جنگ­های طولانی­مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می­گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه­های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده­های تجاری سوق داده شد. از طرفی طولانی شدن جنگ­ها به نوبه خود منجر به تغییراتی در مسیر جاده­های تجاری خشکی و دریایی می­شد، این تغییرات،...

«عنتره بن ‌شداد» شاعر حماسه‌سرای عرب یکی از پهلوانان نامداری است که از طریق حضور در جنگ‌های متعدد ایران و اعراب در روزگار پیش از اسلام با ایران عهد ساسانی ارتباط داشت. او جلوه‌هایی از تعاملات اعراب را با ساسانیان به همراه مشاهدات خود از وقایع و حوادث در شعر حماسی خود منعکس کرده است. او علی‌رغم رویارویی‌های خصمانة دیرین، بسیاری از فضایل سلاطین ساسانی را بازگو و حقایقی متعدد از شکوه و عظمت فرهنگ ...

خراسان کهن سرزمینی است باستانی که  مهد پیدایش یکی از درخشان‌ترین و کهن‌ترین تمدن‌های منطقه ایران بوده است. خراسان طبق نوشته های اوستا و کتیبه بیستون یکی از مهمترین ایالت‌ها و کوست‌های ایران در قبل از اسلام بوده که یکی از مقاطع حساس و مهم تاریخی آن مربوط به عصر ساسانی می‌باشد. سرزمین خراسان در دوره ساسانی بنابر موقعیت تاریخی، جغرافیایی و ژئوپولیتیکی کانون فرهنگی مهم و اصلی منطقه و تلاقی گاه فره...

چهار طاقی از شکل های ارزشمند معماری ایران در دوران پیش از اسلام و بعد از آن بوده که در ساخت بنا های مذهبی و جز آن به کار رفته است. بنابر شواهد موجود باستان شناسی، این نوع معماری در پیش از اسلام به ویژه از دورة ماد در نقشة آتشکده ها مشاهده شده است. پس از مدتی این شکل از معماری کاربرد عام تری یافت و در بنا ی کاخ ها نیز به کار رفت. طرح چهارطاقی در دوران اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفت؛ هرچند در ...

ایده اصلی این مقاله نشان‌دادن سیر تحول تصویرهای شعری از سادگی به سوی اغراق است. نگارنده با استناد به منابع کهن، تصرف ذهن جامعه در شعر معروف سعدی "بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران/ کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران" را به بحث گذاشته و روند تحول یک تصویر شعری را در گذر تاریخ نشان می‌دهد. نخستین تجربه ذهن جامعه ایرانی در مورد "فریاد از جدایی" در ضرب‌المثلی بسیار کهن (شاید از عهد ساسانی) در تصویر دری...

بازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و درباریانهم برای احداث و بازسازی بناها تا حدی اختیار یافتند. پس از شاهرخ، جریان تعمیر آثار همچنان تداومیافت و میرزا اب والقاسم باب...

زمینه ها و تغییرات اجتماعی نقش مهمی در شکل دادن به آثار هنری وابسته به حکومت هر دوره دارند. مسأله اصلی در رساله حاضر این است که با تغییرات قدرت در طول تاریخ هنر دوره ساسانی، آثار هنری دستخوش چه تغییرات و یا حتی عدم تغییراتی شده اند. از اینرو پژوهش حاضر، با هدف تبیین رابطه میان آثار تصویری ساسانی و تغییر گفتمان های به وجود آمده در این دوران سعی دارد جایگاه رسانه تصویری در بازتاب و انتقال این مفا...