تحلیل ساختارگرایانه نقشمایه های ترکیبی- تخیلی بر روی آثار مکشوفه در فلات ایران از هزاره پنجم قبل ازمیلاد تا حمله اسکندر

نقوش تخیلی– ترکیبی در فلات ایران از هزاره پنجم قبل از میلاد به طورگسترده ای و بر روی انواع آثار و اشیا به جامانده به کاررفته اند. مطالعه نقوش تخیلی – ترکیبی از دیدگاه سازمان تشکیل دهنده نقوش و نیز مفاهیم مرتبط با این نقوش مهم ترین موارد مورد بررسی در پژوهش حاضر هستند. این پژوهش ضمن استفاده ازعلم نشانه شناسی مبتنی برروش شمایل شناسی اروین پانوفسکی به مطالعه سازمان تشکیل دهنده نقوش در ساختار ترکیب ها و نیز الگو شناسی آنها پرداخته است. این روش مطالعه منجر به شناسایی ساختار بیش از 219 نقشمایه تخیلی و طبقه بندی آنها در 8 گروه اصلی ترکیبات انسانی، شیر و عقاب، بز، اسب، گاو، شیر، موجودات چندگانه و دیوها شده است. طبقه بندی نقوش در 8 گروه اصلی در نهایت منجر به تشخیص و کشف ساختار اصلی دخیل در شکل گیری نقوش تخیلی در ایران گردید. بر این اساس ، چهار موجود انسان ، عقاب ، شیر و گاو موجودات اصلی در شکل گیری نقوش تخیلی به شمار می روند. علاوه بر این مطالعه مکانی نقوش تخیلی نشان می دهد که سرچشمه های ابداع نقوش در داخل فلات و نزد ساکنان بومی سرزمین ایران وجود داشته است. تاثیر اقوام همسایه ویا مهاجر تنها در شکل کلی نقشمایه موثر بوده و در برخی موارد بعضی از ترکیبات را به این مجموعه افزوده است. واژگان کلیدی: تخیلی ، شمایل شناسی، ساختارگرایی، ترکیب پایه ، ترکیب فرعی ، الگوشناسی