نام پژوهشگر: محمود طاووسی

ریشه یابی باور تقابل خیر و شر در ایران باستان و تجلی آن در آثار هنری پیش از اسلام ( با تکیه بر نقش برجسته ها)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  اسما پردل   محمود طاووسی

تقسیم بندی عوامل پیرامونی به نیروهای خیر و شر مساله ای اساسی در اساطیر ملل بوده و بن مایه مشترک بسیاری از اسطوره ها را تشکیل داده است، این مساله در ایران به دلیل پیوند دو قوم بومی ساکن فلات ایران و اقوام مهاجر هندوایرانی که وجوه اشتراک بسیاری داشته و به پایداری جامعه و حفظ نظم بسیار نیازمند بوده اند، در این سرزمین نقشی محوری یافته است. بررسی آثار هنری ایران پیش از اسلام نشان می دهد که در ایران مسولیت این نبرد دایمی خیر و شر به گونه ای نمادین به شاه واگذار شده و بنابراین این آثار در طیف گسترده ای نشان دهنده مبارزه دایمی شاه با موجودات اهریمنی است که در دوره های گوناگون با تفاسیر خاص همان دوران از همین باور اولیه تجلی می یابد.

بررسی مضمونی، تصویری و زیباشناسانه ی شعر فولکلور کردی در منطقه ی کلهرنشین کرمانشاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  علیرضا حاتمی   likhc شاسیته فر

از آن زمان که دانشمندان برای نخستین بار به اهمیت فولکلور پی برده و بر گردآوری، انتشار و بررسی آن تأکید کردند، سال های بسیار می گذرد. از نخستین کوشش ها برای گردآوری و انتشار فولکلور در ایران نیز سال های بسیار می گذرد. با این وجود، فولکلور برخی از مناطق ایران هنوز، آن گونه که شایسته و بایسته است، گردآوری نشده و به ویژه مورد بررسی علمی و جدی قرار نگرفته است. کردی کلهری یکی از لهجه های زبان کردی است که در بخش هایی از استان کرمانشاه به آن سخن گفته می شود. به رغم ارزش های بسیار ادبیات فولکلور این لهجه، تا کنون کوشش چندانی برای گردآوری و بررسی آن انجام نشده است. در رساله ی حاضرشعر فولکلور کردی کلهری از دو جنبه ی مضمونی و تصویری و زیباشناسانه مورد بررسی قرار گرفته است. به لحاظ مضمونی، نشان داده شده که بخش اعظم شعر فولکلور کردی کلهری کهن و بازتابنده ی جامعه ی فئودالی و ایلی و روش زندگی کهن مردم آفریننده اش یعنی زندگی کوچروی و اقتصاد مبتنی بردام پروری و کشاورزی است. به لحاظ تصویری و زبیا شناسانه، نشان داده شده که شعر فولکلور کردی کلهری از زیبایی بسیار و خاص خود برخوردار است. دراین بخش، به ویژه بر خاص بودن جنبه های زیباشناسانه( صور خیال و دیگر جنبه ها و ویژگی های ادبی و هنری) شعر فولکلور کردی کلهری تأکید شده است. صور خیال(تشبیه ها، استعاره ها و تصویرها) به ویژه از طبیبعت منطقه برگذفته شده اند. در پایان بر لزوم گردآوری و بررسی بیشتر و بهتر ادبیات فولکلور کردی کلهری تأکید شده است.

بررسی تجلی باورهای اساطیری و اعتقادی ایرانیان در معماری پل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1389
  فرزانه فرشید نیک   رضا افهمی

چکیده ندارد.

بررسی سیر تحول نقوش هندسی در تزئینات معماری دوره ساسانی تا سلجوقی (رابطه میان هندسه و حکمت در ایران باستان و دوره اسلامی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1389
  مهسا خوارزمی   رضا افهمی

تزیینات معماری اسلامی به گمان بسیاری محققان، ماحصل منع تصویری دوران اسلامی بوده که هنرمندان را وادار نموده تا تلاش خود را معطوف استفاده از نقوش هندسی نموده و تزیینات منحصر به فرد و پیچیده موسوم به گره را خلق نمایند. اما پژوهش حاضر قصد بررسی سیر تحول نقوش هندسی تزیینات وابسته به معماری ایران، در دو دوره قبل و بعد از اسلام، با هدف نمایش تداوم یا گسست تزیینات را دارد؛ فرآیند بررسی با رهیافت های تاریخی، توصیفی و مبتنی بر تحلیل و استخراج ساختار هندسی تزیینات دوره های مذکور، به بررسی رابطه بین دانش هندسه و پیشینه کاربرد هندسه در تزیینات وابسته به معماری ایران قبل از اسلام و کاربرد هندسه پیشرفته در طراحی تزیینات معماری دوره اسلامی پرداخته است. در انتخاب نمونه های مورد بررسی، سعی شده تا موارد بررسی، بیانگر شیوه رایج دوره یا نشانگر پیشرفت در عرصه کاربرد هندسه در آن دوره باشد. در نهایت با تحلیل زیرساخت های هندسی بکار رفته در طراحی تزیینات در بازه زمانی مورد بررسی، مشخص گردید که نقوش هندسی بکار برده شده در هنر اسلامی را باید تداوم منطقی آثار تزیینی قبل از اسلام ایران محسوب نمود. بررسی نشانگر مجموعه قوانین در حال رشد هندسی است که در عصر باستان مورد استفاده و توجه هنرمندان قرار گرفته ولی این هندسه پنهان در پس نقش مایه-های طبیعی ظاهر شده ولی پس از اسلام، هندسه بگونه عیان، به عامل تزیین بدل می گردد. پیشرفت های هندسی طراحی نیز از نقش مایه های مجزا و تکرار ساده به مرور به طراحی پیچیده معطوف طراحی کل و دارای اهمیت فضاهای منفی بدل گشته است.

بررسی تداوم عناصر تزیینی معماری ایران باستان در معماری دوران اسلامی ایران تا پایان دوره صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  پریسا صحافی اصل   حبیب الله آیت اللّهی

به استناد مدارک و شواهد باستانشناسانه، با سقوط دولت ساسانیان و آغاز دوران اسلامی، بخش بسیار زیادی از عناصر تزیینی معماری ایران در دوران پیش از اسلام در معماری دوران بعد از اسلام به خدمت گرفته شده و تکوین یافته است. در این پژوهش با انجام مقایسه ای تطبیقی میان تزیینات وابسته به معماری بناهای ایران پیش از اسلام و عناصر تزیینی ایران در دوران پس از اسلام تا پایان دوره صفوی، به تبیین مفهوم تداوم عناصر تزیینی معماری ایران باستان در معماری دوران اسلامی ایران تا پاپان دوره صفوی پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی سیر تداوم عناصر تزیینی معماری ایران باستان در معماری دوران اسلامی تا پایان دوره صفوی است. همچنین ارایه چشم اندازی از تحولات عناصر تزیینی معماری ایرانی از دوران باستان تا پایان دوره صفوی از دیگر اهداف این پژوهش است. روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. از آنجا که شیوه «مطالعه تطبیقی» به عنوان روشی پایه ای در اکثر مطالعات وابسته به عوامل تاریخی مورد استفاده قرار می گیرد، در پژوهش کنونی نیز بخش عمده تحلیل ها با استفاده از این شیوه به رشته تحریر در آمده است. تزیین کاران ایرانی در قرون میانه اسلامی بر تداوم بهره گیری از عناصر تزیینی معماری ایران باستان تاکید و اصرار بیشتری داشته اند. این تاکید در معماری دوره اسلامی تا پایان دوره صفوی بیشتر در سازه هایی با ماهیت مذهبی و در قالب تزیین گچبری نمود یافته است.

نمودهای زیبایی شناسانه ی متن و نگاره های نسخه ی خطی تنکلوشا 1074 ه.ق.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  مینو اسعدی زهرایی   محمود طاووسی

نسخه ی «تنکلوشا» مصوّر 1074ه.ق. شرح و پیشگویی طالع در سیصد و شصت درجه ی برج های سال است. سابقه ی «تنکلوشا» با توجه به تحقیقات به عمل آمده از دوره ی ساسانی و تألیف آن را به تئوکروس (teucros) یونانی در سده ی اول م. نسبت داده اند. بدین گونه که «تنکلوشا» پیش از اسلام در زمان«خسرو انوشیروان» (531-579م.) در سال 542م. از یونانی به پهلوی(فارسی میانه)، و سپس از پهلوی به سُریانی، و در دوره ی اسلامی در سده ی دوم ه. ق. از پهلوی به عربی ترجمه شده است. ویژگی منحصر به فرد «تنکلوشا» که آن را از سایر نسخه های پیش و پس از آن متمایز می نماید، نگاره های آن است. در حقیقت نگاره ها تفسیری بصری از متن های پیشگویی هستند. این پژوهش دو هدف را در راستای یکدیگر دنبال می نماید. ابتدا به این پرسش پاسخ می دهد که آیا تنکلوشا 1074ه.ق. یگانه نسخه ی نگاره دار بوده است. بر اساس جستجوی نویسنده تا زمان انجام این تحقیق، تنها نسخه ی مصوّرِ شناخته شده از «تنکلوشا»، نسخه ی 1074ه.ق. می باشد، و نسخه های دیگر فاقد نگاره هستند. از طرفی دیگر با اینکه زمان کتابت «تنکلوشا» 1074ه.ق. مصادف با اواخر دوره ی صفوی بوده است، اما شیوه ی نقش پردازی کتاب ظاهراً با آثار دوره ی صفوی همخوانی ندارد. بررسی نمود زیبایی شناسانه ی یکی از اجزای نگاره های «تنکلوشا» یعنی«تاج»، و مطابقت شیوه ی ترسیم آن، با نمونه های شکل تاج در برخی آثار هنری سده های چهارم تا هفتم ه.ق. ، نظیر نگارگری، فلزکاری، و سکه و مدال های تمثال دار ما را به سابقه و دوره ی واقعی تنکلوشای مصوّر اولیه یی که الگوی «تنکلوشا»1074 ه.ق. بوده است، می رساند. همچنین توصیف تنکلوشای مصوّر در اشعار دو شاعر سده ی ششم ه.ق. یعنی خاقانی و نظامی نیز سابقه ی تنکلوشای مصوّرِ سده ی یازدهم ه.ق. را تا سده ی ششم ه.ق. به عقب برمی گرداند و یگانه بودن آن را رد می کند. هرچند که اکنون از نسخه ی مصوّرِ اولیه نشانی نیست. هدف دیگر تحقیق آگاهی از پیشینه ی تنکلوشای نخستین است. شناخت برخی عناصِر تصویری در متن و نگاره های اثر، نظیر «سیارات»، «هیکل ها»، و حکیمان و پیامبرانی چون هرمس، «تنکلوشا» را کتاب مصوّر باورهای کیش «صابی» می یابد، قومی که سابقه ی آنان به پیش از اسلام باز می گردد.

بررسی مضامین هنر تصویری دوره قاجار در نقوش سقانفارهای مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  فتانه محمودی   محمود طاووسی

چکیده با وجود غنای مضامین تصویری سقانفارها و پیوند آن با آیین ها، اعتقادات مردم منطقه و اساطیر و ادبیات ایران، تاکنون هیچ پژوهش فراگیری در باب چگونگی و میزان تأثیر پذیری نقوش سقانفارها از فرهنگ حاکم بر هنردوره قاجار و تعامل آن با نسخ ادبی صورت نپذیرفته است. معدود پژوهش های انجام شده نیز به دلایل مختلف از جمله محدود بودن یافته های تحقیق و فقدان روش تحقیق تعریف شده قابل استناد نیستند. اکثر این پژوهش ها به بررسی توصیفی نقوش پرداخته و خاستگاه آنها و ارتباط آن را با هویت هنر دوره قاجار را در نظر نگرفته اند. رساله حاضر در هفت فصل به پیدایش مضامین، مفاهیم و خاستگاه نقوش و تبیین رابطه آنها با مذهب، اساطیر و ادبیات ایران می پردازد. برای دستیابی به این منظور ابتدا با انتخاب چند نمونه از سقانفارها نقوش آنها دسته بندی و مضامین آنها طبقه بندی می شوند و برای کشف مفاهیم مستتر در آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در انتهای رساله می توان نتیجه گرفت که استفاده از سقانفارها به عنوان مکانی جهت برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم به یاد واقعه عاشورا و یاران امام حسین (ع) و تشنگی لب یاران امام و حضرت ابوالفضل(ع) به عنوان سقای دشت کربلا تا به امروز تداوم داشته است. رویکرد تحقیق ساختاری است. یعنی سقانفار به عنوان یک واحد در برگیرنده اجزاء متفاوتی است که معانی بی شماری در آنها مستتر است و دسته هایی از این روابط است که با هم تلفیق شده و معانی را پدیدار می سازند. به دلیل کارکرد اساطیری، کهن نمونه ای و نمادین نقوش سقانفارها، روش تجزیه تحلیل اسطوره ای و کهن الگویی برگزیده شده است.برای این کار ابتدا مضامین کلی نقوش بررسی شده و سپس تعدادی از سقانفارها به عنوان جامعه آماری تعیین شده و مورد تجزیه تحلیل قرار می گیرند. تأکید این رساله علاوه بر تحلیل معانی و مضامین نقوش، به ارتباط آنها با فرهنگ و اعتقادات حاکم بر جامعه نیز می باشد لذا کلیه مولفه های هویت ساز از جمله مذهب، اساطیر، افسانه ها و هنر عامه پسند منطقه و ارتباط آنها با خلق این آثار مورد توجه قرار گرفته اند. در واقع هریک از این نقوش به عنوان یک واحد ، کل نظام ساختاری یک سقانفار را شکل داده اند که در ورای این ساختار نظامی فرهنگی و مفهومی قابل مشاهده است. در انتهای رساله می توان نتیجه گرفت که با توجه به تقسیم بندی مضامین نقوش در سقانفارها شامل مضامین مذهبی، ادبی، تاریخی و روزمره، می باشند. رواج تعزیه و شبیه خوانی در دوره قاجار، اصلی ترین علت برپایی سقانفارها بوده است. و نقوش آنها نیز، برگرفته از متون تعزیه می باشند. شاهنامه فردوسی با مضمون حماسی، قصص الانبیاء بامضمون مذهبی و حماسی، خمسه نظامی با مضامین تغزلی، عجایب المخلوقات قزوینی با رویکرد دانش عامیانه و رواج داستانهای عامیانه نیز ثیر به سزایی در تثبیت هویت هنر مازندران در دوره قاجار داشته اند. ? همگی ت کلمات کلیدی : هنر دوره قاجار، نقوش سقانفارها، تعزیه، مضامین ادبی، اساطیر، حماسه ، چاپ سنگی

