تأثیر آموزش بهداشت بر ارتقای رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در نوجوانان دختر شهر چابهار

چکیده زمینه و هدف: پوکی استخوان بیماری شایع رو به افزایشی است که سبک زندگی نقش مهمی در ابتلا به آن دارد، در حالی که قابل پیشگیری بوده و ساده ترین راه مقابله با آن آموزش رفتارهای پیشگیری کننده به ویژه رفتارهای تغذیه ای در سنین نوجوانی است. این مطالعه با هدف تأثیر آموزش بهداشت بر ارتقای رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در نوجوانان دختر شهر چابهار انجام گردیده است. روش بررسی: مطالعه حاضر پژوهشی مداخله ای نیمه تجربی از نوع قبل و بعد است که بر روی 90 دانش آموز دختر مقطع دوم راهنمایی چابهار در سال 92-1391به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد(هر کدام 45 نفر) انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا و پرسشنامه ffq(چک لیست استاندار بسامد خوراک کیفی31 گویه) بود. پرسشنامه در سه زمان قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی تکمیل گردید و پرسشنامه ffqدر دو زمان قبل و 3 ماه بعد توسط دانش آموزان تکمیل گردید. بعد از انجام پیش آزمون، مداخله آموزشی طی 4 جلسه در مدت زمان 10 روز برای گروه آزمون انجام گرفت. اطلاعات با نرم افزار spss18 و آزمون های آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیکی تفاوت معنی دار باهم نداشتند. قبل از مداخله تفاوت معنی دار بین میانگین نمرات متغیرهای اصلی مطالعه در دو گروه مشاهده نشد(05/0<p). بعد از مداخله تفاوت معنی دار در میانگین نمرات آگاهی، نگرش، قصد رفتاری و رفتارهای مستعدکننده بین دو گروه آزمون و شاهد مشاهده شد(001/0p<)؛ ولی به رغم تغییر در رفتارهای پیشگیری کننده، تفاوت در حد معنی دار، قبل و بعد از مداخله ایجاد نشد(057/0=p). اما این اختلاف بعد از مداخله با گروه شاهد معنی-دار بود. نتایج: نتایج این مطالعه تأثیر مثبتی روی الگوی تغذیه دانش آموزان به منظور پیشگیری از پوکی استخوان داشته و مداخله در افزایش و بهبود میزان آگاهی، نگرش، قصد رفتاری و رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان موثر بوده است. ولی در مجموع برای تغییر رفتار افراد نباید تنها روی عوامل فردی تمرکز شود و سایر عوامل فرهنگی و اقتصادی موثر در تصمیم گیری و انجام رفتار نادیده گرفته شود. واژگان کلیدی: آموزش بهداشت، رفتار تغذیه ای، پیشگیری، پوکی استخوان