«مکالمه گرایی» بنیان نظریة نیماست که از آن به «روایت نمایشی» تعبیر می کند. اما اصطلاح مکالمه گرایی با نظریة منطق گفت وگویی میخاییل باختین مطرح می شود. او این اصطلاح را در برابر تک آوایی در ادبیات و هنر مطرح می کند؛ از نظر او شعر تک صدایی را نمایندگی می کند و نثر، به ویژه رمان، عرصة چندصدایی است. از این رو، رمان عالی ترین نوع بیان ادبی است. با بررسی نظریات نیما که اغلب در قالب نامه بیان می شود، ...

آلکسیوس ماینونگ یکی از فیلسوفان معاصر است که با نگرش خاص به مباحث وجودشناسی تأثیرات فراوانی را در بسیاری از فلسفه های مابعد خود و نیز مباحث منطق جدید بر جای گذاشته است. تفکرات او تا حد زیادی متأثر از سنت فلسفی یونان و نیز فلسفه های برنتانو و تواردوفسکی است. از جمله مباحث برجسته در فلسفة ماینونگ بررسی چیستی اشیاء صرف نظر از هستی آن ها است. به گفتة او چیستی یک شی فراتر از هستی و نیستی آن است. از ...

نبود روش‌های نو و پیش‌رفته در برداشت از قرآن کریم و منابع دینی یکی از کاستی‌های اساسی مطالعات دینی به ویژه نظریه‌پردازی به منظور حل مسایل روز است. شهید صدر در زمرة اندک عالمان برجسته‌ایست که از روشی نسبتاً نو سخن می‌گوید و با تبیینی منحصر به فرد از تفسیر موضوعی ویژگی فوق‌العاده‌ای به آن می‌دهد. این مقاله به خوانش انتقادی «استنطاق» در تفسیر موضوعی و «کاربست آن در نظریة سنت‌های تاریخ در قرآن» می‌پ...

در دهة گذشته، جامعة علمی ایران از روش­های تحقیق کیفی، از جمله روش نظریة داده­بنیاد در پژوهش­های علوم مدیریتی استقبال کرده و از آن به‌عنوان یک روش کارآمد بهره برده است. تفاوت­های موجود بین دو بنیانگذار نظریة داده­بنیاد، به شکل­گیری دو شیوة متفاوت از این روش منجر شده است: نظریة داده­بنیاد کلاسیک و نظریة داده­بنیاد استراوسی. علی‌رغم مزیت­ها و برتری­های عمدة روش نظریة داده­بنیاد کلاسیک، محققان ایرا...

«ارزش و ساختار معرفت»، از مباحث جدید در معرفت‌شناسی است. این مبحث همچنین از چالش‌انگیزترین مباحث معرفت‌شناختی بوده، ذهن همة معرفت‌شناسان معاصر را به خود مشغول داشته و آرا و نظرات مختلفی در باب آن عرضه شده‌اند. در ذیل این این، معمولاً به مسائلی همچون نظریة صدق، معیار حقیقت و خطا، نظریة توجیه، و بداهت پرداخته می‌شود. با اینکه این مبحث در معرفت‌شناسی معاصر در کانون توجه قرار گرفته و اهمیت بسیار یاف...

یکی از روشهای مطالعه و پژوهش در متون ادبی کلاسیک به‌کارگیری نظریات جدید در خوانش این متون است. به این مطالعات که با استفاده از نظریات مطرح در علومی نظیر جامعه‌شناسی، روانشناسی، اسطوره‌شناسی و مردم-شناسی انجام می‌شود مطالعة بیرونی ادبیات می‌گویند. در این مقاله، از طرفی «حکایت مرد بغدادی» از دفتر ششم مثنوی و از طرف دیگر رمان کیمیاگر اثر پائولو کوئیلو به عنوان نمونة بازنویسی شدة «حکایت مرد بغدادی»...

برهان آنسلم از نمونه‌های نامور برهان‌ وجودی است که قرن‌ها محل بحث فیلسوفان و منطق‌دانان بوده است. یکی از کلیدی‌ترین فرازهای این برهان چنین است که «اگر [آن‌چه فراتر از آن قابل تصور نیست] در ذهن وجود داشته باشد، آن‌گاه می‌توان همین فرد را به‌عنوان موجود تصور کرد که فراتر است». بر اساس این فراز، می‌توان «مسئلة مقایسة با خود» را مطرح کرد؛ مسئله‌ای که اولاً به تمایز میان «آن‌چه فراتر از آن قابل تصور ...

از جملۀ اندیشه های بدیع غزالی، نظریة «بدن جدید» در مبحث جاودانگی است که در کتاب تهافت الفلاسفه و در نقد نظر حکمای مشاء در مبحث معاد طرح شده است .براساس این دیدگاه اساس و حقیقت انسان نفس اوست و با مرگ و فنای بدن، نفس باقی است و در هنگام حشر فرقی نمی کند که خداوند همان بدن یا بدنی دیگر را بازگرداند، زیرا حقیقت انسان نفس اوست و این امکان وجود دارد که خداوند بدن جدیدی خلق کند. از نظر او خلق بدن جدی...