عنوان: بررسی تطبیقی معماری وهنرهای جنبی دوره صفویه وقاجاریه(بررسی موردی عمارت عالی قاپو دوره صفویه با شمس العماره کاخ گلستان دوره قاجاریه)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  اکرم خلیلی پور   محمود طاووسی

کاخ عالی قاپو عمارتی است که درغرب میدان نقش جهان و روبه روی مسجد شیخ لطف الله سر بر افراشته و به عنوان یکی از مهمترین شاهکارهای معماری اوایل قرن 11هجری از شهرتی عالم گیر برخوردار است . این کاخ 6طبقه که هر طبقه دارای تزیینات ویژه ای می باشد.در طبقه همکف دو تالار وجود دارد که در آن روزگار به امور اداری و دیوانی اختصاص داشت در طبقه آخر ایوان بزرگی که بر 18ستون بلند و رفیع استوار است در وسط این ایوان حوض زیبایی از مرمر وجود دارد.همچنین گچبریهای طبقه آخر که انواع جام و صراحی را در نهایت زیبایی و ابتکار هنرمند گچ کار به نمایش می گذارد و به اتاق موسیقی معروف است . تزیینات سطوح خارجی عالی قاپو دارای نما های آجری با ترکیبی از کاشی می باشد ، لیکن سطوح داخلی دارای زیبا ترین انواع گچبری و نقاشی است . مینیاتورهای رضا عباسی جلوه خاصی به آن افزوده و کاخ عالی قاپو بیشتر جنبه تشریفات داشته است . ناصرالدین شاه در بازگشت از سفرهای اروپایی با تمایلی که به برج های اروپایی پیدا کرد دستور ساخت بنای مرتفعی را داد . شمس العماره یا عمارت خورشید که ساخت آن در سال 1282 ه . ق می باشد . امتیاز شاخص آن ارتفاع ، تزیینات و طراحی این بناست . شمس العماره 5طبقه و با تالار آیینه ، ستون های بلند مرمرین ، راه پله ها ، دو برج و ساختمان ساعت از جمله بناهای عالی زمان قاجاریه به حساب می آید . این عمارت هم از نظر نقشه و هم شکل ظاهری ،آرایش داخلی ،آیینه کاری ها و نقاشیها ، گچبریها ، ازاره ها ، دیوار و سقف های آن و هم از حیث نمایش شیوه های مختلف تزیینات داخلی بناها در ایران بی نظیر است . اولین بنایی است که به سبک اروپایی و فلز در آن بکار رفته .اهداف :1-دستیابی به تاثیر معماری صفویه بر معماری قاجاریه تا چه اندازه بوده است .2 -مقایسه دو عمارت عالی قاپو با شمس العماره از لحاظ معماری و هنرهای جنبی. روش های اجرا میدانی ، کتابخانه ای ،تحلیل تاریخی و... تاثیر دوره صفویه بر دوره قاجاریه هم از نظر معماری و هم به لحاظ هنرهای جنبی با مقایسه دو عمارت عالی قاپو وشمس العماره قابل مشاهده است.

تصحیح باب دوم نسخه مصباح الرسایل و مفتاح الفضایل
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  پیمان طرفی   محمود طاووسی

نسخه «مصباح الرسایل و مفتاح الفضایل» تألیف «موفّق بن محمّد المجدی» است. کتاب مشتمل است بر دو باب و هر باب نیز فصولی را در موضوع سلطانیات و اخوانیّات در بر می گیرد. تا امروز، تنها تک نسخه ای از مصباح الرسایل موجود می باشد که به سال 742ه.ق و ظاهراً به دستور بایزید دوم –پادشاه عثمانی- به رشته تحریر درآمده است؛ شاهد این گفتار، نقش مُهری با نوشت?: «بایزید بن محمّد حان مظفر دائماً» است که در صفحه اوّلِ پیش از متن اصلی و صفح? پایانی نسخه، به خطّ طغرا نگاشته شده است. گمان می رود تألیف این کتاب باید سال های 623 تا 640ه.ق – دوران خلافت المستنصر بالله- اتّفاق افتاده باشد. بنابر این کتاب مصباح الرسایل و مفتاح الفضایل، از لحاظ قدمت و ذکر موضوعات کاربردی و آموزشی در فنّ ترسل، بعد از کتاب «دستور دبیری» تا امروز جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. در این تحقیق مبنای کار بر تصحیح نسخه بوده است. پژوهشگر در این تحقیق به نوشتن تعلیقات، شرح و مقدّمه، معرّفی محتوایی باب دوم، ویژگیهای سبکی، املایی و دستوری، فهرست های کتاب مصباح الرسایل و مفتاح الفضایل پرداخته است.

بررسی تطبیقی نقشمایه انسانی در ظروف دوره ساسانی و سلجوقی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1389
  فائزه شناور ماسوله   محمود طاووسی

نقشمایه انسانی همواره جایگاهی خاص در هنر ایران و عناصر تصویری آن داشته است.در دوره ساسانی باتوجه به نوع حکومت و باورهای موجود، شاه به عنوان مرکز قدرت و نماد شکوه سلطنتی همواره جایگاهی ویژه را در نقوش به خود اختصاص داده است .با ورود اسلام به ایران و در سالهای اولیه آن ،ترسیم نقش انسانی مکروه دانسته و بسیار کم شد.در دوره سلجوقی به عنوان اولین و اصلی ترین دوره هنری بعد از اسلام ،مجددا تصاویر انسانی جایگاهی ویژه را به خود اختصاص داد و تصاویر به نوعی مجددا انسان محور شد،اما با توجه به تغییر آیین و باور هنرمند نسبت به دنیای پیرامون ،این بار تصویر و تعریف انسان ،جایگاهی معنوی یافت و با توجه به درونمایه و ذات او شکل گرفت .هدف از انجام این پژوهش بررسی نقوش انسانی ظروف ساسانی و تطبیق آن با نقشمایه های انسانی ظروف سلجوقی است که دراین میان چگونگی سیر توالی ،تداوم و یا عدم تداوم عناصر و بنمایه های تصویری بررسی خواهد شد. به طور کلی توالی و امتداد عناصر و مولفه های تصویری قبل از اسلام به ویژه دوره ساسانی در دوره های اسلامی و به طور اخص سلجوقی در(مضامین و نقوش ) به چشم می خورد .الهام از ادبیات ،صور نمادین سماوی ، برخی تقسیمات هندسه ای بر اساس فرم دایره ، نحوه ترسیم پرسپکتیو تصاویر ، نماد پردازی و چکیده نگاری برخی از وجه تشابهات تصویری این دو دوره است.داشتن انعطاف و حالت در نقشمایه های انسانی سلجوقی در برابر پیکره های با صلابت و عاری از احساس ساسانی و تفاوت در چگونگی نمایش بدن و نوع پوشش و نیز تزیینات آن از موارد وجوه تمایز نقوش انسانی این دو دوره است. پژوهش حاضر کتابخانه ای و اسنادی و به صورت مقایسه ای انجام شده است.

بررسی معماری و هنرهای جنبی ، مجموعه مذهبی ، آموزشی ، حاج آقا علی در کرمان
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات 1390
  عاطفه مهدوی شهربابکی   محمود طاووسی

شهرستان رفسنجان نیز یکی از مهم ترین شهرستان های استان کرمان به شمار می رود که در شمال غرب استان قرار دارد. شهری که هر چند بناهای تاریخی به جا مانده از آن ، به دوران سلوکیان تا به پهلوی بر می گردد ، اما آوازه تاریخی آن به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح می رسد. حاج آقاعلی ملاک عمده رفسنجان ابتدا مرد پیله ور و ساده ای بود که به مرور زمان به تاجری بزرگ مبدل شد ، که در تجارت با شرق و غرب نیز ارتباط برقرار می کند. او نقش آبادانی را در پیشبرد امر تجارت به خوبی درک می کرده است . به همین علت در روستای کوچک قاسم آباد در شرق شهر رفسنجان و همچنین شهر کرمان با صرف هزینه های زیاد اقدام به ساخت مجموعه ای از بناهای فرهنگی ، مذهبی و تجاری نمود تا بتواند جامعه آن روز را به دور این مرکز فرا خواند تا در این رهگذر به اهداف تجاری خود نیز دست یابد. او علاوه به این دو مجموعه اقدام به ساخت بزرگترین و زیباترین خانه خشتی جهان در روستای قاسم آباد می نماید.

بازنمایی مرگ درموج نو سینمای ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  نادیا معقولی   حسینعلی قبادی

با وجود شهرت موج نو سینمای ایران و آثار تامل برانگیز و مشحون از مرگِ ساخته شده در این دوره از تاریخ سینمای ایران، تاکنون پژوهش فراگیری در باب چگونگی بازنمایی مرگ در این دوره سینما و چگونگی وابستگی این بازنمایی با تحولات اجتماعی، اساطیر و ادبیات ایران صورت نپذیرفته است. رساله حاضر در شش فصل به چگونگی بازنمایی مرگ در اساطیر، ادبیات کهن و معاصر ایران پرداخته و تحولات اجتماعی در دوره شکل گیری موج نو سینمای ایران را بررسی نموده است. پرسش اصلی در رساله این است که عناصر موجود در فرهنگ سنتی به ویژه اسطوره و ادبیات و دگرگونی های اجتماعی و سیاسی به چه صورت در شکل گیری میزان و چگونگی بازنمایی مرگ در موج نو سینمای ایران موثر بوده اند؟ و همچنین بازنمایی مرگ در موج نو سینمای ایران چه تحولاتی را به لحاظ محتوای پشت سر گذاشته است؟ برای دستیابی به این منظور در ابتدا تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در زمان شکل گیری موج نو سینمای ایران و همچنین وضعیت فرهنگی و ادبی در این دوره مورد بررسی قرار گرفتند و سپس جریانهای سینمای ایران از ابتدا تا انقلاب اسلامی مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه با انتخاب نظریه بازتاب ، سه روش نشانه شناسی، جامعه شناسی و اسطوره گرا جهت تحلیل نمونه ها انتخاب گردیدند. پس از بررسی بازنمایی مرگ در اساطیر، ادیان، ادبیات کهن و معاصر ایران، موج نو سینمای ایران در دو وجه درونی و بیرونی تحلیل گردید. چگونگی شکل گیری این سینما و عوامل موثر بر آن در رویکرد بیرونی و همچنین حضور عناصر درونی چون مکاتب هنری، انواع قهرمان و وضعیت های نمایشی در این سینما مطالعه شد. در ادامه با انتخاب نمونه ها در سه بخش اساطیر، جامعه و ادبیات، بازنمایی مرگ در این نمونه ها با استفاده از روشهای جامعه شناختی و نشانه شناختی و اساطیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در انتهای رساله چنین مشخص گردید که بازنمایی مرگ در موج نو سینمای ایران در بین سالهای 1337 تا 1357 به طور غیر مستقیم از اساطیر و به شکلی مستقیم از ادبیات معاصر خود متاثر بوده است و همچنین تحولات اجتماعی در طی این دوره بیست ساله موجب تغییر در درونمایه های مرگبار و بازنمایی مرگ در موج نو سینمای ایران گردیده است.

پارسیان هند و ارتباط تاریخی فرهنگی آنان با زردشتیان ایران تا پایان دوره قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1391
  فرهاد صبوری فر   محمود طاووسی

پس از فتح ایران توسط اعراب از قرون اوّلیه هجری، که شاید نتوان زمان دقیق آن را تعیین نمود، گروهی از زردشتیان ایران از طریق دریا خود را به هند رساندند و با اجازه حاکم گجرات در آنجا ساکن شدند. در ادوار مختلف بنا به علل و عواملی مهاجرت زردشتیان به هند تداوم یافت. این گروه که به پارسیان هند شهرت یافتند ارتباط فرهنگی و تاریخی مداوم با زردشتیان ایران داشتند. توضیح آنکه پس از فتح سنجان توسط مسلمانان شالوده فرهنگی پارسیان در هند مورد تهدید قرار گرفت و آنان در امور مذهبی دستخوش اختلاف شدند. لذا، از طریق فرستادگان خود به موبدان ایران متوسل شدند و شاید به همین علت توانستند هویت خود را در هند نزدیک به سیزده قرن حفظ کنند. متقابلاً، پس از هرج و مرج های اجتماعی ایران بعد از سقوط صفویه تا ابتدای دوره قاجار تعداد و سطح زندگی فرهنگی و اجتماعی زردشتیان تنزل یافت. پارسیان که در سایه کوشش های فرهنگی و اقتصادی خود در هند پیشرفت کرده بودند، خدمات پیشین زردشتیان ایران را با حمایت های مادّی و فرهنگی خود تا حدّ زیادی در دوره قاجار جبران کردند. در این رساله کوشش شده نحوه ارتباط پارسیان هند با زردشتیان ایران تا پایان دوره قاجار مورد بررسی قرار گیرد

تحلیل مفهومی نقشمایه های بومی و سنتی در معماری تکایای مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1391
  محمد اعظم زاده   مجتبی انصاری

ترسیم نقشمایه ها در معماری تکایای مازندران، حاصل ذوق و احساس نقاشان عامیانه است و به مثابه شاخص هویت فرهنگی و تاریخی این استان محسوب می شود که امروزه تعداد قابل توجهی از این نقوش در برخی روستاها به ویژه بخش مرکزی استان همچنان باقی مانده اند. معماری تکایا در دوره اسلامی اگرچه برای برگزاری مراسم عزاداری بر پا شده اند اما نقوش متنوع آن علاوه بر مضامین مذهبی شیعیان ، یادآور آیین های کهن پیش از دوره اسلامی و پیوند دهنده هنر عامیانه این خطه با باورها و اعتقادات آیینی مردم بوده است. دستیابی به فهم و درک این میراث ارزشمند که در قالب تصویر ارایه گردیده است، نگارنده رساله را به بررسی و مطالعه این نقشمایه ها سوق داده، موضوعی که تاکنون، پژوهش خاص و دقیقی در این خصوص انجام نپذیرفته است. تدوین و مرحله تجزیه و تحلیل داده ها، به روش توصیفی و تحلیلی – تطبیقی است. آرایه های ترسیمیِ مورد نظر که از میان 21 تکیه اصیل گزینش شده اند به عنوان جامعه نمونه(از بخش مرکزی استان) انتخاب و پس از شناسایی و معرفی مضامین، مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. روند جستجو و تاکید نگارنده در این رساله، مبتنی بر این فرضیه است که جهان اساطیری و باورهای مردمی در شکل گیری نقوش بسیار اثرگذار بوده و روند تلفیق آن ها پس از دوران اسلامی قابل توجه است، که با هدف درک مفاهیم نهفته در نقشمایه های بومی و غیر بومی انجام پذیرفته است. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که برخی منابع نوشتاری کهن قبل و پس از دوره اسلامی، مکاتب هنری هنرمندان رسمی، نگرش نقاشان عامیانه و برخی کتب چاپ سنگی عهد قاجار از مهم ترین علل شکل گیری مضامین این نقوش هستند، همچنین آرایه های ترسیم شده در تکایا، صرفاً با هدف تزیین پدید نیامده اند بلکه دارای مفاهیم نمادین بوده و شیوه های بیانی ساده ورسا و با تلفیقی از نگرش عینی و ذهنی هستند.

