نظرات جدی در آن مشاهده می­گردد، موضوع شبیه­سازی (درمانی، تولید مثلی) انسان است که در این باب نظرات متفاوت و مغایری میان فقها یافت می­گردد. بررسی آراء و ادله فقها بیانگر آن است که حکم به جواز مطلق شبیه­سازی مولد، با مبانی اصولی فقه امامیه سازگارتر بوده که می­توان به ادله­ای نظیر جواز مطلق و استناد به اصاله الاباحه توجه نمود؛ اما ...

به منظور توسعه مسعی، به دلیل محدودبودن مکان سعی، طبقات فوقانی و تحتانی در آن احداث شده است. این اقدام موجب ایجاد پرسش از مشروعیت سعی در مقادیر توسعه‌یافته شده که در این مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی به این پرسش، پاسخ داده می‌شود. طبقات فوقانی دو صورت دارد: گاه طبقات پایین‌تر از دو کوه صفا و مروه است و گاه بالاتر از آن. اگر طبقات پایین‌تر از دو کوه صفا و مروه باشد، بنا بر نظر بیشتر فقها سعی از این ...

فقها ارش در خیار عیب را خلاف قاعده دانسته و دریافت آن را در سایر خیارات نفی کرده اند. قانون مدنی نیز تنها در بحث خیار عیب از حق دریافت ارش، سخن گفته است و در سایر خیارات راجع به ضمان ارش، سکوت کرده و دریافت آن را مقرر ننموده است. اکثر قریب به اتفاق حقوقدانان نیز، همین شیوه فقها و قانونگذار را ادامه داده و تلاش بسیار در توجیه مواد قانون مدنی در این مسأله نموده‌اند. به نظر می‌رسد از آنجایی که در ...

قاعدة «التعزیر لکل عمل محرم» یکی از قواعد مهم فقهی- حقوقی است که چگونگی اجرای آن از حیث مجری و مصادیق اِعمال، مورد اختلاف فقها و دارای اثر مستقیم اجرایی در نظام حقوقی اسلام و جمهوری اسلامی ایران می‌باشد و دو سؤال اساسی مطرح در مورد آن عبارت است از: یک، مجری این قاعده و حق یا تکلیف بودن نسبت به مجری آن و دو، چگونگی اجرای آن. در مورد مجری تعزیرات، عملاً دو گزینة حاکم و قاضی در مظانّ بحث می‌باشند که...

شرط که در لغت به معنای الزام و التزام به کار رفته در اصطلاح فقها به معانی مختلفی آمده است. مقصود از شرط در اینجا آن است که متعاملین یا یکی از آن دو خارج از عقد یا ضمن آن به چیزی ملتزم ­شوند. شرط به این اصطلاح بر سه نوع است: الف- شرط ابتدایی که مانند وعده است و صرفاً یک تعهد و التزام پیش از عقد است. ب- شرط تبانی آن است که قبل از عقد، دوطرف معامله به آن توافق کرده وعقد بر اساس آن واقع می‌شود، ...

بدون تردید جهاد ابتدایی و مبارزه با کفار برای دعوت آنان به اسلام در زمان حضور امام(ع) واجب است و در زمان غیبت به نظر فقها، اعمّ از قدما و متأخّرین، بدون تردید واجب نیست تا آنجا که بسیاری از متأخّرین و حتّی آنان که رساله مستقلّی درباره ولایت فقیه دارند و از اختیارات او به صورت مفصّل بحث کرده‌اند متعرّض ولایت بر جهاد نشده و گویا  وضوح آن به حدّی است که نیاز به بحث ندارد. صاحب ...

چکیده مسئله سهم‌الارث زوجه از اموال شوهر یکی از مباحثی که به طور ویژه‌ای به آن پرداخته‌شده است. در مورد محرومیت زوجه از ارث‌بردن بعض از ترکه شوهر که از منفردات امامیه است و بر آن ادعای اجماع شده است، اتفاق نظر کامل وجود ندارد و آرا و عقاید مخالف نیز وجود دارد. در مورد انواع اموالی که زوجه از آن‌ها ارث نمی‌برد و همچنین در مورد اینکه این حرمان اختصاص به زوجه غیر ذات ولد دارد یا مطلق زوجه، به سبب ...

وضعیت ثمن در قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه و حقوق ایران حسین حیدری[1]   چکیده تجارت الکترونیکی شکلی از مبادله تجاری است که در آن طرفین ذینفع به جای تبادلات فیزیکی یا تماس مستقیم، به صورت الکترونیکی تعامل می کنند. هدف از این مقاله، آشنایی بیشتر با کلیات و جنبه های فقهی و حقوقی انتقال ثمن در تجارت الکترونیکی می باشد. انتقال ثمن نیز شامل شیوه های پرداخت، انتقال ثمن به شکل داده ها، پول الکت...