نوشتار حاضر، قواعد فقهی همچون: قاعده لاضرر، که هر گونه زیان در معاملات یا عبادات را برای افراد نفی می کند، به تفصیل شرح می دهد. نگارنده در سه فصل ابعاد مختلف و کارکردهای قاعده لاضرر را بررسیده و دیدگاه های فقها را در این زمینه مقایسه و ارزیابی می کند. وی در فصل اول به اثبات صدور دلیل قاعده لاضرر از احادیث پرداخته و با استناد به روایت مشهور پیامبر اسلام در باره قطع درخت نخل سمره اشاره کرده و با ...

المستخلص: إذا تصفحنا دیوان محمود درویش وإبراهیم طوقان نجد قصائدهما الوطنیه تطفح بإلاحساس المرهف، لإنّهم عاشوا قضایا بلدهم. فعکست قصائدهما إلاحساس العمیق بالنسبه إلی الوطن، وتخلیص من أغلال الإستعمار فکانت قصائدهما نداءات صارخه یحثا فیها أبناء الوطن علی خوض النضال ضد الکیان الصهیونی وتبیین قیمه تراب الوطن واستحقاقه بالتضحیه فی سبیل تحریره وإثاره الشعور الوطنی فی أبناء الشعب، أیضاً نری إنّهما کیف جع...

«حداقل استاندارد بین المللی»، به عنوان یک قاعده عرفی حقوق بین المللی، در مورد نحوه رفتار دولت با بیگانگان در کشور میزبان مطرح می باشد. علی رغم تعداد بسیار انبوه معاهدات دوجانبه بین دولتها در زمینه حمایت مناسب از سرمایه گذاری های خارجی، بسیاری از دانشمندان حقوق بین المللی و برخی از دولتها بر این باورند که حتی در صورت فقدان این معاهدات، «حداقل استاندارد بین المللی» به عنوان یک قاعده عرفی الزام آو...

اسلام به منظور حقوق و مالکیت اشخاص قاعده‏ی «ضمان ید» را وضع کرده است و مسئولیت ناشی از تصرف غیر مجاز را برسمیت شناخته است. ولی مفهوم‏، مدلول، مصادیق و کاربرد این قاعده چنان که باید و شاید مورد مطالعه و تحقیق قرار نگرفته است و نسبت به سوالات متعدد، پاسخ روشنی داده نشده است. این مقاله برای اولین بار در فقه و حقوق ایران به تحلیل مفاد قاعده و پاسخ به برخی از این سوالات می‏پردازد و نسبت قاعده‏ی مسئو...

هنگامی که یک مسبب ( معلول ) دارای چند سبب مستقل و در عرض یکدیگر باشند، بحث مهم « تداخل یا عدم تداخل اسباب »، قابلیت طرح می‌یابد. به عبارت ساده‌تر، هنگامی که اسباب، متعدد ( به قتل رساندن چند نفر ) ولی مسبب‌ها تکرار شدنی نباشند ( اجرای چند مجازات قتل )، با تداخل اسباب مواجهیم و آن‌گاه که اسباب متعدد ( مانند خوابیدن و دست زدن به میت ) و مسبب‌ها نیز قابل تکرار ( تکرار وضو ) باشند، به غی...

در این مقاله مبنای اصلی الگوی قراردادهای نفتی بیع‌ متقابل و نسل‌های چهارگانه آن مورد ملاحظه واقع شده است. رابطه این الگو با اصل (77) و (125) بررسی شده است برای مثال آیا ارائه الگو نوعی واگذاری حق قانونگذاری نیست؟ معیار تمییز امور محتوایی و ضابطه‌ای که در حیطه تقنین قرارداد از امور شکلی و آیین‌نامه‌ای که در حیطه وظایف وزیران است چیست؟ آیا در عمل رعایت این معنا شده است؟ آیا الگو با قواعد بالا...

یکی از مصادیق تعدد جرم، حالتی است که از رفتار واحد، نتایج مجرمانه متعددی حاصل می شودکه از این حالت به تعدد نتیجه تعبیرشده است. این فرض از حیث تقنینی برای اولین بار در قانون مجازات اسلامی 1392 پیش بینی شده است. رویه قضایی سابقاً فرض مذکور را از مصادیق تعدد اعتباری جرم می دانست ولی قانونگذار کنونی موضوع را از مصادیق تعدد واقعی جرم می داند. در فقه اسلام، در خصوص تعدد نتیجه، قاعده صریحی وجود ندار...

قرآن به عنوان کتاب دینی و کلام خداوندی و منبعی فکری و رفتاری، همواره برای عموم مسلمانان حجت و ملاک اندیشه و عمل بوده و معیار و مبنای تعلیم و تربیت است. از سوی دیگر ایثار، جهاد در راه آرمانها و اصول دینی و شهادت و بذل جان در این مسیر، از افتخارات پیروان اسلام به شمار می­ رود. در زمان صدر اسلام که مصادف بود با وقوع جنگهای مسلمانان با کفار، تعداد زیادی از مسلمانان به شهادت رسیدند و کلمات شهید و شه...

پدیده احتکار یکی از مصادیق بارز تجاوز به حقوق اجتماعی است که پیامدهای زیانبار و آثار مخرب به همراه دارد و نظام حکومتی نباید در برابر آن بی تفاوت باشد.بنابراین حاکم اسلامی باید در دو عرصه اقتصادی و حقوقی در برابر محتکر وارد عمل شود و از آنجا که این مسئله از مصادیق تعارض حقوق می باشد زیرا از یک سو مالک کالا حق دارد در اموال خود تصرفات مالکانه داشته باشد و از سوی دیگر جامعه نباید در مضیقه و فشار م...

اصل حسن نیت ابتدا در حقوق رومی ژرمنی ظهور و توسعه یافته است و از آنجا وارد ادبیات حقوقی در کشور ما گردیده است. حسن نیت در نظام رومی ژرمنی دارای دو مفهوم مستقل است: حسن نیت به مفهوم تصور خلاف واقع معفو و قابل حمایت و حسن نیت به مفهوم درستی و صداقت در انعقاد، اجرا و تفسیر قرارداد. به تبع این دو مفهوم، دو بعد حمایتی و الزامی اصل حسن نیت وجود دارد که هر بعد، ناظر به یک مفهوم حسن نیت است. بررسی انطب...