بررسی مساجد همدان درفاصله دوره های زند تا قاجار از دیدگاه باستان شناسی (مطالعه موردی شهر همدان و بخش فامنین)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم انسانی 1390
  مهکام یاور   محمود طاووسی

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت معماری مساجد همدان در دوره قاجار از دیدگاه باستان شناسی می باشد، که به صورت موردی مسجد جامع و پنج مسجد محله ای شهر همدان وسه مسجد روستایی بخش فامنین و یک مسجد روستایی همدان مورد بررسی قرار گرفته است . روش تحقیق بر اساس تحقیقات کتابخانه ای در خصوص پیشینه شهر همدان و وضعیت این مساجد در گذشته و تحقیقات میدانی در خصوص چگونگی وضعیت معماری و تزیینات آنها بوده است که با بررسی بناها ، عکس ها و پلان ها صورت گرفته است . بررسی ها نشان می دهد که معماری مساجد این دوره در شهر همدان دارای نوعی رکود و سستی نسبت به معماری دوره های قبل تر مساجد در ایران است و بطورکلی نوعی سادگی و بی پیرایگی را در این بنا ها مشاهده می کنیم . در میان مساجد شهر همدان مسجد جامع به لحاظ اهمیت، دارای ساخت و ساز وسیعتر و تزیینات بیشتری است اما باقی مساجد دارای شبستانهای ساده ستوندار با طاق های جناقی و تزیینات محدود در آجرکاری بناها می باشند . شبستانها بنابر موقعیت اقلیمی منطقه کوهستانی، معمولاً دارای سقف هایی کوتاه می باشند . در مقایسه با دیگر مساجد این دوره در ایران نیز مانند ، مسجد شاه تهران و مسجد سلطانی سمنان نیز این سادگی در مساجد همدان دیده می شود .

اثربخشی باورهای عاطفی در پیشگیری از رفتارهای پرخطر (مصرف پان پراگ) در نوجوانان منطقه چابهار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1391
  اسماعیل فتاحی   علیرضا حیدرنیا

مصرف مخدرهای جویدنی به نام پان پراگ یکی از دلایل عمده ی روی آوردن نوجوانان به مصرف مواد مخدر در آینده است. هدف از این مطالعه اثربخشی مداخله آموزشی بر محوریت باورهای عاطفی در کاهش مصرف پان در نوجوانان 14-12 ساله شهر چابهار بود. در این پژوهش نیمه تجربی 105 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمون مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای شامل سوالات دموگرافیک، و نیز سوالاتی در خصوص سنجش آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی مربوط به مصرف پان پراگ و نیز میزان مصرف این ماده بود، که روایی و پایایی آن با بهره گیری از روش های علمی مورد بررسی تایید قرار گرفت. پس از انجام پیش آزمون در هر دو گروه پس تطبیق همسانی و عدم وجود اختلاف معنادار بین میزان متغیرهای اصلی در دو گروه، مداخله آموزشی با روش سخنرانی، همراه ارائه پمفلت و نیز پرسش و پاسخ و به کارگیری تصاویر ذیربط و یک فیلم ده دقیقه ای در گروه آزمون انجام شد. بلافاصله بعد از مداخله آموزشی و همچنین 3 ماه پس از آن داده ها و اطلاعات توسط پرسشنامه جمع آوری و نهایتاً با نرم افزار آماری spss نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از آموزش، میانگین نمرات آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی و نیز میزان مصرف پان پراگ در گروه آزمون به طور معنی داری افزایش پیدا کرد این مقادیر در گروه کنترل تفاوت معنی دار نداشت. نتایج این مطالعه حاکی از تأثیر مداخله آموزشی بر محوریت باورهای عاطفی در خصوص رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف ماده پان پراگ در بین دانش آموزان گروه سنی 14-12 ساله شهر چابهار بود. واژه کلیدی: آگاهی، نگرش، باورهای عاطفی، پان پراگ، رفتار.

تجزیه و تحلیل ساختار بصری دائره المعارف های تخصصی فارسی در سده اخیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1386
  معصومه میرسعیدی   محمود طاووسی

گرچه دایره المعارف نگاری در ایران پیشینه ای کهن دارد. اما می دانیم که دایره المعارف نگاری نوین در ایران با نگاه به دایره المعارف های غربی پدید آمده اند.تحلیل ساختار و محتوای بصری دایره المعارف ها نکاتی را می نمایاند که طراحی گرافیک صرف قادر به تبیین آنها نیست. این نکات برآمده از ضرورتهای محتوایی و شیوه ویرایش متن اثر است. محتوا و شیوه های ویرایش دایره المعارف ها بر ساختار و محتوای بصری تأثیر مستقیم و آشکاری دارد. در این بین گونه های از ویراستاری که صرفاً شباهت لفظی با ویرایش متن اثر دارند از جمله: ویراستار تصویر، ویراستار تولید و... از جمله مباحث مطرح شده در این نوشتارند. چرا که شناخت استانداردهای بصری در هر دایره المعارفی مستلزم شناخت و درک ارتباط بین طراحی گرافیک، محتوا و شیوه ویرایش دایره المعارف ها است.

مقایسه تأثیر روشهای آموزش چندرسانه ای و آموزش لحظه ای چهره به چهره بر رفتار تغذیه ای دانش آموزان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1391
  شهره شاهمحمدی بنی   فضل اله غفرانی پور

تغذیه یکی از ارکان شیوه زندگی سالم به شمار می رود و بهبود آن نیازمند کاربرد روش های مناسب آموزشی برای ارتقای سطح آگاهی، نگرش و رفتارتغذیه ای افراد بالاخص کودکان است. هدف این پژوهش، مقایسه تأثیردو روش آموزشی چندرسانه ای و لحظه ای چهره به چهره درارتقای متغیرهای مذکور در دانش آموزان ابتدایی است. این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است، که روی دو گروه 84 نفری از دانش آموزان بخش جاجرود که به صورت تصادفی از دو دبستان انتخاب شدند، انجام شد. گروه اوّل به شیوه آموزش لحظه ای توسط معلّم و گروه دوّم توسط بسته چندرسانه ای درمورد راهنمای هرم غذایی تحت آموزش قرار گرفتند. میزان آگاهی، نگرش و رفتار تغذیه ای دانش آموزان درسه مرحله: (قبل، بلافاصله و سه ماه بعد از مداخله توسط پرسشنامه محقِّق ساخته) اندازه گیری و داده ها با استفاده ازآزمون های آماری متناسب از جمله repeated measures, t-test, chi-square مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. براساس یافته های پژوهش، میانگین (درصد) امتیاز آگاهی قبل از مداخله در هر دو گروه 3/77 و سه ماه بعد درگروه آموزش لحظه ای وچندرسانه ای به ترتیب 6/94 و3/89 ؛ میانگین(درصد) امتیاز نگرش قبل ازمداخله درگروه آموزش لحظه ای وچندرسانه ای به ترتیب2/81 و 80 ، و سه ماه بعد90 و 83 ؛ و میانگین(درصد) امتیاز رفتار قبل از مداخله درگروه آموزش لحظه ای وچندرسانه ای به ترتیب4/50 و51 و سه ماه بعد 79و7/65 بودکه درهرسه متغیر دارای تفاوت معنادار بود (001/0>p). یافته های پژوهش حاکی ازتأثیر بیشتر و پایدارتر روش آموزش لحظه ای بر بهبودآگاهی، نگرش ورفتار تغذیه ای وارتقاء الگوی مصرف مواد غذایی افرادمی باشد. علیرغم کارآیی و جذابیت شیوه آموزش چندرسانه ای که در مطالعات بسیار به اثبات رسیده، به نظر می رسد که در بعضی زمینه ها و شرایط آموزشی، شیوه آموزش لحظه ای در دسترس-تر، کم هزینه تر و درعین حال اثربخش تر از شیوه منظم و هزینه بر آموزش چندرسانه ای باشد. فرصتهای بی شماری درطول سال تحصیلی دراختیار معلمّان قراردارد که با حداقل بودجه، تدارکات، یا برنامه ریزی گسترده می توان ازآنها استفاده بهینه نموده وبا بکارگیری روش آموزش لحظه ای درراستای تحقق اهداف آموزشی گامهای موثری برداشت. کلید واژه ها: آموزش لحظه ای، آموزش چندرسانه ای، آگاهی تغذیه ای، نگرش تغذیه ای، رفتار تغذیه ای، دانش آموزان.

«تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی برشکل گیری مسکن بومی روستایی گیلان (با تأکید بر نقش زنان)»
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1391
  مژگان خاکپور   مجتبی انصاری

در نگاه نخست به نظر می رسد که معماری بومی روستاهای گیلان کاملاً تابع شرایط اقلیمی و جغرافیای طبیعی منطقه است، اما با بررسی ژرف تر، وجوه پنهانی تاثیرپذیری از شرایط اجتماعی-فرهنگی نیز آشکار می شود. این طور به نظر می رسد که تعاملات مردم این ناحیه با یکدیگر و برخی از مفاهیم معنا یافته در رفتارها ، آیین ها و شیوه های زیست روستاییان در کالبد مسکونی روستایی گیلان اثرگذار می باشد.این رساله در پی یافتن عواملی فرهنگی-اجتماعی و چگونگی تاثیر آنها بر شکل گیری مسکن بومی در روستاهای گیلان است. بنابراین، پرسش اصلی این تحقیق بدین مضمون طرح شده است که علاوه بر عوامل اقلیمی و جغرافیایی موثر بر کالبد مسکونی در روستاهای گیلان، چه عوامل عمده ای تحت تاثیر فرهنگ و روابط اجتماعی مردم ساکن این منطقه و به ویژه تاثیر جایگاه اجتماعی-فرهنگی زن در گیلان، در شکل گیری این کالبد نقش داشته است؟ چارچوب نظری این رساله در خصوص چگونگی تاثیرات فرهنگی-اجتماعی بر مسکن، بر مبنای نظریات ادوارد هال و امس راپاپورت بوده و فرضیه ی اصلی، هماهنگی عوامل اجتماعی-فرهنگی مربوط به شیوه زیست افراد و تعامل آنان با شرایط طبیعی منطقه است. این پژوهش در مرحله ی گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش های میدانی مشاهده ی مشارکتی و رلوه از طریق بازدید از روستاهای گیلان انجام گرفته و در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها، با در نظر گرفتن هماهنگی شکل معماری بومی با بافت فرهنگی و کنش های اجتماعی، تحلیل داده ها به صورت توصیفی صورت گرفته و به پیمایش صفات، ویژگی ها و خصایص این معماری پرداخته شده است. مبانی نظری تحقیق بر پارادایم(سامانه جستجو) ساختارگرایی و راهبرد تحقیق، تفسیری و کیفی است. در این پژوهش، ضمن برشماری چهار عامل عمده ی موثر بر شکل گیری مسکن روستایی که عبارتند از (1)بستر جغرافیایی و شرایط اقلیمی محیط، (2)فعالیت های معیشتی مردم ساکن در منطقه، (3)مصالح بومی و امکانات ساخت محلی، (4)ویژگی های فرهنگی-اجتماعی ساکنان؛ این نتیجه حاصل شده است که معماری برونگرای روستاهای گیلان، با موقعیت اجتماعی زنان دارای ارتباط معنادار است. درجهت بسط نتیجه این پژوهش می توان چنین اظهار کرد که در فرهنگ بومی مردم گیلان، زن در حاشیه قرار ندارد و تمایز جایگاه زن در ساختار اجتماعی و اقتصادی خانواده، در کنار شرایط جغرافیایی و اقلیمی، از مهمترین عوامل برونگرایی در مسکن روستایی گیلان است و مفاهیمی همچون شیوه های زندگی، آداب و رسوم، امنیت، تعیین حریم و قلمرو، روابط اجتماعی و تعلق داشتن به گروه های اجتماعی، روش های حسی ادراک فضای معماری، قدرت و اقتدار، جهان بینی و به ویژه جایگاه نافذ زنان در فرهنگِ گیلانِ بر معماریِ بومی مردم این منطقه تاثیر داشته است. این پژوهش که نوعاً نظری است می تواند دستمایه تحقیقات کاربردیی باشد که راهبرد توسعه روستایی را در ارایه راهکارهای مسکن مناسب، هدف قرار می دهند.

تحلیل ساختارگرایانه نقشمایه های ترکیبی- تخیلی بر روی آثار مکشوفه در فلات ایران از هزاره پنجم قبل ازمیلاد تا حمله اسکندر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1391
  بیتا مصباح   علیرضا هژبری نوبری

نقوش تخیلی– ترکیبی در فلات ایران از هزاره پنجم قبل از میلاد به طورگسترده ای و بر روی انواع آثار و اشیا به جامانده به کاررفته اند. مطالعه نقوش تخیلی – ترکیبی از دیدگاه سازمان تشکیل دهنده نقوش و نیز مفاهیم مرتبط با این نقوش مهم ترین موارد مورد بررسی در پژوهش حاضر هستند. این پژوهش ضمن استفاده ازعلم نشانه شناسی مبتنی برروش شمایل شناسی اروین پانوفسکی به مطالعه سازمان تشکیل دهنده نقوش در ساختار ترکیب ها و نیز الگو شناسی آنها پرداخته است. این روش مطالعه منجر به شناسایی ساختار بیش از 219 نقشمایه تخیلی و طبقه بندی آنها در 8 گروه اصلی ترکیبات انسانی، شیر و عقاب، بز، اسب، گاو، شیر، موجودات چندگانه و دیوها شده است. طبقه بندی نقوش در 8 گروه اصلی در نهایت منجر به تشخیص و کشف ساختار اصلی دخیل در شکل گیری نقوش تخیلی در ایران گردید. بر این اساس ، چهار موجود انسان ، عقاب ، شیر و گاو موجودات اصلی در شکل گیری نقوش تخیلی به شمار می روند. علاوه بر این مطالعه مکانی نقوش تخیلی نشان می دهد که سرچشمه های ابداع نقوش در داخل فلات و نزد ساکنان بومی سرزمین ایران وجود داشته است. تاثیر اقوام همسایه ویا مهاجر تنها در شکل کلی نقشمایه موثر بوده و در برخی موارد بعضی از ترکیبات را به این مجموعه افزوده است. واژگان کلیدی: تخیلی ، شمایل شناسی، ساختارگرایی، ترکیب پایه ، ترکیب فرعی ، الگوشناسی

معرفی و مقایسه نسخه خطی شاهنامه مورخ 1044 ه.ق و ویژگیهای 15 نگاره از 140نگاره ی آن با شاهنامه چاپ مسکو موجود در آرشیو ملی کابل افغانستان- پروژه عملی: نقش جلد شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  میراحمدنوید مشعوف   پرویز اسکندر پور خرمی

شاهنامه حکیم فردوسی از جمله کتاب‎های تاریخی، ادبی و هنری است که در بزرگترین کارگاه‎های هنری که از پشتیبانی شاه و شاهزاده‎گان برخوردار بود فراهم می‎آمد. که این خود نشان‎دهنده توجه و نگاه عمیق بزرگان به تاریخ و فرهنگ این پهناورسرزمین است. سرزمینی که روزگاری همچون نگین برانگشتری هنر جهان می‎درخشید که امروز ما بدان افتخار می‎کنیم. نسخ خطی شعر پارسی بجای مانده از دوره‎های متمادی پیشین که با خود دنیایی از ادب و هنر را حمل می‎کند امروز تزیین‎دهنده بزرگترین و مشهورترین موزه‎های جهانند؛ که کشور رنج‎دیده افغانستان هم با سپری کردن چند دهه جنگ و خون‎ریزی از این دسته مستثنی نیست و در آرشیو خویش تعدادی از نسخ و اسناد تاریخی گرانبها را با همه ناهنجاری‎های اجتماعی محفوظ داشته است. این آرشیو که بنای آن هم از جمله بناهای تاریخی در افغاستان به شمار می‎آید در زمان امیر عبدالرحمن خان بنا گردیده، که تا سال 1352 خورشیدی محل کار امیر حبیب الله پسر امیر عبدالرحمن بود و بعداز این زمان (1352) در هنگام پادشاهی سردار داوود خان از آن به عنوان کتابخانه دولتی استفاده شده که سرانجام در سال 1356 خورشیدی رسماً تحت نام آرشیو ملی افغانستان نام گذاری گردید. این آرشیو دارای هشت هزار جلد نسخه خطی و یکصد و شصت هزار اسناد تاریخی است که می‎توان آنرا از جمله آرشیوهای پر بار و غنی در بین کشورهای شرقی به حساب آورد، که از آن جمله شاهنامه فردوسی مورخ 1044 ه ق با هفتصد برگ با کتابت بسیار پاکیزه عبدالرزاق ابن عطأ الله و یکصد و چهل نگاره با تصویرگری محمد سمیع محمد شفیع است که در این پایان‎نامه به معرفی و بررسی گرفته شده است. روش تحقیق در این پایان‎نامه توصیفی_تحلیلی، تاریخی است.

تأثیر آموزش بهداشت بر ارتقای رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در نوجوانان دختر شهر چابهار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1392
  عایشه امینی   شمس¬الدین نیکنامی

چکیده زمینه و هدف: پوکی استخوان بیماری شایع رو به افزایشی است که سبک زندگی نقش مهمی در ابتلا به آن دارد، در حالی که قابل پیشگیری بوده و ساده ترین راه مقابله با آن آموزش رفتارهای پیشگیری کننده به ویژه رفتارهای تغذیه ای در سنین نوجوانی است. این مطالعه با هدف تأثیر آموزش بهداشت بر ارتقای رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در نوجوانان دختر شهر چابهار انجام گردیده است. روش بررسی: مطالعه حاضر پژوهشی مداخله ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که بر روی 90 دانش آموز دختر مقطع دوم راهنمایی چابهار در سال 92-1391به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد(هر کدام 45 نفر) انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا و پرسشنامه ffq(چک لیست استاندار بسامد خوراک کیفی31 گویه) بود. پرسشنامه در سه زمان قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی تکمیل گردید و پرسشنامه ffqدر دو زمان قبل و 3 ماه بعد توسط دانش آموزان تکمیل گردید. بعد از انجام پیش آزمون، مداخله آموزشی طی 4 جلسه در مدت زمان 10 روز برای گروه آزمون انجام گرفت. اطلاعات با نرم افزار spss18 و آزمون های آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیکی تفاوت معنی دار باهم نداشتند. قبل از مداخله تفاوت معنی دار بین میانگین نمرات متغیرهای اصلی مطالعه در دو گروه مشاهده نشد(05/0<p). بعد از مداخله تفاوت معنی دار در میانگین نمرات آگاهی، نگرش، قصد رفتاری و رفتارهای مستعدکننده بین دو گروه آزمون و شاهد مشاهده شد(001/0p<)؛ ولی به رغم تغییر در رفتارهای پیشگیری کننده، تفاوت در حد معنی دار، قبل و بعد از مداخله ایجاد نشد(057/0=p). اما این اختلاف بعد از مداخله با گروه شاهد معنی-دار بود. نتایج: نتایج این مطالعه تأثیر مثبتی روی الگوی تغذیه دانش آموزان به منظور پیشگیری از پوکی استخوان داشته و مداخله در افزایش و بهبود میزان آگاهی، نگرش، قصد رفتاری و رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان موثر بوده است. ولی در مجموع برای تغییر رفتار افراد نباید تنها روی عوامل فردی تمرکز شود و سایر عوامل فرهنگی و اقتصادی موثر در تصمیم گیری و انجام رفتار نادیده گرفته شود. واژگان کلیدی: آموزش بهداشت، رفتار تغذیه ای، پیشگیری، پوکی استخوان

آداب مهرنویسی در دوره اسلامی (از ایلخانان تا پایان قاجاریه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  محمدصادق میرزاابوالقاسمی   محمود طاووسی

«مُهرنویسی» واژه ای در تعریف ضابطه های ساختاری ظواهر مهرهاست که در این رساله به تعیین الگوهای قراردادی در ساخت و پرداخت مهرهای اسلامی می انجامد و آداب مهرنویسی به جمله عناصر و قواعد موثر در تشکیل این ضابطه ها گفته می شود. ظاهراً از ابتدای سده هشتم هجری با اصلاح نظام دیوانی و اسنادی دستگاه ایلخانی، قواعدی نیز برای تشکیل و تحریر مهرهای اسلامی در نظر گرفته شده است. این قواعد که بر پایه هویت حقیقی و حقوقی اشخاص و سلسله مراتب دستگاه حکومتی و دیوانی استوار بوده، با فرهنگ عامه در سجع گزینی، با اصول خوشنویسی در ترکیب، و با معیارهای فنی ساخت مهرها درآمیخته است و تابع الگوهایی ویژه شده است. الگوهایی که نهایتاً به شکل گیری قواعد مبنا در آداب مهرنویسی اسلامی انجامیده است. اهم این قواعد شامل سه اصل ترکیب بر مبنای مدّات، ترکیب بر مبنای دوایر حروفی، و ترکیب بر مبنای تلفیق مدّات و دوایر حروفی بوده است. در واقع قواعدی که برای تسهیل اعتبارسنجی مهرها از دیوان خانه ها در نظر تبیین می شد، در عمل وجهی دوگانه یافته و نتیجه آن ظاهراً شبیه شدن بیش از پیش مهرها به یکدیگر بوده است. با این حساب پدیده جزئی و کلی الگوهای ثابت، جلوه زیباشناسانه مهرهای متاخر اسلامی را از خوشنویسی به مهرنویسی تقلیل داده است؛ چون شامل تکرار و تقلید چند فرم مبنا در ترکیب مهرهای متعدد شده است.

نسبت میان تصویر و قدرت در دوره قاجاریه متأخر (دوره ناصری تا انقلاب مشروطه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  مهدی کشاورز افشار   محمود طاووسی

دوره قاجار از جهات گوناگون، عصری بسیار مهم برای تحقیق درباره تاریخ هنر ایران است. مهم ترین رخداد این دوره گسست تاریخی و معرفت شناختی در جامعه ایران در دوران انقلاب مشروطه بود. عصر قاجار از یک سو آخرین نمونه بازآرایی جامعه ایران بر اساس نظام اجتماعی- سیاسی کهن شهریاری ایرانی بود و از سوی دیگر در اواخر این عصر، نظام اجتماعی کهن شهریاری ایرانی، سوژه های اجتماعی آن، نوع هستی شناسی، معرفت شناسی و عقلانیت متناسب با آن به واسطه انقلاب مشروطه از هم پاشید و تاریخ جدیدی در ایران آغاز شد. همپای این تغییرات قدرت، نوع تصویرپردازی نیز تغییری اساسی کرد. مسأله اصلی این رساله یافتن مختصات روابط میان تغییر نمودار قدرت و تغییر نظام تصویرپردازی و رویت پذیری در جامعه ایران در دوره مشروطه و از این رهگذر یافتن مختصات نسبت میان تصویر و قدرت در جامعه ایران است. رساله حاضر بر آن است که این دو دگرگونی و تغییر یعنی دگرگونی قدرت و دگرگونی تصویر را در دوره قاجار متأخر انقلاب مشروطه در ارتباط با هم قرار داده و واکاوی کند و از این رهگذر نسبت میان تصویر و قدرت در جامعه ایران را بررسی کند. در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی، تاریخی و تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش کتاب خانه ای و اسنادی، استفاده شده است. همچنین با بهره گیری از روش تبارشناسی تاریخی و نظریه قدرت/دانش میشل فوکو رابطه تصویر و قدرت در جامعه ایران در دو دوره پیش و پس از مشروطه بررسی شده است. هدف این رساله تبیین یکی از ویژگی های اجتماعی تصویر در جامعه ایران است. هدف آن است که مختصات رابطه قدرت و تصویر در جامعه ایران از خلال این پژوهش روشن تر شود. نتایج کلی حاصل از پژوهش نشان می دهند تصویر در جامعه ایران کارکردی معرفت شناختی داشته است، به این ترتیب که با تعیین امور رویت پذیر در جامعه در تدوین رژیم حقیقت در هر دوره تاریخی نقشی مهم بر عهده داشته است. تصویر با این کارکرد خود در ترسیم مرزهای عقلانیت انسان ها در هر دوره تاریخی دخالت کرده و در تأسیس سوژه های منقاد قدرت نقشی مهم بر عهده گرفته است. همین ویژگی، تصویر را برای قدرت مهم کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهند تصویر یکی از نقاط مهم فعلیت یافتن قدرت یعنی تأسیس سوژه های منقاد در جامعه است. بر این اساس تحقیق به این نتیجه رسیده است که در اواخر دوره قاجار و در فرایند انقلاب مشروطه، تصویر با تغییر رژیم حقیقت و فضای معرفت شناختی جامعه، و از این رهگذر تأسیس سوژه های جدید، نقش مهمی در تغییر نمودار قدرت بر عهده داشته است.

بررسی کارکردهای اجتماعی نقاشی دیواری در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  بهنام زنگی   اصغر فهیمی فر

نقاشی دیواری هنری دیرین است با ظرفیت هایی نوین و تاریخ هنر مملو از آثار دیواری با کارکردها و رویکردهای متنوع است. به موازات رشد جوامع بشری، عنصر ارتباط نیز در این آثار رشد کرده است. امروزه آثار دیوارنگاری به قلمروهای گسترده ای از حیات اجتماعی انسان ها واردشده اند و کارکردها و نقش های اجتماعی متعدد و متنوعی را در جامعه ایفا می کنند. در جامعه ایران، نقاشی دیواری از دیرباز مورد توجه حاکمیت های مختلف بوده است و در بیشتر دوره ها به عنوان هنری با قابلیت های عمومی، مورد توجه و حمایت حاکمیت بوده است. در دوران معاصر و با توجه به شکل گیری جوامع نوین، نقاشی دیواری در ایران نیز مورد توجه بیشتر حاکمیت قرارگرفته است. به ویژه در دوره پس از انقلاب، از ظرفیت های گفتمانی و اجتماعی نقاشی دیواری نهایت استفاده شده است. بررسی رابطه بین میدان تولید هنری در عرصه نقاشی دیواری با جامعه، مستلزم شناخت ضرورت ها، مواضع و رویکردهای کلان میدان قدرت در قبال جامعه است که به عنوان عنصری تعیین کننده و موثر بر شکل دهی هنر عمومی دیوارنگاری، ایفای نقش می کند. در این پژوهش نقاشی دیواری پس از انقلاب به عنوان یک زیرمیدان تولید هنری با روش توصیفی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته است. در دوره بعد از انقلاب، ساختار سیاسی به همراه نقاشان همگرا با ایدئولوژی انقلاب، ساختار هنری جدیدی را در زمینه نقاشی دیواری سازمان داده اند که در طی تحول های تاریخی درونی دوره فوق، شکل دهی به ماهیت، صورت و کیفیت آثار درحال تولید، را ادامه داده اند. هدف این رساله تحلیل موقعیت و کارکردهای اجتماعی و شناسایی عوامل موثر بر روند تولید و ارائه آثار نقاشی دیواری پس از انقلاب برای برخورداری از ظرفیت های ارتباطی، فرهنگی و اجتماعی آن است. کاربرد رسانه ای نقاشی دیواری در دوره پس از انقلاب، برای بیان مواضع حاکمیت مورد توجه قرارگرفته است و در روند اثرگذاری شرایط پرامونی در تولید آثار، جامعه و حاکمیت بر مضامین و ساختار محتوایی آثار تاثیر گذاشته اند و سرمایه های هنرمندان نیز بر کیفیت بیانی آثار موثر بوده است.

طراحی و ارزشیابی برنامه آموزشی به منظور افزایش فعالیت فیزیکی بیماران ایسکمیک قلبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده پزشکی 1392
  سکینه عبیدپور   فضل ا... غفرانی پور

بیماری های قلبی وعروقی اختلالاتی غیرعفونی هستند که توسط تعداد زیادی از فاکتورها ایجاد می شوندکه مهمترین آنها سبک زندگی ناسالم است. تخمین زده می شود که عدم فعالیت فیزیکی، سالیانه باعث1/9 میلیون مرگ شده و 16-10درصد از هر کدام از بیماری های دیابت، سرطان های پستان، کولون و رکتوم و حدود 22 درصد از بیماری های ایسکمیک قلب را باعث می شود. با این همه، بیماری های قلبی عروقی بسادگی و به صورت کامل و موثر قابل پیشگیری هستند. انجام ورزش و فعالیت بدنی متناسب با شرایط آنها می تواند خطر وقوع مجدد این حملات را کاهش دهد و نهایتا از بروز مرگ و میر بکاهد. با توجه به اینکه آموزش بهداشت مجموعه تجربیاتی است که بر آگاهی، طرز فکر، نگرش و طرز رفتار افراد جامعه تاثیر می گذارد و موجب سلامت فردی و اجتماعی می شود بر همین اساس در این مطالعه تلاش شد که با استفاده از این تجربیات ،فعالیت فیزیکی افراد مورد مطالعه به نحو مطلوبی افزایش یابد. لذا مطالعه حاضر به منظور طراحی و ارزشیابی مداخله ای جهت ارتقای فعالیت فیزیکی بیماران ایسکمیک قلبی صورت گرفته است. تحقیق حاضر یک مطالعه مداخله ای مورد شاهدی می باشدکه بر روی بیماران ایسکمیک قلبی شهرستان سوسنگرد درسال 1392 در دو گروه مداخله و کنترل (هرگروه 100نفر) انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندار فعالیت فیزیکی استفاده گردید. ابتدا پرسشنامه برای هر دوگروه تکمیل گردید اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار spssگردید و پس از تجزیه تحلیل اولیه برنامه آموزشی بر اساس نتایج اولیه و متون علمی موجود طراحی گردید. برنامه آموزشی برای گروه آزمون شامل 8جلسه 1ساعته بصورت جلسات سخنرانی ،پرسش و پاسخ، توزیع جزوه وپمفلت آموزشی در زمینه اهمیت ومزایای فعالیت فیزیکی، مشکلات و مسائل ناشی از عدم فعالیت فیزیکی مناسب، لزوم تداوم فعالیت فیزیکی مطلوب واثرات آن درآینده در طول یکماه اجرا شد. 3ماه پس از مداخله مرحله دوم تکمیل پرسشنامه برای هر دو گروه انجام گردید سپس داده های حاصله مجددا وارد نرم افزار spssگردید و با استفاده ازآزمون های آماری توصیفی و آمار استنباطی(t-زوجی،کای دو، آزمون آنالایز واریانس)تجزیه و تحلیل گردید. این مطالعه نشان داد که قبل از آموزش، اختلاف آماری معنی دار بین گروه های مورد مطالعه از نظر آگاهی، نگرش و عملکرد وجود نداشت. اما پس از مداخله آموزشی، افزایش معنی داری در میانگین نمره آگاهی (قبل ازمداخله13/3 ±80/6، بعد از آموزش 84/2±86/10)،نگرش( از51/2±57/11 به 44/2±86/12 )،فعالیت متوسط(37/6±16/19 به59/8 ±68/25 )و فعالیت سبک(56/2± 63/17به52/8 ± 38/24) و همچنین نمره ساعات نشستن47/1± 40/5 به 84/0±83/4)در طول روز داشته ولی بر روی فعالیت شدید( 66 /8± 50 /17به 26/8±57/18 )تاثیرگذار نبوده است. براساس یافته های پژوهش، آموزش دربیماران مبتلا به بیمارهای ایسکمیک قلبی جهت ارتقای فعالیت فیزیکی موثر بوده است. لذا پیشنهاد می شود آموزش به این گروه از بیماران بطور جدی و در مراکز درمانی صورت گیرد و جهت ایجاد آگاهی و نگرش مطلوب از همکاری مراکز بهداشت ،کادر درمان و رسانه های گروهی در این امر استفاده نمود

بازتاب شکوفایی هندسه کاربردی دوران اسلامی (رساله بوزجانی) در تزیینات معماری خراسان (با تکیه بر مساجد گناباد، ملک زوزن و فریومد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  مهسا خوارزمی   حسنعلی پورمند

تاسیس دولت های مستقل در خراسان در اوایل دوران اسلامی و حمایت حکمرانان باعث ایجاد مراکز علمی و فرهنگی و رشد و پرورش دانش و دانشمندان در این سرزمین شد؛ دانشمندان بزرگی در علوم مختلف به خصوص ریاضیات در این سرزمین پرورش یافتند. ابوالوفا بوزجانی، ریاضیدان برجسته ایرانی قرن چهارم هجری، در بوزجان، در خراسان، زاده شد و نقشی مهم در کاربردی کردن هندسه و همکاری میان ریاضیدانان و معماران در دوران اسلامی داشت. رساله وی، فی ما یَحتاجُ الیهِ العُم‍‍ّال و الصُنّاع مِن الاشکالِ الهِندسیَه، یکی از معتبرترین منابع در هندسه عملی دوران اسلامی است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی بازتاب پیشرفت های هندسه در منطقه خراسان در اوایل دوران اسلامی تا پیش از حمله مغول، تزیینات معماری در سه مسجد گناباد، ملک زوزن و فریومد، که از نمونه های برجسته در تاریخ معماری خراسان بوده و نشان دهنده اولین نمونه های کاربرد آجر لعابدار و تزیینات فراوان در معماری اسلامی ایران و آخرین نمونه از بناهای ساخته شده در خراسان تا پیش از حمله ی ویرانگر مغول بوده است، مورد بررسی قرار گرفته و روش ترسیم طراحی ها با انطباق با رساله بوزجانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحلیل های انجام شده نشان داد که ترسیم این نقوش علیرغم سادگی، بسیار دقیق و بر پایه دانش هندسه بوده است و با کاربرد تنها یک خط کش ساده (غیر مدرج) و پرگار، که تنها ابزار موجود در دست معمار برای ترسیم های هندسی بودند و بر مبنای روش های هندسی معرفی شده در رساله بوزجانی، طراحی این نقوش هندسی قابل انجام بوده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش هم چنین بیانگر جایگاه ارزشمند تزیینات معماری این مساجد در شکل گیری و رشد نقوش هندسی در معماری ایران است.

بررسی تاثیرآموزش بهداشت بر آگاهی و نگرش زنان باردار برای کاهش سزارین انتخابی درشهرستان مراغه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1392
  شیرین صدقی   محمود طاووسی

چکیده پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که به منظور بررسی تاثیر آموزش در کاهش سزارین انتخابی در زنان باردار انجام شده است. این پژوهش در زنان باردار 30 هفته بارداری به بعد که بدون علل بالینی تمایل به انجام سزارین داشتند، در دو گروه 80 نفری مداخله و شاهد و در مرکز بهداشتی و درمانی شماره4و مرکزخداجو شهرستان مراغه انجام شده است. روش نمونه گیری بر اساس نمونه در دسترس بود. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه شامل پرسشنامه اطلاعات فردی، پرسشنامه آگاهی، نگرش و عملکرد زنان باردار در مورد زایمان بود. دو گروه مداخله و شاهد از نظر سن، وزن، قد، میزان تحصیلات، میزان درآمد، سن ازدواج، هفته حاملگی، تعداد زایمان، نوع زایمان قبلی، محل زایمان قبلی، عامل زایمان قبلی، سابقه بیماری و عمل جراحی و همچنین سن، میزان تحصیلات و شغل همسر به صورت یکسان جور شدند. نحوه آموزش در گروه مداخله در دو جلسه نیم ساعته بصورت سخنرانی و آموزش چهره به چهره همراه با نمایش فیلم آموزشی و دادن پمفلت آموزشی وارسال پیامک بود. در تجزیه و تحلیل آماری با آزمون ناپارامتری ویلکاکسون و 001/0=p قبل از مداخله اختلاف معنی دار بین سطح آگاهی و نگرش در دو گروه مداخله و شاهد دیده نشد. در تجزیه و تحلیل آماری با آزمون ویلکاکسون و 002/0=p اختلاف معنی دار بین سطح آگاهی و نگرش دو گروه مداخله وشاهد دیده شد و سطح آگاهی و نگرش در گروه مداخله بالاتر بود. آزمون x2 با 1/0>p اختلاف معنی دار را بین عملکرد ( روش زایمان) دو گروه نشان داد. بدین معنی که عمل سزارین در گروه مداخله به میزان 17% کمتر از گروه شاهد بود. همبستگی بین آگاهی و نگرش با 002/0=p وجود داشت. با افزایش آگاهی نگرش مثبت به انجام زایمان طبیعی بیشتر شد. همبستگی بین سن زنان باردار و عملکرد آنها با 004/0=p به صورت منفی دیده شد، یعنی با افزایش سن رویکرد به سزارین بیشتر مشاهده شد . همبستگی بین میزان تحصیلات و عملکرد با 002/0=p وجود داشت؛ بدین معنی که با افزایش میزان تحصیلات ، میزان سزارین افزایش یافت. همبستگی بین میزان درآمد و عملکرد با 004/0=p دیده شد. با افزایش درآمد، میزان سزارین افزایش یافت. نتیجه گیری : بنابراین به نظر می رسد که مداخله آموزشی صورت گرفته در کاهش میزان سزارین الکتیو موثر باشد و پیش بینی می شود که چنانچه این مداخله در کلیه مراکز بهداشتی و درمانی شهری و روستایی کشور اجرا شود ، در کاهش بار سزارین الکتیو تأثیر به سزایی خواهد داشت وزنان آگاه وآموزش دیده سزارین را تنها به عنوان یک فوریت پزشکی می پذیرند

بررسی شیوه های معماری آرامگاهی از دوره ایلخانی تا عصر صفوی در استان اردبیل (مطالعات موردی: بقعه های شیخ امین الدین جبراییل– میر اشرف- پیرالوان- شیخ حیدر- بدرالدین – کوراییم و برج شاطر گنبد)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  بهزاد بهلولی نیری   محمود طاووسی

هدف از این پژوهش بررسی شیوه های معماری آرامگاهی از دوره ایلخانی تا عصر صفوی در استان اردبیل می باشد که بصورت موردی بقعه های شیخ جبراییل، میر اشرف، پیر الوان و برج مقبره شاطر گنبد از شهرستان اردبیل و برج مقبره شیخ حیدر در شهر مشکین شهر و بقعه کوراییم در شهرستان نیر و بقعه بدرالدین در شهر نمین مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق بر اساس تحقیقات کتابخانه ای در خصوص شرایط جغرافیایی و پیشینه تاریخی منطقه و نگاهی کلی به معماری ایران از دوره ایلخانی تا عصر صفوی و ویژگیهای بناهای آرامگاهی آذربایجان از دوره سلجوقیان تا عصر صفوی و تحقیقات میدانی در خصوص چگونگی وضعیت معماری و تزییناتی آنها با بررسی بناها، عکسها و پلان آنها صورت گرفته است. بررسیها نشان می دهد که دو بنای شاخص آرامگاهی برج مقبره شیخ حیدر که در آخرین مرحله برج مقبره سازی شکل گرفته و بقعه شیخ جبراییل که در مرحله تطور بناهای آرامگاهی بعد از برج مقبره ها و بصورت مجموعه بناهای آرامگاهی ساخته شده، از حمایت کامل حکومتها برخوردار بوده و بصورت پرشکوه و پر عظمت ساخته شده اند. و مابقی بناها به استثنای برج مقبره شاطر گنبد که احتمالاً از طرف حاکمان محلی ساخته شده، بصورت محلی و محقر و ساده ترند و از طرف عامه مردم و طرفداران و مریدان صاحب قبور ساخته شده اند

نقش تعدیل کنندگی خودکار آمدی بر رابطه بین رضایت شغلی و سلامت عمومی در کارشناسان بهداشت عمومی شاغل در مراکز بهداشتی شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1392
  امیر صادقی   محمود طاووسی

رضایت فرد از کار و خانواده و همچنین احساس خودکار آمدی بالا، می تواند نقش مهمی در سلامت عمومی داشته باشد. هدف این مطالعه بررسی نقش واسطه و تعدیل کنندگی خودکار آمدی بر رابطه بین رضایت شغلی و سلامت عمومی کارشناسان رشته بهداشت عمومی شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی شهر تهران می باشد.این پژوهش یک مطالعه مقطعی، و جامعه آماری آن مشتمل بر 91 کارشناس رشته بهداشت عمومی بود که در زمان انجام پژوهش در مراکز بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سراسر شهر تهران شاغل بوده اند. ابزار مورد استفاده این مطالعه ابزار استاندارد گونه فارسی برای سنجش خودکارآمدی، و ابزار سنجش سلامت عمومی (ghq12) و همچنین ابزار محقق ساخته برای سنجش رضایت شغلی بود، که روایی و پایایی مورد اخیر در این مطالعه مورد بررسی و تایید قرار گرفت. براساس یافته¬های پژوهش در مطالعه حاضر میانگین خود کارآمدی، رضایت فرد از شغل خود و سطح سلامت عمومی نشان داد که افراد مورد مطالعه از میزان خود کارآمدی، رضایت فرد از شغل خود و سطح سلامت عمومی نسبتاً خوبی برخوردارند. نتایج نشان داد که رابطه بین متغیر مستقل خودکارآمدی و متغیر وابسته سلامت عمومی معنادار بوده و نشان از پیش بینی کنندگی حدود 20% درصدی سلامت عمومی توسط خودکارآمدی دارد. همچنین وفق الگوی حاصله هر واحد تغییر در خودکارآمدی باعث حدود 45/0 تغییر در سلامت عمومی گردیده است. همچنین نتایج نشان داد که رابطه بین متغیر مستقل رضایت شغلی و متغیر وابسته سلامت عمومی معنادار بوده و نشان از پیش بینی کنندگی حدود 12 درصدی سلامت عمومی توسط رضایت شغلی دارد. همچنین وفق الگوی حاصله هر واحد تغییر در رضایت شغلی با عث حدود 34/0 تغییر در سلامت عمومی می شود. رابطه بین دو متغیر مستقل خودکارآمدی و رضایت شغلی (به صورت تجمیعی)، و متغیر وابسته سلامت عمومی معنادار بوده و نشان از پیش بینی کنندگی 24% درصدی سلامت عمومی توسط این دو متغیر دارد. همچنین وفق الگوی حاصله هر واحد تغییر در خودکارآمدی باعث 37/0 تغییر در سلامت عمومی، و هر واحد تغییر در رضایت شغلی با عث حدود 23/0 تغییر در سلامت عمومی می گردد. ضریب همبستگی دو متغیر رضایت شغلی و سلامت عمومی با تعدیل اثر خودکارآمدی به میزان 238/0 معنادار بود. به طور کلی پـژوهش حاضـر، رابطـه معنـادار میـان رضایت شغلی و س?مت عمومی و نقش تعدیلی خودکارآمدی را بر این رابطه نشان داد.

رابطه میان قدرت و هنر در عصر ایلخانی (مورد بررسی: کتیبه های معماری دوره ایلخانی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  شهریار شکرپور   یعقوب آژند

دوره ایلخانی بواسطه تعدد بناها و تزیین آنها از دوره های مهم و تاثیر گذار ایران محسوب می شود که در آن شیوه های جدیدی از تزیینات اعم از گچبری، کاشیکاری و غیره را می توان مشاهده کرد که از نظر تکنیک و محتوی، متفاوت از گذشته و تاثیر گذار بر دوره های بعدی بوده اند. در این میان بی شک تزیینات کتیبه ای بکار رفته در بناها از اهمیت بسیاری بر خوردار است چرا که نقش بسزایی در انتقال مستقیم و غیر مستقیم پیام ها و اطلاعات بر عهده دارند. پژوهش حاضر با تکیه بر پتانسیل های موجود در کتیبه های دوره ایلخانی، بویژه آثار شاخص معماری آن و با تاکید بر مضامین این کتیبه ها، به ایده بنیادین مشروعیت حکومت و در نهایت تعیین رابطه قدرت و هنر در این دوره پرداخته است. درتامل بر منابع قدرت پنهان در جامعه ایلخانی، با مبنا قرار دادن ارتباط میان حوزه های مختلف و تاثیرگذار تاریخی،سیاسی،مذهبی و اجتماعی آن با ایده حاکمیت، به رهیافت های ساختارگرایانه و بررسی مضامین این کتیبه ها،ساختار آنها و دستیابی به ایده نهایی آن پرداخته شده و سیر تحول و تکوین این کتیبه ها و ساختار مشترک آنها در رابطه با قدرت مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با تحلیل بینش و بررسی کفتمان مبتنی بر آن ،ارتباط میان مضامین و بینش حاکم در طول این دوره بررسی شده است. بررسی های انجام شده نشان از ساز و کار فناوری قدرت در طی دوره ایلخانی و نحوه بازتاب آن از طریق کتیبه ها دارد.بطوریکه کتیبه های این دوره می توانند گرایش های اصلی این دوره را نمایان سازند.این کتیبه ها ابعاد گوناگونی از مبانی حکومت را در این زمینه مشخص می سازند.،با سنجش تغییرات محتوایی کتیبه ها در مقاطع مختلف این دوره، مشخص گردید مضامین کتیبه های بکار رفته در بر دارنده مقاصد خاص حاکمان بوده و بطور هوشمندانه ای انتخاب شده و دیدگاه های گوناگون حکومت ایلخانی در راستای تثبیت قدرت،تا حدود زیادی بر مضامین کتیبه های بکار رفته تاثیر گذار بوده است. فرهنگ بصری حاکم بر این دوره، پیرامون خود مجموعه ای از کتیبه ها را بکار گرفته تا به عنوان بخشی از فناوری قدرت به مصرف رساند و سعی در بهره برداری از شرایط حاکم بر بینش برای تثبیت جایگاه حکومت به مثابه امری مقدس باشد.

تحلیل کهن الگویی زنان و جنسیت در سمک عیار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  صابره محمدکاشی   محمود طاووسی

به عنوان کهن ترین قصه مکتوب عامیانه در ایران که به طور شفاهی در طی قرون متمادی شکل گرفته است، سمک عیار منبع ارزشمندی برای شناخت زن و جنسیت در گذشته تاریخی، فرهنگی، و اسطوره ای ملت ایران است. نقش پررنگ و حضور تاثیرگذار شاهدختها و ملکه ها به عنوان نمایندگان زنانگی، حضور شاهان به عنوان مظاهر مردانگی، و تصویر شدن عیاران و آیین جوانمردی به عنوان عناصر فراجنسیتی، این قصه بلند را به سند فرهنگی بی نظیری برای تحلیل ماهیت زن و جنسیت در فرهنگ کهن ایران تبدیل می کند. این رساله با یک نظریه ترکیبی از تحلیل کهن الگویی یونگی و نظریه های پستمدرن زن مداری و جنسیت و با استفاده از روش شناسی ماری ـ لوئیز فون فرانز در تفسیر قصه های پریان، به تحلیل کهن الگویی زن و جنسیت در قصه سمک عیار می پردازد. بدین منظور، ابتدا مروری کلی بر نقش زن در اسطوره ها، مذاهب و دوره های تاریخی ایران قبل و بعد از اسلام می کند. سپس به تبیین مفاهیم یونگی کهن الگوها، عناصر مادینه و نرینه، کهن الگوهای انیما و انیموس، و خودآگاه و ناخودآگاه جمعی پرداخته، و نظریه های یونگ را با آخرین بازنگری های زن مدارانه آنها تطبیق می دهد. سپس با اشاره به رابطه سمک عیار با قصه های عامیانه، اساطیر و قصه های پریان، آن دسته از پیرنگ هایی که دارای ویژگی های قصه های پریان بوده و قابلیت تحلیل کهن الگویی جنسیتی دارند، را شناسایی می کند. سپس با تحلیل پیرنگ ها، شخصیت ها و حوادث در قصه های استخراج شده، معانی نمادین آنها را تفسیر می کند، و براساس این تفاسیر، سیر تحول زنانگی و جنسیت در خودآگاهی جمعی این قصه ها و رابطه آن با ناخودآگاه جمعی را مورد بررسی قرار می دهد. در نهایت این پژوهش نشان می دهد که زن، مرد و جنسیت چگونه در قصه سمک عیار و به تبع آن در خودآگاه و ناخودآگاه جمعی جهان ایرانی شکل گرفته و متحول شده است.

معرفی و مطالعه تکنیک سفال های حکاکی گلابه ای زیر لعاب با تزیین سیلوئت (بررس موردی سفال های موجود در موسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  زهره کتویی زاده   محمود طاووسی

سفالگری از فراگیرترین و زیباترین هنرهای سرزمین ایران است که از دوران پیش از تاریخ تا کنون تداوم داشته است . سفالینه ها از ارزشمند ترین یافته های باستان شناسی اند چرا که پایاترین و فساد ناپذیر ترین یافته ها هستند و از این لحاظ بهترین داده ها برای درک بهتر اوضاع اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و ... جوامع پیشین هستند . یکی از تکنیک های رایج در سفالگری که از دوران کهن هم بر روی سفال های بدون لعاب و هم لعاب دار اجرا میشد تکنیک نقش کنده است ؛ با ورود اسلام به ایران و منع استفاده از ظروف زرین و سیمین سفالگری از نظر تکنیک ، پخت و کشف لعاب های جدید پیشرفت چشمگیری پیدا کرد. تکنیک نقش کنده نیز از این قاعده مستثنی نبود ، نقش کنده ها ابتدا بصورت خطی بر روی سفال اجرا میشدند با ورود اسلام و رقابت با سفالگران چینی سفالینه ها با گلابه سفید پوشانده شدند تا سطحی سفید همچون سفالینه های چینی داشته باشند و نقوش کنده بصورت خطی و سپس به صورت گلابه تراشی در گلابه ها پیاده شدند . این تکنیک در متون به نام اسگرافیاتو معروف شده است و شامل گروه بزرگی از سفالینه ها میشود ، طبقه بندی و تفکیک این سفالینه ها مستلزم مطالعات بسیار دقیقی است و تا کنون نیز مطالعات بسیار زیادی در این خصوص صورت گرفته است ، اگر سیری تحولی را برای سفالینه های اسگرافیاتو قائل باشیم باید گفت تا کنون هیچ گونه مطالعه ای در زمینه ی سفالینه هایی که در قرون 6 و 7 بصورت نقوش کنده و سایه نما تولید می شدند و به همین دلیل به سفال سیلوئت یا سایه نما مشهور شدند صورت نگرفته است لذا در این پژوهش بر آن شدیم تا با تکیه بر نمونه سفالینه های سیلوئت موجود در موسسه موزه های بنیاد مستضعفان به مطالعه و معرفی تکنیک این گونه سفالینه ها بپردازیم.

دگرگونی گفتمان شهریاری در آثار هنری دربار ساسانیان (با تأکید بر نقوش برجسته، ظروف، سکه ها و معماری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1394
  ایلناز رهبر   رضا افهمی

زمینه ها و تغییرات اجتماعی نقش مهمی در شکل دادن به آثار هنری وابسته به حکومت هر دوره دارند. مسأله اصلی در رساله حاضر این است که با تغییرات قدرت در طول تاریخ هنر دوره ساسانی، آثار هنری دستخوش چه تغییرات و یا حتی عدم تغییراتی شده اند. از اینرو پژوهش حاضر، با هدف تبیین رابطه میان آثار تصویری ساسانی و تغییر گفتمان های به وجود آمده در این دوران سعی دارد جایگاه رسانه تصویری در بازتاب و انتقال این مفاهیم و تحول آنها در سیر تغییرات اجتماعی را آشکار سازد.

بررسی رابطه ی کادر (قاب) با روایت در نگارگری عصر ایلخانی تا انتهای عصر تیموری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1394
  مرجان پریزادیان کاوان   اصغر فهیمی فر

کادر(قاب) یکی از عناصر تشکیل‎دهنده‎ی اکثر نگاره‎های کتب مصور است که اغلب به صورت چهارضلعی بدون شکست و در مواردی نیز به اشکال گوناگون و چند ضلعی‎هایی فراتر از چهار ضلع، با شکاف و شکستگی ترسیم شده‎است. اشکال مختلف کادر و ترسیم بخشی از نگاره خارج از مرزهای کادر، در نگاره‎های پیش از ایلخانی و به‎طور گسترده در نگاره‎های دوره‎ی ایلخانی و تیموری مشاهده شده‎است. در این پژوهش سعی شده نگاره‏های مکاتب تبریز ایلخانی (655- 756 ه.ق)، شیراز (803 - 891 ه.ق) و هرات (813 - 899 ه.ق) در عصر تیموری را از منظر کادر مورد بررسی قرار داده و به رابطه‎ی اشکال مختلف کادر با مضامین نگاره‎ها پی ببریم.

تعاملات فرهنگی میان زردشتیان و مسلمانان در سه قرن نخست اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1386
  فرهاد صبوری فر   محمدحسین منظور الاجداد

چکیده ندارد.

درونمایه کاوی دو قصه مثنوی معنوی (پادشاه و کنیزک و پیرچنگی) با رویکرد نمایشی و سینمایی، پروژه عملی: نگارش فیلمنامه "ابریشم بها"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1385
  حسین فهیمی   مصطفی مختاباد

چکیده ندارد.

بررسی تطبیقی عناصر در هنر ایران و هنر بیزانس (از حدود قرن 4 تا 14 میلادی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1386
  غزال فتاحی   حبیب الله آیت اللهی

چکیده ندارد.

حرف نویسی، آوانویسی و ترجمه نامه منوچهر به مردم سیرجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  فاطمه بصیرت   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

بررسی تطبیقی مفهوم توسعه در اسطوره ی جم و داستان فاوست
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  هیوا میکاییلی   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

پیکره های (الهه باروری) در تمدنهای پیش از تاریخ ( با تکیه بر فرهنگهای ایرانی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  صدرالدین طاهری   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

ترجمه زند خرده اوستا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  فریناز اطمینان   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

ترجمه نامه های دوم و سوم منوچهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  سعیده سیفی   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

فرهنگ ریشه شناختی فارسی میانه ترفانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  عباس آذرانداز   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

بررسی تطبیقی گناهان در دین اسلام و آئین زرتشت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  رقیه اسحاقی   محمود طاووسی

چکیده ندارد.

بررسی و گونه شناسی ریتون در جامعه عصر اشکانی با توجه به کشفیات باستان شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1384
  ندا صحراپیما   فرهنگ خادمی ندوشن

ریتون به دسته خاصی از ظروف اتلاق می شود که جهت نوشیدن مایعات به کار می رفته و شکل حیوانات در ساخت آن جنبه اساسی داشته است. اکثر محققان معتقند که کاربرد این قبیل ظروف جنبه آیینی و تشریفاتی داشته و تنها در مراسمی خاص از آن استفاده می شده است. ریتونهای مکشوفه از دوران اشکانیان نیز چنین کاربردی داشته اند و به کار بردن نقش الهه های یونانی بر روی قسمتهایی از این ظروف (ریتونهای مکشوفه از نساء) با توجه به کشف آنها درون آرامگاه اجدادی پادشاهان اشکانی گواهی بر این مساله است. در ساخت ریتونهای این دوران دو سنت فرهنگی دخیل بوده اند: اول سنت ایرانی- هخامنشی دوم سنت یونانی. البته اگرچه سنت یونانی نقش قابل توجهی در تزیین این ریتونها داشته است اما ترکیب و تداخل عناصر یونانی با عناصر سنتی ایرانی به.....

بررسی تطبیقی زیبایی شناسی نقش های تزئینی در قلم زنی اصیل شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1388
  آزاده پشوتنی زاده   حبیب الله آیت اللهی

هنر قلمزنی یکی از مهمترین و کهن ترین هنرهای سنتی در ایران است. صنایع دستی ایران و صادرات آن بخش عظیم سرمایه های خارجی را به خود جذب می کند و باعث رشد صنعت توریسم ( جهانگردی ) می شود. اما کوچکترین بی توجهی زمینه خاموشی چراغ این هنر را فراهم می آورد. امروزه ، هنر قلمزنی (نقره) شیراز ، رو به ضعف و رکود نهاده است و هنرمندان معدودی به آن مشغولند. بعضی از هنرها و صنایع وابسته به این هنر نیز ، کاملاً رو به نابودی نهاده اند. اما هنر قلمزنی در اصفهان هنوز زنده است. در این نگارش ، سعی بر آن است تا با برجسته کردن مزیت ها و یافتن نقاط ضعف آن گامی در جهت ایجاد تحول قواعد منسوخ و احیای این هنر برداشته شود. یکی از دلایل نزدیک شدن قلمزنی به ورطه نابودی ، همانا نقش های مورد استفاده در این هنر است. ریشه یابی این نقوش و یافتن عوامل شکل گیری آنها کمک موثری به هنر قلمزنی شیراز می کند. در این راستا ، نظرات هنرمندان اصفهان و شیراز را سنجیده و به ارائه راه حل هایی می پردازیم تا تفاوت ها میان این دو سبک هنری در یک هنر مشترک با عنوان قلمزنی آشکار گردد.

مفهوم نمادین مار در ایران (با نگاه به تمدن های همجوار آن؛ میانرودان، هند، یونان و مصر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1388
  ترنم تقوی   محمود طاووسی

در تمدنهای پیش از تاریخ، مار ارتباط نزدیکی با باروری داشته است. پیکره بسیاری از الهگان باروری با ماری پیچیده به دور بدن یا در دستان آنها و تصویر این نماد بر صخره ها، دروازه ها و ظروف نشان از تقدس مار در دید نیاکان ما دارد. برای اثبات این فرضیه آثار یافت شده از تپه های باستانی ایران و دیگر تمدنهای باستانی همجوار ایران با تکیه بر تاثیر مذهب و باورهای اقوام باستانی بر یکدیگر و فرضیات مطرح شده در خصوص خاستگاه این اقوام، مورد بررسی قرار گرفته است. جیرفت و آثار منحصر به فرد آن بی شک کلید بسیاری از رازهای پنهان تمدن بشری را در خود نهفته دارد. فرضیه های مطرح شده در خصوص ساکنان اولیه جیرفت راهنمای ما در کشف ناشناخته های این تمدن باستانی می باشد. به نظر می رسد در دوران تاریخی است که مار مفهومی اهریمنی برای ایرانیان یافته است. این پژوهش قصد دارد سبب این تغییر را با بررسی تلقی همسایگان ایران از مار و تفاوت دیدگاه آریاییان با ساکنان بومی فلات دریابد . مشابهت ها وهمسانی هایی که در میان آثار باقی مانده از ملل مختلف به چشم می آید، فرضیه وجود منشاء و نژادی یکسان در میان برخی از تمدنهای باستانی را برای ما ایجاد می کند.برای مطالعه تطبیقی میان تمدنهای باستانی و بررسی تاثیراتی که تمدنهای باستانی بر مذهب و باورهای یکدیگر نهاده اند، نقش مار و خدای بانوان باروری مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی جایگاه و تحولات فرهنگ و هنر در عصر جهانی شدن (با تأکید بر جامعه ایرانی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1388
  هادی حشمتی   حبیب الله آیت اللهی

پدیده چند بُعدی جهانی شدن که به عنوان مهم ترین عامل تحولات حوزه های مختلف زیست بشری در آستانه هزاره سوم مطرح شده، فرآیند فشردگی فزآینده زمان و فضا و ایجاد جامعه جهانی واحد می باشد. این پدیده اگرچه دارای مبانی نظری تاریخی بوده، ولی در واقعیت نتیجه گسترش عقل-گرایی، سرمایه داری و ظهور نوآوری های فناوری ارتباطات و سازمان های بین المللی می باشد و قدمت علمی آن را می توان بعد از دهه 1960م دانست. فرهنگ و هنر، امروزه به دلایل نمادین بودن؛ ارتباط داشتن با ذهن، روح و احساسات بشری و هم چنین به کارگیری در رسانه های گروهی در جایگاه مهم ترین بُعد این پدیده قرار گرفته و موجب تشدید سرعت گسترش و دامنه نفوذ آن در جهان شده اند. در این تحقیق که به روش نظری و شیوه تحلیلی-تفسیری و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته، در فصل اول مقدمات تحقیق؛ در فصل دوم به شناسایی پدیده جهانی شدن و بررسی تاریخچه، عوامل و مبانی نظری شکل گیری آن؛ در فصل سوم به بررسی اهمیت و تحولات فرهنگ و مصادیق آن در فرآیند جهانی شدن؛ در فصل چهارم به بررسی جایگاه هنر در این فرآیند و برشمردن عوامل شکل گیری و ویژگی های شاخص هنر این عصر پرداخته شده و در فصل آخر راهکارهای پیشنهادی برای مواجهه منطقی فرهنگ و هنر ایران با این پدیده ارائه شده است. نظریات مربوط به تأثیرات جهانی شدن در بُعد فرهنگ و هنر را می توان با کمک نمودار فلسفی هگل چنین ترسیم کرد: نظریه اولیه ، نظریه "فرهنگ واحد جهانی"؛ نظریه مقابل ، نظریه "تنوع و تکثر فرهنگی در جهان" و نظریه تولیدی ، نظریه "فرهنگ جهانی و تنوع محلی". تحول مصادیق فرهنگی در این فرآیند هم نشان دهنده نوعی تضاد در واکنش های آن هاست که منشأ آن، جدل نیروهای موجود در بطن جهانی شدن می باشد. عوامل مهم ظهور هنر عصر جهانی شدن را می توان موزه های هنرهای معاصر؛ جشنواره ها و همایش های بین المللی؛ تکامل فناوری ارتباطات و بسط رسانه های جدید؛ نفوذ سرمایه داری و گرایش هنرمندان به طرح مسائل اجتماعی و سیاسی روز دانست. شاخص ترین ویژگی های هنر این دوره نیز، مرکزیت زدایی؛ تنوع ابزار بیان هنری؛ کالایی-شدن هنر؛ توده ای شدن مخاطبان؛ بی معنایی یا چندمعنایی شدن آثار هنری؛ گریز از معنویت الهی و گرایش به معنویت انسانی و افزایش بیان گری بر پایه نوآوری و وجه تجربی هنرمند است. جایگاه فرهنگ و هنر ایران اسلامی در این عصر هم اگرچه تاکنون به دلیل کمبود سیاست های کارآمد دولتی و نبود آگاهی و امکانات کافی هنرمندان، آن طور که باید منسجم و باهویت نمایش جهانی نداشته، ولی در مقطع کنونی با فهم میراث گذشته، نوین شدن فکری و فنی و بکارگیری آموزه های دینی و بومی به ویژه "معنویت الهی"، می تواند استقلال یافته و نقش تأثیرگذاری در تحولات جهانی فرهنگ و هنر داشته باشد.

بهینه سازی نظریه عمل منطقی جهت پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر در نوجوانان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1388
  محمود طاووسی   علیرضا حیدرنیا

هدف از این مطالعه بهینه سازی نظریه عمل منطقی با سازه خودکارآمدی و مقایسه آن با نسخه اولیه با روش تحلیل مسیر است. ابزار این مطالعه براساس دو راهنمای معتبر برای طراحی سوالات نظریه مذکور و همچنین ابزارهای موجود برای خودکارآمدی طراحی گردیده و سپس روایی و پایایی آن مورد ارزیابی قرارگرفت. جامعه مورد نظر در مرحله مطالعه مقطعی 433 نوجوان 15 تا 19 ساله تهرانی از دو منطقه 5 و 14 بودند، که به روش تصادفی و از 6 دبیرستان این دو منطقه انتخاب، و در مطالعه شرکت داده شدن. در این مداخله از روشهای متنوع و منطبق با رویکرد نظریه و سازه های آن شامل سخنرانی همراه با نمایش فیلم، ارائه جزوه آموزشی و بحث گروهی، و با کمترین صرف زمان برای ارتقاء میزان کمی سازه های مذکور و با هدف نهایی ارتقاء قصد پرهیز از سوء مصرف مواد مخدر به اجراء در آمده و نتایج به فاصله تقریبی 4 ماه پس از پیش آزمون استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های این مطالعه در گروه مداخله پس از مقایسه داده های قبل و بعد از آموزش ، افزایش معنادار متغیرهای مورد نظر شامل نگرش نسبت به رفتار ، خودکارآمدی و به ویژه قصد رفتاری را نشان داد. البته هنجارهای انتزاعی علیرغم تغییر فزاینده ، افزایش معناداری نداشت. نتایج نهایی نشان داد که مداخله آموزشی طراحی شده بر اساس نظریه توسعه یافته عمل منطقی می تواند در پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدردر نوجوانان (افزایش قصدپرهیز) تاثیر مطلوبی داشته باشد .

بررسی باستانشناسی شهرستان رامسر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1380
  محمدقاسم کفاشی   محمود طاووسی

رامسر در گذشته و در متون تاریخی با نامهای "سخت سر" و "گرمه رود" نامیده می شده است . و محدوده مکانی محدودتری را نسبت به محدوده فعلی را شامل می گردید. موقعیت جغرافیای آن در غرب مازندران و هم مرز با استانهای گیلان و قزوین می باشد. شامل سه بخش جلگه ساحلی، جنگلی و کوهستانی است . شرایط زیست محیطی مناسب نظیر آب و هوای معتدل، منابع آبی و غذایی فراوان و در دسترس ، خاک حاصلخیز به عنوان عوامل مهم طبیعی در شکل گیری و روند شکلهای فرهنگهای منطقه نقش قابل ملاحظه ای داشته اند. محوطه های تاریخی شناسایی شده استقرار فرهنگی را از عصر برنز جدید و آهن تا دوره هنری پهلوی اول را در بر می گیرد. هر چند نشانه های حقیقی از توالی دوره های تاریخی و فرهنگی با توجه به شواهد و مدارک موجود مشاهده نمی گردد. و دلایل آن را می توان از عوامل طبیعی انسانی داشت . محوطه های تاریخی و فرهنگی منطقه دارای ارتباطات درون و برون منطقه ای بوده و از یکدیگر تاثیر پذیرفته اند. استقرار فرهنگی ابتدا در مناطق کوهستانی و جنگلی شکل یافته ، سپس با مساعد شدن شرایط زیست محیطی منطقه در نوار جلگه ساحلی الگوی استقرار از مناطق کوهستانی و جنگلی به مناطق ساحلی هدایت و انتقال یافت . برای بازسازی الگوی مساکن معیشت و زیست اقوام اولیه در مناطق شمالی می توان شرایط معیشتی و زیستی و مساکن ساکنین مناطق جنگلی و کوهستانی دامنه های سلسله جبال البرز یعنی گالشها را ترسیم نمود. انجام عملیات بررسی توام با گمانه زنی و کاوش علمی باستانشناسی حلقه های مفقود توالی فرهنگی منطقه را نمایان می سازد.

بررسی نامواژه ها در فارسی میانه مینوی خرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1369
  مهدی جعفرزاده   محمود طاووسی

هدف این رساله بررسی نامواژه ها در فارسی میانه کتاب مینوی خرد میباشد در تهی این پایان نامه ابتدا برای هر یک از نام واژه های موجود در کتاب مینوی خرد فیش تهیه شد. از مجموع حدود 4500 فیش تهیه شده فهرستی نوشته شد که دارای 1271 واژه اسم و صفت میباشد. آنگاه واژه ها براساس پیشوندهایشان دسته بندی و واژه های ساخته شده با هر پیشوند شرح داده شدند.بهمین ترتیب واژه های پسونددار نیز مشخص نموده، تعداد واژه های ساخته شده با هر پسوند فهرست شده و توضیح داده شدند. واژه های مرکب نیز بر اساس ساخت داخلی آنها گروه بندی و توضیح داده شدندوسرانجام نتیجه گیری درصد واژه های مرکب ، پسوندی و یا پیشوندی تعداد موجود واژه های ساخته شده از هر پیشوند و یا پسوند و تعداد کلمات مرکب موجود در هر گروه، هر کدام جداگانه ذکر شده است . کتاب مینوی خرداندرزنامه ای دینی است . قدیمی ترین نسخه این کتاب از قرن یازده میباشد که در آن دو شخصیت خیالی دانا و مینوی خرد بطور ساده و زیبایی 72 پرسش را مطرح و پاسخ گرفته اند . واژه نامه این کتاب در سال 1348 و نیز ترجمه ای از آن در سال 1354 توسط آقای احمد تفضلی تهیه شده و توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران به چاپ رسیده است .

گرشاسب در اساطیر ایرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1369
  مصطفی ندیم   محمود طاووسی

گرشاسب در اوستا بزرگترین پهلوان میباشد. وی در اوستا اعمال پهلوانی زیادی انجام میدهد از جمله کشنده اژدهای سرور، گندرو، پسران پثنه و از بین برنده پلیدیها و یاران پلیدی و پلشتی میباشد. با وجود بزرگی و عظمت گرشاسب . وی توس پری(خن ثئیتی)فریب خورده، مرتکب گناه میشود. گرشاسب به سبب اعمال پهلوانیش به دوزخ نمیرود و بخاطرگناهش به بهشت هم نمیرود بنابراین، پس از مرگ تا رو تن پسین در عالم همتگان میماند. در متون پهلوی اعمال، گناه و نقش گرشاسب در جهان آخرت به تفصیل بیشتری بیان شده است . روان گرشاسب پس از گناه در نزد اهورا مزدا، زرتشت و ایزد آذر محاکمه میگردد و بالاخره به عالم همگان میرود. در پایان جهان ضحاک از بندمی گریزد و به ویرانی جهان و نابودی انسان و چهارپای سودبخش می پردازد . مقدر است تنهاگرشاسب کشنده ضحاک باشد، پس در روزتن پسی نیروی زیاد و گرز معروف خود ضحاک را از بین میبرد و انسان و چهار پا را برای همیشه از گزند ضحاک آسوده میسازد. در متون فارسی نواسطوره گرشاسب ، دچار تحول میشود و شخص گرشاسب ، که در اوستا نامش سام گرشاسب نریمان است به سه شخصیت جدا تبدیل میشود. در منابع تاریخ عمومی بعد از اسلام، معمولا نظرات مختلفی در مورد گرشاسب آمده است که بیشتر یا از شاهنامه و یا از ترجمه خداینا استفاده کرده اند در شاهنامه هر سه شخصیت گرشاسب آمده است که البته بیشتر اع و کارها در وجود سام خلاصه میشود همچنین در شاهنامه به وجود سه نفر بنام گرشاسب اشاره شده است که به نظر میرسد اعمال و کردار یکی از آنها نمایانگر گرشاسب اوستا باشد. در مورد نریمان سخن فردوسی بسیار کوتاه است . کتاب گرشاسب نامه اسدی طوسی تنها بشرح اعمال گرشاسب پرداخته است که چند مطلب آن نوشته های اوستا و متون پهلوی شباهت دارد. درگرشاسب نامه، نریمان برادرزاده گرشاسب و سام پسر نریمان است . کتاب سام نامه که از لحاظ حماسی از بار بسیار کمتری برخورداراست بشرح اعمال س پرداخته است . پهلوانیهای سام در واقع در راه رسیدن به معشوق که دختر خاقان چین است ، صورت میگیرد. در سام نامه، سام فرزندنریمان میباشد.

واژه نامه مقایسه ای و ریشه شناسانه چهار گویش بلوچی، کردی، لری و لاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1377
  جواد قد بیگلو   محمود طاووسی

موضوع این رساله بررسی ریشه شناسانه 200 واژه فارسی برگرفته از متن کردی داستان شیخ فرخ و خاتون استی است و معادل آنها در گویش های بلوچی، کردی، لری و لاری که تا حد امکان به بررسی واژه های گویشی معادل نیز پرداخته شده است بدین ترتیب حدود 1000 واژهء (تکراری) بررسی شده است . در این واژه نامه از ریشه های ایرانی باستان که با علامت * مشخص شده است (که به معنی فرضی بودن واژه است)، هندی باستان، سانسکریت ، اوستا، فارسی باستان، پهلوی، پارسی میانه، پارتی میانه و پازند استفاده شده. بدین دلیل که گاه رد یک واژهء فارسی نو را تنها در هندی باستان یا ایرانی باستان پیدا می کنیم که با مراجعه به دوره های متاخرتر یعنی دوره های میانه و زبانهای فارسی میانه و حتی فارسی دری آن واژه را نمی یابیم و همچنین دنبال کردن یک واژه بر روی درخت زندگی اش ما را با واژه های دیگری که همسان و معادل و مترادف آن واژه در دیگر گویش های ایرانی باشند آشنا می کند. و بدین ترتیب شناخت نقطهء برخاست آن واژه و اینکه پراکندگی آن در فلات ایران تا به کجاها رفته است می تواند در تقسیم بندی زبانهایی که چه در داخل فلات ایران و چه در خارج از آن تحت عنوان زبانهای ایرانی شناخته می شوند. ما را یاری کند. طبق تقسیم بندی انجام شده توسط دانشمندان گویش های کنونی ایرانی بنا به اینکه ریشه اوستایی یا فارسی باستان داشته باشند به ترتیب در دو دسته ایرانی شمال غربی و جنوب غربی قرار می گیرند که این تقسیم بندی بر مبنای تفاوتهای اوجی در واژه های هم معنا و یکسان انجام می شود. مثلا در مورد واژه دانستن که ریشه اوستایی: zan و ریشهء فارسی باستان: dan دارد، گویش های بلوچی و کردی طبق ریشهء اوستایی صرف می شوند: /zant/ (:دانست) و گویشهای لری و لاری بر طبق ریشه فارسی باستان: /dunes/ (با کمی تغییر واجی). هدف اصلی این رساله هم بررسی این امر و آوردن شواهدی برای اثبات آن می باشد. با گردآوری چنین واژه نامه هایی گنجینهء واژه های زبان فارسی را غنی می کنیم، واژه هایی که از خاطر ما رفته اند و قبلا بسیار استفاده می شده اند و یا واژه هایی که اکنون در برخی گویش ها مورد استفاده است ، می توانند ما را از کاربرد واژه های نامانوس عربی، ترکی، مغولی، انگلیسی و فرانسوی بی نیاز سازند.

تطبیق اسطوره ایرانی "جمشید" با قهرمانان همتای وی در اساطیر سایر ملل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1376
  محبوبه حسین پور   محمود طاووسی

همانگونه که از عنوان این پایان نامه بر می آید، قرار است کاری تطبیقی که محور اصلی آن را شخصیت اسطوره ای جمشید تشکیل می دهد، صورت گیرد. وی طبق روایات به جا مانده در اسطوره ها به نیروی یزدان واجد صفات و توانائیهای فراوان و مورد نیاز بشر فناپذیر و کنجکاو و روزگار خود گردیده، به تدریج و در طول سالیان متمادی علاوه بر اینکه پایگاهی استوار در اساطیر ایران بدست آورده، در اساطیر بسیاری از ملل دیگر نیز مورد ارجاع و استناد قرار گرفته و ردپای بی شمار و گاه عمیقی از خود به جای گذارده است . نخست ، توصیف و توضیح چگونگی شخصیت و کارکردهای وی در اساطیر ایران، و کشثف و معرفی افراد مشابه وی در اساطیر ملل دیگر در تعاقب ماجرا،وظیفه این تحقیق می باشد که نهایتا به تعیین درجات تشابه میان آن قهرمانان غیر ایرانی با جمشید می انجامد. بدین منظور ابتدا به تمامی منابع قابل حصولی که فردیت و موقعیت اسطوره ای جمشید را از زوایای مختلف و با رویکردهای متفاوتی بررسی کرده، پرداخته می شود که عمده ترین این منابع به تریب کتاب مقدس ایرانیان باستان یعنی اوستا، متون ادبی و دینی پهلوی، شاهنامه فردوسی، گرشاسب نامه اسدی طوسی و متون ادبی تاریخی پس از اسلام بوده اند. پس از آن که دیدگاه و اشراف لازم در مورد جمشید بدست آمد، نوبت به تحلیل اساطیر سایر ملل به منظور شناسایی قهرمانانی که به وی شباهت نام یا نسبی بودن دارند، می رسد و این کار نیز طبعا با مورد مطالعه و استنتاج قرار دادن متون و منابع مربوط به اساطیر آن ملتها صورت گرفته است که در این زمینه به ترتیب قرابت فاصله جغرافیایی به اساطیر هندی، سامی یونانی و مصری پرداخته شده که در نهایت شگفتی بیشترین شباهت با جمشید از آن از یریس قهرمان اسطوره ای مصری گردیده و سپس یمه هندی سلیمان سامی پرومته یونانی و نوح سامی جایگاه های بعدی را به خود اختصاص داده اند.

بررسی باستانشناسی سه اثر تاریخی دوره زندیه در شیراز (ارگ کریمخانی، عمارت کلاه فرنگی و حمام وکیل)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1380
  ژاله جاودانی   محمود طاووسی

آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است . سبک و شیوه معماری زندیه در سه بنای معروف ارگ کریمخانی ، حمام وکیل و عمارت کلاه فرنگی می باشد.

بررسی باستان شناسانه مکانهای ذکر شده در قرآن از طوفان نوح تا دوران موسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1381
  لاله روح انگیز   محمود طاووسی

در قصص قرآن به تعدادی مکان جغرافیایی اشاره شده ، که در میان آنها 23 شهر قابل توجه است . در این رساله از میان این 23 مکان ، هفت مکان جغرافیایی که با زمان ظهور پیامبران یادشده در قرآن ترتیب یافته است با توجه به مدارک باستانشاسی ، متون قرآنی و تاریخی و جغرافیایی بررسی و مطالعه شده است .

تاثیر فره ایزدی در اندیشه سیاسی ایران از ورود اسلام تا حمله مغول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1381
  علی محمد زمانی   محمود طاووسی

تاثیر فره ایزدی در اندیشه سیاسی ایران از ورود اسلام تا حمله مغول پژوهش انجام شده در سه فصل دنبال می شود . محور این پژوهش تاکید بر مفهوم فره ایزدی و تاثیر آن در اندیشه سیاسی ایران بعد از اسلام تا حمله مغول می باشد. فصل اول به توصیف فره ایزدی اختصاص یافته و در آن تلاش می گردد فرضیه مشروعیت سیاسی در ایران باستانی مبتنی بر فره ایزدی اثبات گردد. در فصل دوم نتایج حاصله از فصل اول و تاثیرهای آن در اندیشه سیاسی ایران بعد از اسلام تا حمله مغول تبیین می گردد و فرضیه بازپرداخت فره ایزدی و نقش آفرینی آن در مشروعیت سیاسی این دوره بررسی می شود. در فصل سوم نظریه های تبیین تاریخ ایران تجزیه و تحلیل گشته و نسبت آنها با اندیشه سیاسی ایران بعد از اسلام تا حمله مغول مشخص می گردد در پایان نتیجه گیری نهایی بعمل می آید.

مطالعه و بررسی آرامگاهها و تکایا عصر صفوی در مجموعه تخت پولاد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1379
  محمدرضا حاج حیدری   محمود طاووسی

امروزه پس از مساجد، آرامگاهها و مزارستانها به عنوان متبرکترین و مقدس ترین اماکن مذهبی محسوب می شود. گورستان تخت پولاد همچون گنجینه ای گرانبها است که بسیاری از علما، فرهیختگان و معاریف روزگاران پیشین را در دل خود جای داده است یکی از این نمونه هاست.مزارستان تخت پولاد در جنوب شهرستان اصفهان واقع شده است و در طی ادوار مختلف به صورت حافظه ای تاریخی گردآورنده آثار بسیاری در خود بوده است.پیشینه تاریخی تخت پولاد به گواهی شواهد تاریخی و بقایای معماری که تا دهه های گذشته موجودبوده به قبل از اسلام و اوایل اسلام باز می گردد و در عصر صفویه به عنوان گورستان رسمی شهر مورد استفاده قرار می گیرد. و جایگاه ابدی بسیاری از دانشمندان و پارسایان راه حقیقت و کمال از جمله میرزا رفیعا، میرفندسکی، آقا حسین خوانساری و خاتون آبادی و ... قرار می گیرد. هر چند در دوران پس از صفویه تعدادی از این آرامگاهها تخریب می شود.در این پایان نامه سعی شده است با توجه به پیشینه غنی و تاریخی منطقه به بررسی و مطالعه یادمانگاهها و آرامگاههای عصر صفویه در این ناحیه پرداخته شود.

بررسی کتیبه های مجموعه آستان قدس رضوی در دوره صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1380
  هاشم حسینی   محمود طاووسی

از جمله بناهای مهم مذهبی دوران اسلامی در ایران مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع) در شهر مقدس مشهد می باشد که دارای کتیبه هایی زیبا و نقیس از ادوار مختلف اسلامی است. از مهمترین کتیبه های این مجموعه، کتیبه های متعلق به دوره صفوی می باشد. از آنجا که در دوران صفوی، فرهنگ هنری ایران زمین، وارد دوره جدیدی از شکوه و عظمت گردیده و بدین سبب از پایگاه خاصی در تاریخ هنر ایران برخوردار گشته، لزوم شناسایی و بررسی کتیبه های این دوره مخصوصا در یک مجموعه مهم مذهبی برای دست یافتن به یک شناخت کامل تر و عمیق تر از هنر مذهبی این دوره مشخص می شود.از بارزترین ویژگی های کتیبه های صفوی بررسی شده در مجموعه حرم امام رضا (ع)، غلبه متون مذهبی است که با محوریت مذهب تشیع رنگ و جلای خاصی به خود گرفته و این خود یکی از مهمترین تحولات کتیبه نگاری دوره صفوی نسبت به ادوار قبل از این دوره می باشد. این کتیبه ها از لحاظ مشخصات و ویژگیهای هنری با سایر کتیبه های عصر صفوی به خصوص کتیبه های ابنیه صفوی شهر اصفهان مشابهت دارند.کتیبه های مزبور که در قسمتهای مختلف بناها مانند ایوانها، گنبدها، صفحنها و صفه ها واقع شده اند، غالبا به خط ثلث سفید بر روی زمینه کاشی لاجوردی تحریر یافته اند که این خصوصیت یکی از تحولات مهم کاشیکاری این دوره به مشار می رود. جنس این کتیبه ها اکثرا کاشی می باشد که به دو صورت کاشی معرق و هفت رنگ ساخته شده اند. مضمون این کتیبه ها در بر گیرنده آیات و سوره های قرآنی، احادیثی از ائمه اطهار (ع) و همچون متون مربوط به تعمیر ابنیه ساخته شده ادوار قبل در دوره صفویان می باشد، که توسط هنرمندان معروفی مانند علیرضا عباسی و محمد رضا امامی نوشته شده اند.در مجموع، با توجه به بررسیهای انجام شده بر روی این کتیبه ها می توان گفت که هنر کتیبه نگاری دوره صفوی به مانند سایر شاخه های هنری این دوره، تغییرات و تحولات عمده ای را به خود دیده و هم مضمون و هم سبک نگاری خطوط آنها تحول یافته است.

بررسی کتیبه های حرم امام رضا (ع) در دوره قاجاریه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1379
  مژگان حسنی   محمود طاووسی

بررسی کتیبه های تاریخی هر دوره خاص هنری، علاوه بر اینکه نوع خط و میزان پیشرفت یا عدم رشد هنر خوشنویسی رادر آن دروه خاص مشخص می نماید جز یکی از اسناد معتبر در زمینه بازشناسی های باستانشناسی است و علاوه بر آن می توان دریافت که در آن دوره مورد بررسی چه حوادثی روی داده است. با بررسی کتیبه های موجود در حرم امام رضا (ع) از دوره قاجاریه به نظر می رسد که هنر خوشنویسی در این دوره با توجه به طولانی بودن دوران حکومتی این سلسله قدم در راه تکامل گذاشته است و از آنجا که شاهان این دوره خصوصا فتحعلی شاه، محمدشاه، ناصرالدین شاه توجه خاصی به عنصر خوشنویسی داشته اند، خوشنویسی بویژه در زمینه نسخ و نستعلیق به اوج خود رسیده و هنرمندان بسیاری تربیت شده اند. در نگارش کتیبه های مجموعه مورد تحقیق (حرم امام رضا) از دوره های پیشین خصوصا صفویه بهره گیری فراوان شده است. در مورد تعدد کتیبه ها، اگر نگوییم تعداد آنها بیشتر از دوران صفویه (عروس دوران هنری بعد از اسلام) که لااقل همپای آن می باشد. این تقلید که بدون توجه به اوضاع اقتصادی جامعه آن روز انجام شده است هیچ تاثیری در جلب توجه مردم نسبت به این سلسله نداشته و حوادث دوران پس از ناصرالدین شاه (دوره ای که بیشترین کتیبه های حرم به آن دوره تعلق داشته است) به خوبی مبین این مساله است و پیداست زمانی یک سلسله در دسترسی به اهداف خود موفق خواهد بود که از هنر بعنوان وسیله ای جهت ارضای تمایلات جابرانه خود استفاده ننماید و سعی نماید تا با فراهم نمودن زمینه های شکوفایی هنر هم به خواسته های هنرمندان جامه عمل بپوشاند و هم با توجه به مسایل سیاسی-اجتماعی جامعه خود موانع موجود در جامعه را از سر راه بردارد. گمان می رود سلسله قاجاریه نتوانسته است به اهداف خود که همانا مطرح نمودن خود به عنوان یک سلسله درخشان و بنام و مذهبی بوده است دسترسی یابد زیرا اوضاع اقتصادی و مشکلات سیاسی-اجتماعی، دخالتهای بیگانگان، اعمال خودسرانه شاهان این سلسله و سرانجام بی خبری حکام از امور مملکت داری مانع از تحقق یافتن این امر بوده است و این مسایل هنر این دوره را نیز تا حد زیادی دستخوش تغییرات نموده است و شاید دلیل اینکه خوشنویسی در این دوره دچار غربزدگی نشده است ایرانی بودن عنصر خط و خوشنویسی بوده است ولی سرانجام لجام گسیختگی فرهنگی، اقتصادی و سیاسی-اجتماعی جامعه به طرز عمیقی، در دیگر هنرهای این دوره تاثیر داشته است. بازسازی مجموعه های مذهبی نیز نتوانسته است این سلسله را از انهدام و سقوط نهایی نجات دهد و این شاید مساله ای است که به خوبی از بررسی هنر این دوره می توان دریافت.

اوانویسی و ترجمه متن پهلوی شایست ناشایست با توجه به سه ترجمه وست - تاوادیا - کوتوال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  محمود طاووسی

چکیده ندارد.

فرهنگ عامه و گویش جهرم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1377
  سیاوش باقری   محمود طاووسی

این پایان نامه مشتمل بر شش فصل است که چکیده این فصول بشرح زیر در اینجا ذکر می شود:فصل اول در خصوص اوضاع جغرافیایی ، حدود، موقعیت ، ارتفاعات، رودها و آب و هوای جهرم مطالبی ذکر شده است.اوضاع تاریخی جهرم در فصل دوم گنجانده شده است. فصل سوم درمورد فرهنگ عامه جهرم به بحث می پردازد.در فصل چهارم توابع جهرم بررسی شده است.گویش جهرم در فصل پنجم گنجانده شده است. در فصل آخر هم نتیجه گیری است که تغییرات آوایی گویش جهرمی ، اختلاف و اشتراک آن با زبان رسمی فارسی و زبانهای باستانی در بیش از پانزده بند نگاشته شده است.